Vraag
Ik ben in het verleden misbruikt. Nu heb ik echt heel erg moeite om me over te geven aan mensen. Maar vooral staat het me in de weg om een relatie te hebben met God. Ik wil zo graag de touwtjes in eigen hand houden, maar als je God wilt vertrouwen moet je het los laten. Ik zit hier erg mee. Ik bid er al zo lang voor, lees in m'n Bijbel. Het bedrukt me, maar ik vind geen rust en geen antwoord! Kunt u me er iets over vertellen? Of kent u verhalen van dezelfde strekking?
Antwoord
Met verdriet heb ik kennis genomen van je vraag. Daaruit blijkt eens temeer hoe diep ingrijpend de gevolgen van seksueel(?) misbruik in het leven van een slachtoffer daarvan kunnen zijn. Het is een echt pastorale vraag. Eigenlijk kan die alleen in een persoonlijk gesprek goed aan de orde komen. Het spijt me dan ook zeer dat je blijkbaar geen eigen pastor hebt, in wie je voldoende vertrouwen hebt om deze vraag met hem te bespreken. Gelet op je moeite om je “over te geven aan mensen” vind ik het echter al een hele stap om je vraag aan Refoweb toe te vertrouwen. Graag wil ik daarom proberen je wat verder te helpen.
Mijn mogelijkheden daartoe zijn echter beperkt, omdat ik zo goed als niets van je weet. Je leeftijd, geslacht, burgerlijke staat, (kerkelijke) achtergrond, opleidingsniveau, enz. zijn me onbekend. Gaat het inderdaad om seksueel misbruik? En zo ja: in welke mate en wie was de dader? Is het een incident geweest, of is het langer voortgegaan? Is het nog betrekkelijk kort of al langer geleden? Ervaar je nog andere problemen ten gevolge daarvan? Dergelijke informatie is van belang om iets meer te begrijpen van de geestelijke problematiek die je in je vraag aan de orde stelt. Die staat namelijk niet op zichzelf, zoals je zelf ook aangeeft. Over al deze dingen heb je in je vraagstelling geen mededelingen gedaan. In mijn antwoord ga ik er van uit dat je een jonge vrouw bent, die in haar jongere jaren thuis seksueel misbruikt is (incest).
Alvorens op je vraag in te gaan eerst nog het volgende. In mijn pastoraat ben ik maar al te vaak geconfronteerd met de ingrijpende gevolgen van seksueel misbruik/incest. Het is een afschuwelijk misdrijf dat niet voor niks strafbaar is voor de Nederlandse wet. Ik onderstreep dat, omdat slachtoffers daarvan aanvankelijk zich vaak niet bewust zijn van de ernst van wat hen is aangedaan. Daarom proberen zij soms het hele gebeuren wat te relativeren: “Was het nou zo erg? Stel ik me niet aan? Moet ik niet proberen me er over heen te zetten?” En als zij merken dat dat niet lukt, zoeken zij de schuld daarvan nogal eens bij zichzelf met alle negatieve gevolgen van dien. Daarom dring ik er bij je op aan om eens contact op te nemen met een betrouwbare hulpverlener, ook als je eigenlijk vindt dat het met andere problemen in jouw geval wel meevalt (via Refoweb kun je anoniem terecht bij Eleos, een gereformeerde instelling voor hulp bij deze en andere problemen).
Dan nu je eigenlijke vraag. Als ik je goed begrijp, getuigt die van een groot verlangen naar een relatie met God. Daar ben ik van harte dankbaar voor en dat mag jij ook zijn. Dat verlangen kennen wij mensen van nature namelijk niet. Waar dat echt leeft, is het al vrucht van wat de Heere door Zijn Woord en Geest in ons gewerkt heeft. Ook als dat verlangen voor ons eigen besef (nog) niet is vervuld, zoals in jouw geval. Voor zulke mensen staat de Bijbel vol beloften, waardoor de Heere hen bemoedigen wil om vol te houden: “Gij die God zoekt, uw hart ZAL leven, want de HEERE hoort de nooddruftigen” (Ps. 69: 33 en 34). Wie Hem zoekt, is namelijk reeds door Hem gevonden.
Wat jou echter verontrust is dat de overgave aan God, die hoort bij een vertrouwensrelatie met Hem, jou ontbreekt. Het vermogen je echt aan een ander over te geven is beschadigd door wat je in het verleden hebt meegemaakt. Dat speelt je ook parten in de relatie met mensen, maar het blokkeert naar jouw beleving tot nu toe een echte relatie met God. Ik krijg de indruk dat je de neiging hebt om het probleem in de relatie met mensen maar te accepteren: “Het is nu eenmaal niet anders”. Maar als het gaat om de relatie met God, kun je dat niet accepteren. Dat laatste is mijns inziens terecht. De vertrouwensvolle overgave aan de Heere is het hart van het leven met de Heere en het geheim van de rust die we te midden van alle gebrokenheid in Hem mogen vinden.
