Waar komt de duivel vandaan?

Waar komt de duivel vandaan? Hoe is hij ontstaan en was hij er van eeuwigheid? Waar kan ik dat in de Bijbel lezen?

Laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen. De satan wordt weliswaar de overste dezer wereld genoemd (Joh.12,31; 14,30 en 16,11), hij is echter overste van een zondige, een gevallen wereld en zelf is hij een gevallen schepsel. Hij is derhalve aan God onderworpen en kan niets verrichten buiten de wil des Heeren om. De satan is een gevallen engel. Zijn oordeel staat vast.

God is van eeuwigheid tot eeuwigheid. Hij is boven de tijd verheven. Tegelijk heeft Hij de tijd in Zijn handen, openbaart Hij zich in de tijd en verricht zijn werken. God is de Schepper van hemel en aarde, dat wil zeggen van al het bestaande. Met de geloofsbelijdenis van Nicea belijden we dat Hij de Schepper is van alle zichtbare en onzichtbare dingen. Bij de onzichtbare dingen mogen we onder meer denken aan de engelen. Dat God de engelen geschapen heeft wordt uitdrukkelijk beleden in artikel 12 van onze Nederlandse Geloofsbelijdenis: “Hij heeft ook de engelen goed geschapen om Zijn afgezanten te zijn en zijn uitverkorenen te dienen.” In Genesis 2,1 lezen we: “Alzo zijn volbracht de hemel en de aarde en al hun heir.” Ik wil nog wijzen op Kolossenzen 1, 16. ”Want door Hem zijn alle dingen geschapen, die in de hemelen en die op de aarde zijn, die zienlijk en die onzienlijk zijn, hetzij tronen, hetzij heerschappijen, hetzij overheden, het zij machten: alle dingen zijn door Hem en tot Hem geschapen.”

We behoeven niet na te speuren op welke dag de Heere de engelen heeft geschapen. Calvijn: ”Laat ons bedenken dat hier, evenals in de gehele leer van de godsdienst een regel van bescheidenheid en matigheid moet in acht genomen worden, namelijk deze dat wij over duistere zaken niets anders moeten spreken of gevoelen dan wat in Gods woord ons is meegedeeld.”

Paulus schrijft in Efeze 1, 20 en 21 dat God de Heere Jezus uit de doden heeft opgewekt en Hem gezet heeft tot zijn rechterhand in de hemel ver boven alle overheid en macht en kracht en heerschappij. Wij denken bij deze namen aan alles wat macht en majesteit heeft, op aarde en in de hemel, goede en boze machten. We mogen dus ook denken aan de hemelse, geestelijke machten, de engelen. Door hen openbaart God zijn kracht en heerschappij. Engelen zijn door God geschapen en ontvingen een verheven positie in de hemel.

Het bovengenoemde artikel 12 vervolgt met: ”Sommigen van de engelen zijn uit die verheven staat waarin God hen geschapen had, in het eeuwig verderf gevallen. Maar de anderen hebben door Gods genade volhard en zijn in hun oorspronkelijke staat gebleven.” Er is blijkbaar sprake van de val van sommigen engelen. Waar komen we dat in de Bijbel tegen? Ik wijs je op 2 Petrus 2,4. “Want indien God de engelen die gezondigd hebben niet gespaard heeft, maar in de hel geworpen hebbende overgeven heeft aan de ketenen der duisternis om tot het oordeel bewaard te worden.” En ook op Judas 1:6: ”En de engelen, die hun beginsel niet bewaard hebben, maar hun eigen woonstede verlaten hebben, heeft Hij tot het oordeel van de grote dag met eeuwige banden onder de duisternis bewaard.”

Er wordt dus gesproken van engelen die gezondigd hebben en hun beginsel niet bewaard hebben en hun eigen woonstede verlaten. Zij hebben gezondigd. Op een of andere manier kunnen we zeggen dat onder de engelen, in de hemel de zonde is begonnen. Zij hebben hun oorsprong verlaten en waren niet tevreden met hun verheven positie in de hemel. Ze zijn als soldaten overgelopen en hebben de dienst in gehoorzaamheid aan de Heere opgezegd. De andere engelen zijn staande gebleven, dat wil zeggen dat God hen door zijn goedheid en genade heeft vastgehouden. We lezen in 1 Tim. 5, 21 van uitverkoren engelen. 

Artikel 12 gaat verder. “De duivelen en boze geesten zijn zo verdorven dat zij vijanden van God en van al het goede zijn. Uit alle macht loeren zij als struikrovers op de kerk en elk van  haar leden om alles door hun listen en bedriegerijen te vernielen en te verwoesten. Zij zijn daarom door hun eigen slechtheid veroordeeld tot de eeuwige verdoemenis en hebben dagelijks hun verschrikkelijke pijnigingen te wachten.”

Uit deze schaarse Schriftgegevens valt op te maken dat er onder de engelen een opstand tegen God is uitgebroken. Het zal wel hoogmoed geweest zijn waardoor de satan en de engelen die hem volgden tegen God hebben gerebelleerd. Vervolgens heeft de satan, de oude slang, de mens verleid.

