Niet logische namen van bijbelboeken

Hoe komt het eigenlijk dat de namen van onze bijbelboeken niet logisch zijn in de SV? We hebben het over "Romeinen" en "Filippenzen" maar ook over Efeze en Korinthe. De NBG doet dan Korinthiërs en Efeziërs. Zit daar een gedachte achter?

Wij hebben in onze bijbeledities brieven aan de Romeinen, Galaten, Filippenzen, Kolossenzen, Thessalonicenzen en de Hebreeën, maar waar je dan ook brieven aan de Korinthiërs en de Efeziërs zou verwachten, hebben wij: 1 Korinthe, 2 Korinthe en Efeze. Hoe is dat verschil te verklaren?

De oorzaak van dit verschil kan ik niet verklaren, maar het gaat wel terug op de Statenvertalers zelf. We vinden in Ravesteijn - 1657 boven de bedoelde brieven (zowel in het opschrift bij het begin van de brief als in de kopregels boven de pagina's):

aen den Romeynen
aen die van Corinthen
aen den Galaten
aen die van Ephesen
aen de Philippensen
aen de Colossensen
aen de Thessalonicensen
aen de Hebreen.

Je zou verwachten:

aen de Corintheren (zie voor dit meervoud Hand. 18:8. 2 Kor. 6:11) en aen de Epheseren (zie voor dit meervoud Hand. 19:28. 34, 35).

Te meer daar de opsomming in Artikel 4 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis luidt (in de officiële, door de synode in 1619 vastgestelde tekst): ... te weten tot den Romeynen, twee tot den Corintheren, tot den Galatheren, tot den Ephesien, tot den Philippensen, tot den Colossensen, twee tot den Thessalonicensen (...) tot den Hebreeen.

Waarom zijn de Statenvertalers met betrekking tot de Corintheren en de Epheseren (of Ephesien) afgeweken met hun “die van Corinthen” en “die van Ephesen”, zowel in het opschrift van deze bijbelboeken als in de telkens herhaalde paginakop boven deze brieven? In de Deux Aes-bijbel (voorganger Statenbijbel) staat ook tot den Romeynen; tot den Corinthen, enz. De Statenvertalers hebben dus gehandeld conform hun stelregel om in onbelangrijke zaken niet onnodig af te wijken van wat de bijbellezers in die tijd gewend waren. Anders zou het wellicht een gevoel van onwennigheid kunnen zijn geweest met de meervoudsvormen Corintheren en Epheseren. Maar zeker kunnen we het niet zeggen.

In elk geval hebben de bewerkers van de SV in de 19e eeuw dit onderscheid van de Statenvertalers gehandhaafd. En zo heeft ook Jongbloed gedaan en ook de GBS. Maar men kan niet zeggen dat het NBG in dit opzicht verkeerd gehandeld heeft.
 
Met hartelijke groet,
Jaap de Koning, GBS