Rechtvaardigmaking de meeste aandacht

Hoe kan het dat in bepaalde reformatorische kringen de rechtvaardigmaking de meeste aandacht krijgt, terwijl in evangelische kringen veel sterker de nadruk wordt gelegd op heiligmaking? Ik begrijp dit niet helemaal, want op grond van Gods Woord kun je niet stellen dat het één belangrijker is dan het andere. Rechtvaardigmaking is nodig om zalig te worden, maar heiligmaking net zo goed: Jaagt de vrede na met allen, en de heiligmaking, zonder welke niemand den Heere zien zal... (Hebr. 12:14).

Ligt dit aan het feit dat men er in evangelische kringen eerder vanuit gaat dat men bekeerd is? En dat predikanten in reformatorische kringen nog zóveel onbekeerden zien dat ze het preken over de rechtvaardigmaking noodzakelijker achten? In evangelische kringen spreekt men veel meer over wandelen met Jezus en worden als Jezus dan in bepaalde reformatorische kringen. Ik zou graag willen weten wat hier de oorzaak van is. Zomaar wat vragen, ik hoop dat u me hier wat duidelijkheid over kunt geven!

Beste vraagsteller,

Hartelijk dank voor je vraag. Het is een vraag die op de grens van leven en dood speelt. Op het terrein waar naar mijn mening de meeste vragen en de meeste dwalingen van ons geloof te vinden zijn. Het is het  terrein van “gerechtvaardigd zijn/worden” en ook  het terrein van de “heiliging van ons leven”.

Ik wil eerst de volgende vraag opwerpen: Hoe kan het toch dat zo heel weinig mensen zich interesseren in deze beide begrippen (of leerstukken als je wilt)? Op dit terrein zie ik dat zelfs veel dominees en leermeesters niet begrijpen waarom het gaat. Waarom? Omdat men deze woorden vanuit de dogmatische kant wil benaderen en niet vanuit de praktijk van het geloof. We raken met deze twee begrippen de kern van ons geloof in zijn totaliteit. Hier ligt het hart van ons geloof naar twee kanten: “Gods kant, Gods werk” en “Onze kant, ons werk”. Ik geef je graag een paar teksten om hierover eerst na te denken. Probeer de verschillen te zien tussen de woorden “rechtvaardiging” en “heiliging”. Het zijn twee volkomen andere begrippen.

EERST Gods kant (Waar wij zelf helemaal niets aan kunnen doen): Rom. 4:25: “Welke overgeleverd is om onze zonden, en opgewekt om onze rechtvaardigmaking.” Rom. 5:16: “En niet, gelijk de schuld was door de een, die gezondigd heeft, alzo is de gift; want de schuld is wel uit een misdaad tot verdoemenis, maar de genadegift is uit vele misdaden tot rechtvaardigmaking.” Rom. 5:18: “Zo dan, gelijk door een misdaad de schuld gekomen is over alle mensen tot verdoemenis; alzo ook door een rechtvaardigheid komt de genade over alle mensen tot rechtvaardigmaking des levens.”

Ik ben natuurlijk geen theoloog nog dogmaticus. Ik wil gewoon met je nadenken over deze zeer belangrijke vraag. Wat is “rechtvaardiging”? Wat ik vroeger als kind leerde vind ik altijd nog het allermooiste antwoord: “Rechtvaardiging is het vrijspreken van schuld en straf, en een recht geven op het eeuwige leven”. Mijn hart roept dan juichend: Amen!

Waarom? Omdat we leren uit Gods Woord, en speciaal uit de mond van Jezus Zelf, dat het gaat om rechtvaardiging van de zondaar. Niet van de “een beetje heilige zondaar”, maar van de totaal verloren liggende zondaar die op geen enkele manier aan Gods wet kan of wil voldoen. Hier staan we met onze neus bovenop een probleem zo groot dat het niet te peilen is. Wie wil zichzelf nu zien als een hopeloos geval, als een verlorene, als een radicaal zondige...? Niemand toch? We willen toch nog wel iets zijn. “Nee, ik ben niet bekeerd, maar... en dan komt er een heel rijtje. Je kunt er uit kiezen: Ik ga altijd trouw naar de kerk; ik bid altijd veel; ik lees veel in de Bijbel; ik heb veel goeie gedachten over de Heere; ik haat de Heere zeker niet; Ik heb de Heere lief; ik wil goed leven, enzovoort. Het lust me niet om er meer op te noemen.

Het zijn allemaal werken van het vlees. Vanuit een niet-wedergeboren hart. Vanuit een verkeerde bron; de bron van “werkheiligheid”.  “Goeddoen”, om toch nog een beetje goed te zijn voor God. Daar komt tegenwoordig nog iets anders bij: Je valt zo uit de toon als je geen kind van God bent, als je niet gelooft. Ik ben zelf Gereformeerde Gemeente. Let er eens op voor hoeveel jongeren in onze gemeenten de kerkelijke weg is: Belijdenis doen - Avondmaal gaan. Dat is toch vanzelfsprekend? Nee! Het is niet vanzelfsprekend. Het is een verfoeilijke verandering van de geloofsleer van de Bijbel. De Bijbel leert ons: RECHTVAARDIGMAKING. We moeten door God gerechtvaardigd worden en niet door onszelf.
 
De rechtvaardiging door het geloof is een DAAD VAN GOD - BUITEN ONSZELF. Waarom staan we daar zo weinig meer bij stil? Waarom wordt hier zo weinig meer over nagedacht? Ik weet het niet zeker, maar ik denk dat het komt omdat we dan zelf helemaal buiten spel komen te staan. Langs die andere weg; geloven-netjes leven-avondmaal gaan-praten over God en over Jezus-niet roken-reinleven, enzovoort. Langs die weg hoef je niet af te branden. Hoef je niet verloren te gaan. Hoef je niet altijd zo zwaarmoedig te zijn...
 
En we vergeten dat de bron van werkheiligheid alleen maar modder en bagger opborrelt voor God. De weg van zaligheid door “netjes leven, goed leven”, is afgesloten. Dat weten we toch allemaal! Ja, maar we verdoezelen dat graag een beetje. En we vinden dominees die dit preken toch wel erg ouderwets. Die hebben te weinig oog voor het geloof.

Aan de andere kant vinden dominees al gauw dat jongeren te snel “Jezus gevonden hebben”. En dan is de warboel compleet. De één verwijt de ander van alles en nog wat, de dominee heeft zijn verwijten naar de jonge mensen “die maar doen” en maar toeëigenen wat het hen niet toekomt. En veel jongeren roepen dat hun dominee hen niet begrijpt en alleen maar hard is tegen hen. Ik ga hier niet verder op in omdat het de vraag zelf niet is. Maar het ligt in hetzelfde hoekje. Zonder wedergeboorte is al ons “geloofsgedoe” alleen maar een gedoe! Hoe goed we het ook bedoelen.

Ik zou daarom graag zien dat we in de prediking meer duidelijkheid zouden horen, vooral voor de jongeren die niet meer opgegroeid zijn met gezelschappen en kinderen van God in hun omgeving. Jongeren die de Heere willen dienen en dan altijd alleen maar horen hoe het allemaal zou moeten gaan, die worden niet blij, en gaan eigen wegen zoeken.

HET TWEEDE: Onze kant; 2 Kor. 7:1: “Dewijl wij dan deze beloften hebben, geliefden, laat ons onszelven reinigen van alle besmetting des vleses en des geestes, voleindigende de heiligmaking in de vreze Gods.” 1 Thess. 3:13: “Opdat Hij uw harten versterke, om onberispelijk te zijn in heiligmaking, voor onzen God en Vader, in de toekomst van onzen Heere Jezus Christus met al Zijn heiligen.”; 1 Thess. 4:3: “ Want dit is de wil van God, uw heiligmaking: dat gij u onthoudt van de hoererij; Dat een iegelijk van u wete zijn vat te bezitten in heiligmaking en eer”; 1 Thess. 4:7: “Want God heeft ons niet geroepen tot onreinigheid, maar tot heiligmaking”; Jak 1:27: “De zuivere en onbevlekte godsdienst voor God en den Vader is deze: wezen en weduwen bezoeken in hun verdrukking, en zichzelven onbesmet bewaren van de wereld.”

De Heiligmaking: Ook hier dreigt een enorm gevaar. Je schrijft over “heiligmaking” en je bedoelt “heiliging”. De heiliging van het leven. Nog een keer: Niet dogmatisch, maar in de praktijk van de Bijbel en het geloofsleven.

Het verlangen om je leven te “heiligen”, “Toe-te-wijden aan God” kan voortkomen uit de werkheiligheidgedachte. Maar als het goed is komt dit verlangen als een vrucht van de wedergeboorte uit een nieuw hart. De Bijbel roept sterk op tot deze heiliging van het leven. Als deze vruchten er niet zijn wordt het geloof van die persoon een heel groot vraagteken. Laten we daar in de eerste plaats op letten! Tegenwoordig kan alles samen gaan met “een gelovige zijn”. Ik verbaas me vaak hoe iemand net zo gemakkelijk op zaterdagavond naar de bioscoop gaat als op zondagmorgen naar de kerk. Dat iemand Avondmaalganger is en net zo gemakkelijk op een verjaardagsfeestje tien flesjes pils drinkt. Dat iemand de TV veroordeelt en bergen DVD`s heeft waarin van alles zit wat in strijd is met Gods Woord. Dat iemand gewaardeerd kerkenraadslid is en thuis nooit met zijn kinderen in de Bijbel leest. Dit zijn allemaal praktische dingen die bij de “heiliging” - de “toewijding” van het leven horen.