Het komt me echter voor dat jij die overgave ziet als iets, dat jij eerst vanuit jezelf moet opbrengen. Een soort voorwaarde, waaraan jij moet voldoen, zal het tot een relatie met God komen. Maar zo is het niet. De overgave van het geloof is een gevolg van het vertrouwen op God, dat groeit naarmate ik Hem leer kennen. Zo gaat het immers ook in de relatie met mensen? Ik moet iemand leren kennen om te ontdekken dat ik hem ook echt kán vertrouwen, voor ik hem mijn vertrouwen geef.
Nu kan dat in de relatie tussen mensen gruwelijk mis gaan. Mensen kunnen teleurstellen en tegenvallen. We dachten iemand te kunnen vertrouwen, maar dat vertrouwen werd beschaamd. Als we dat eens (of vaker) meegemaakt hebben, zullen we ons wel drie keer bedenken, voordat we opnieuw iemand ons vertrouwen schenken. Die teleurstelling kan ook zo ingrijpend en beschadigend zijn, dat iemand het helemaal niet meer aandurft om nog ooit een ander te vertrouwen. Dat zal sterker het geval zijn naarmate de persoon, die we dachten te kunnen vertrouwen, dichter bij ons stond. En als het een vader is geweest, die het vertrouwen dat we als kind in hem mochten hebben heeft geschonden, kan dat brede scheuren trekken in het fundament van ons bestaan. Dat geldt ook als het een ander was uit het gezin, waarin we opgroeiden. Als ik zelfs in het ouderlijke ‘nest’ niet veilig ben, waar en bij wie zal ik dan ooit in deze barre wereld wel veilig zijn?! Dan blijf ik liever op mezelf, dan nog ooit het risico te lopen opnieuw gewond te worden door beschaamd vertrouwen. (Tussen haakjes: Dat is mijns inziens geen leven. En het hoeft ook niet zo te blijven! Mocht je je in het bovenstaande wat herkennen, weet dan dat er genezing is voor zulke wonden. Zoek hulp!)
Het is helemaal geen wonder dat dergelijke ervaringen een relatie met God in de weg kunnen staan. Als ik mensen die ik zie en dacht te kennen, van wie ik dacht en verwachten mocht dat ze mij liefhadden, niet kan vertrouwen, hoe zal ik God dan ooit kunnen vertrouwen? Je hebt gelijk als je zegt: Dat betekent dat ik de touwtjes van mijn leven uit handen moet geven. En ik ben er blij om dat je de weg om zover te komen biddend zoekt bij het licht van Gods Woord. Dat Woord wil ook op jouw niet gemakkelijke levensweg een lamp zijn voor je voet, bij het licht waarvan je verder kunt zonder over elke steen te struikelen.
De vraag is echter niet of jij de touwtjes van je leven uit handen kunt geven. Het is begrijpelijk dat je dat NIET kunt! En de Bijbel leert me dat geen enkel mens dat uit zichzelf redt. Onze goede God kent ons echter dieper dan we onszelf kennen en heeft daarop gerekend. Hij is de gans Andere, met niemand te vergelijken (Jes. 40: 18, 25)! Geen mens, dat Hij liegen zou (Num. 23:19; Titus 1:2; Hebr. 6:18). Hij is waarachtig en betrouwbaar. Dat heeft Hij getoond in de komst en het werk van de Heere Jezus, de ZaligMAKER van wie niet zalig ZIJN. Door Zijn Geest overtuigt Hij mensen van Zijn hartelijke liefde en trouw en leert Hij hen zich op Hem te verlaten. En alle (ook psychologische) barrières en blokkades die ons in de weg kunnen staan, weet Hij uit de weg te ruimen. Wie op Hem vertrouwt, ZAL niet beschaamd worden (Ps. 25: 3; Rom. 10: 11; 1. Petr. 2: 6). De Bijbel staat vol getuigenissen van mensen die (soms door veel lijden en strijd heen) tot die overgave van het geloof GEBRACHT zijn (Ps. 27: 13; Ps. 56: 4; Ps. 130: 5-8; Hebr. 11). Ze konden het niet uit zichzelf, maar ze mochten het door Gods genade en Geest leren.
Die genade en Geest heeft God ook jou toegezegd en wil Hij schenken op het gebed. Het zou me niet verbazen, als Hij deze nood in jouw leven juist wil gebruiken om plaats te maken voor alles wat Hij in Christus ook voor jou wil zijn. En als de weg waarin Hij dat doet lang en zwaar is, weet dan: Hij houdt getrouw Zijn Woord. Wacht op Hem, Zijn hulp ZAL blijken!
Ds. C. Westerink
Dit artikel is beantwoord door
Ds. C. Westerink
- Geboortedatum:11-11-1950
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Bennekom
- Status:Inactief