De naam duivel komt van de Griekse naam diabolos. Het Griekse werkwoord diaballein betekent zoveel als uiteenwerpen, scheiden, vijandig beschuldigen. De duivel is de grote lasteraar die God en mens uit elkaar werpt en Gods werk wil verwoesten. De naam satan komt uit de Hebreeuwse taal en betekent zoveel als tegenstander, aanklager. De satan, de overste van deze gevallen wereld heeft veel macht. Maar de Schriftplaatsen als Efeze 1, 21 en Kol.1,16 leren ons dat Christus alle macht heeft en boven de boze machten staat. De duivel en zijn trawanten zijn overwonnen en zij worden in verzekerde bewaring en voorlopige hechtenis bewaard voor het grote oordeel. O ja wel , de satan gaat nog wel tekeer, hevig te keer, maar hij is gebonden, hij rammelt met zijn kettingen.

Laat ik nog wijzen op Johannes 8,44. We lezen op die plaats: “Gij zijt uit de vader de duivel en wilt de begeerten uws vaders doen. Die was een mensenmoorder van den beginne en is in de waarheid niet staande gebleven; want geen waarheid is in hem. Wanneer hij de leugen spreekt, zo spreekt hij uit zijn eigen, want hij is een leugenaar en de vader derzelver leugen.” Jezus sprak deze woorden toen hij in Jeruzalem was ter gelegenheid van het Loofhuttenfeest en daarna nog in Jeruzalem bleef. Hij keerde tot de tempel terug en gaf aldaar onderwijs. De joden beweerden vol trots dat Abraham hun vader is. Zij zijn kinderen van Abraham en dus kinderen van de ene God, kinderen van de Allerhoogste. Uitgebreid gaat Jezus hierop in. Wanneer God inderdaad hun Vader was, dan zouden zij Zijn Zoon liefhebben. Jezus is niet uit zichzelf naar deze wereld gekomen. Hij is van de Vader uitgegaan en komt van Hem. De Vader zond Hem en zo is Hij op deze aarde mens geworden. Hij is hier op aarde met een speciale opdracht van de Vader. Waarom kennen de joden zijn spraak niet? Dat ligt niet aan Jezus, noch aan Zijn woord. Maar aan henzelf. Zij kunnen Zijn Woord niet horen.

En nu komt het wezenlijke verschil aan het licht. Zij hebben een andere vader. Niet God is hun Vader, maar de duivel. Gij zijt uit de vader de duivel en wilt de begeerten van uw vader doen. Heel bewust doen zij wat die vader hen influistert. Zij willen dat ook. Vanaf het begin van de wereld begeert de duivel niet anders dan moord en leugen. Daarin is hij dezelfde gebleven. Hij is een moordenaar van mensen. Hij beroofde de mensen in het paradijs van het leven door ze tot ongehoorzaamheid te brengen zodat ze van de boom des levens werden weggestuurd. Door de zonde is immers de dood in de wereld gekomen. (Zie Romeinen 5:12). De duivel is ook een aartsleugenaar. Hij staat niet in de waarheid, want er is geen waarheid in hem. Hij staat in de leugen geworteld en heeft de mens gebracht tot twijfel en ongeloof aan de woorden van God. Wanneer hij de leugen spreekt, verraadt hij zijn ware aard, want hij is een leugenaar en de vader van de leugen.

Dit alles is heel aangrijpend. Ondanks hun trotse beweringen hebben zij niet God, maar de duivel tot hun vader. Jezus is de waarheid en vertelt niet anders dan de waarheid. En Hem geloven ze niet. En dan volgt een zeer klemmende vaag: Waarom geloven jullie mij dan niet (vers 46)? Hij geeft op deze vraag zelf het antwoord. Er is maar één antwoord te geven. Wie uit God is geboren hoort Zijn woorden. Zij horen niet, dus zijn niet uit God geboren en zijn Gods kinderen niet.

De vraag die nu op ons afkomt is deze: Ben ik een kind van de duivel of een kind van God? Met andere woorden, laat ik mij leiden door de duivel die altijd al een moordenaar en leugenaar is geweest, of heb ik mij in het geloof aan de Heere Jezus overgegeven die mij  verlost van de macht van de zonden en van de satan? Luister ik naar de duivel of buig ik gehoorzaam voor het Woord des Heeren?

Dit zijn vragen voor mij, ook voor jou en voor een ieder die dit leest. Het laatste woord is op de grote dag van de wederkomst aan de Heere Jezus, de Rechter der wereld. Daarom: Ga naar Hem uit in het geloof. Hij nodigt ook jou. De satan is leugen, Jezus Christus de waarheid.

Ds. M. Pronk

Dit artikel is beantwoord door

Ds. M. Pronk

• Geboortedatum:
  10-03-1940
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  KralingseVeer
• Status:
  Inactief

71 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven