Kinderoffers

Mijn vraag gaat over kinderoffers aan JHWH. Voor mijn studie lees ik van John J. Collins; “Introduction to the Hebrew bible”. De auteur stelt op pagina 96 dat kinderoffers aan JHWH gebruikelijk waren. Als argumenten haalt hij de volgende tekstpassages aan: Micha 6:6-8, Exodus 22:28-29, Ezechiël 20:25-26. Verder argumenteert hij dat de afkeuring van kinderoffers in Deuteronomium en Jeremia niet nodig waren geweest indien kinderoffers aan JHWH niet voorkwamen. Verder geeft hij ook nog het verhaal van het offeren van Izaäk als voorbeeld. Hoewel ik de auteur niet wil volgen in zijn standpunt kan ik mij toch niet aan de vraag onttrekken of hij wellicht gelijk heeft. Vooral de teksten uit Micha en Exodus maken het voor mij lastig om te geloven dat kinderoffers aan JHWH niet gewoon en niet gewenst waren.

De HEERE heeft altijd kinderoffers krachtig afgewezen. Juist de geschiedenis van Abraham en Izaäk maakt duidelijk dat de HEERE van het kinderoffer niet gediend is. Niet dat Hij er geen recht op zou hebben, want Zijn recht geldt al het leven en als teken daarvan eist Hij de eerstgeborenen van alle dieren op onder Israël. Maar voor de eerstgeboren zonen geeft Hij het recht van lossing. Fel toornt God tegen hen die toch kinderoffers menen te moeten brengen. Dat is een puur heidens gebruik dat helaas onder het verbondsvolk Israël is overgenomen. Hoe vaak er kinderoffers zijn gebracht door het oudtestamentische Godsvolk weten we niet, maar we krijgen de indruk dat dit niet onaanzienlijk is geweest. Maar dat betekent uiteraard volstrekt niet dat hierop enige goedkeuring van God zou rusten, evenmin als Hij de beeldenverering die ook maar al te zeer in zwang was ooit heeft gerechtvaardigd.

Ik heb de indruk dat in de literatuur waarnaar de vraagsteller verwijst een verwarring optreedt tussen datgene wat de Bijbel met historisch gezag meldt -inderdaad, er zijn kinderoffers gebracht- en dat wat de Bijbel met normatief gezag voorschrijft. Nergens wordt een kinderoffer geboden. Bij Abraham bleek het om een beproeving te gaan. De opdracht aan Abraham om zijn zoon te offeren houdt dus niet in dat God werkelijk dit offer begeerde. Sinds deze unieke geschiedenis weet Israël voorgoed dat de HEERE geen kinderoffers wenst. Hoe groot was dan de afwijking en verdwazing van die mensen onder het volk die niettemin dachten met zo'n gruwelijk offer de HEERE een dienst te bewijzen.

Ds. J. Hoek