Wat leerde ik als kind? De HEILIGMAKING gebeurt in mijzelf. Rechtvaardiging = buiten mijzelf - vrijspraak. Heiliging = binnen mijzelf- toewijding aan God en Zijn dienst. Niet om de hemel te verdienen, maar uit dankbaarheid voor verkregen genade. Helaas zien we vaak dat deze twee zaken verward en zelfs verwisseld worden. Men zet dan de heiliging van  het leven in de plaats van de rechtvaardiging door God. Men probeert “geloofshoogten” te bereiken door veel samenkomsten te bezoeken waar allerlei sprekers naar voren komen. (overigens vaak geheel onverdachte predikers). Men zoekt boekjes over “zekerheid van het geloof”.  Men spreekt met elkaar over de preek: Was weer geen hoop, geen voedsel, zo dor en dood. De boekjes is een goede business geworden en de vragen worden steeds meer.

Zoek eerst God om gerechtvaardigd te zijn van de zonde en haar schuld. Dit is een zoeken waartoe de Heiland Zelf aanspoort met de woorden “Bekeert u” (Mat.4:17). Dat is iets anders dan de heiliging van het leven om in de hemel te komen. En als je de Heere hebt leren kennen, als je Jezus hebt mogen omhelzen als je Zaligmaker en Verlosser, als je de Heere wilt volgen met heel je bestaan.... zoek dan je leven te heiligen, aan Hem toe te wijden. Die je kocht met Zijn bloed. Hier ligt de echte heiliging van het leven! Daarbij gaat het niet om de hemel te verdienen, maar om Jezus te dienen. Dan krijg je de werken waar Openbaring van spreekt: Opb. 14:13: “Schrijf, zalig zijn de doden, die in de Heere sterven, van nu aan. Ja, zegt de Geest, opdat zij rusten mogen van hun arbeid; en hun werken volgen met hen.” Zie je het verschil? Werken om te verdienen of uit dankbaarheid.

Nog even op de letter letten: Heiliging van het leven: het toewijden van je leven aan de Heere. Maar er is ook “heiligmaking”! Daar zie je de zondaar die Jezus gevonden heeft en zijn leven zoekt toe te wijden aan de Heere, telkens struikelen. In Gods oog zijn ze heiligen en beminden in Jezus Christus. Zelf zien ze dat vaak helemaal niet. Ze gaan vaak voort in een weg van vallen en opstaan... Of beter gezegd: Ze gaan voort in een weg van vallen en opgeraapt worden. Om langs deze weg eenmaal door God Zelf volkomen heilig gemaakt te worden. Reine, witte gewaden te ontvangen, gewassen in Jezus bloed.

Nog even concreet over je opmerking: ”Hoe kan het dat in bepaalde reformatorische kringen de rechtvaardigmaking de meeste aandacht krijgt, terwijl in evangelische kringen veel sterker de nadruk wordt gelegd op heiligmaking? Ligt dit aan het feit dat men er in evangelische kringen eerder vanuit gaat dat men bekeerd is? En dat predikanten in reformatorische kringen nog ôveel onbekeerden zien dat ze het preken over de rechtvaardigmaking noodzakelijker achten? In evangelische kringen spreekt men veel meer over wandelen met Jezus en worden als Jezus dan in bepaalde reformatorische kringen. Ik zou graag willen weten wat hier de oorzaak van is.”

Ik weet natuurlijk ook dat dit zo is. En ik verfoei het. Voor wat het Reformatorische deel van deze schuld betreft: Ik schaam mij hiervoor. Voor wat het Evangelische deel van deze schuld betreft: ik schaam mij hiervoor. Waarom zo dubbel? Ik zou willen dat we elkaar eens wat beter wilden leren begrijpen. We zijn samen op weg naar de eeuwigheid. Waarom dan altijd die vinger naar elkaar en niet het oor? Waarom op elkaar wijzen en niet van elkaar proberen te leren. In de Reformatorische hoek is men bang voor een “Stelen van Jezus”, een “te snel toeëigenen”. En daarom hamert men steeds op het aambeeld van bekering en de noodzaak van rechtvaardiging. Daar is niets mis mee. Maar men vergeet vaak om aandacht schenken aan de heiliging van het leven en dat doet me veel verdriet. In de Evangelische wereld (waar ik heel veel heel lieve broeders en zusters heb, waarmee ik straks eeuwig de Heere hoop groot te maken) maakt men gemakkelijk de fout om te weinig aandacht aan de noodzaak van kennis van zonde te schenken. Men gaat ook vaak te snel uit van de gedachte dat iemand een gelovige is. Soms is dat alleen maar “geloven per conclusie”. Jezus kwam voor zondaren. Ik ben een zondaar en neem Hem aan. Klaar. Dat is een beetje kort door de bocht! Dit word mede in de hand gewerkt door het eindeloze geharrewar dat er in Reformatorische kringen vaak is over de weg waarlangs en de tijd en de manier. Zo kunnen we rechts en links in de sloot raken... En als niemand ons er uit haalt komen we voor eeuwig om! Zowel rechts als links in de sloot.

Hartelijke groeten, het is niet het eindantwoord, omdat dat er niet is
.
Evangelist J. W. N. van Dooijeweert,
vanuit Mazamari Peru

Dit artikel is beantwoord door

J.W.N. van Dooijeweert

• Geboortedatum:
  23-01-1938
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Waddinxveen
• Status:
  Actief

262 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven