Christelijke opvoedstijl: omheining of bron

Als ouders worstelen we met bepaalde dingen rondom de opvoeding van de kinderen. Mijn man en ik denken over enkele dingen verschillend. Sinds de Heere mijn leven heeft willen veranderen, laat ik de kinderen liever geen Donald Duck meer lezen, bijvoorbeeld omdat er verhaaltjes instaan over heksen, etcetera. Mijn man heeft zoiets van, dan slaan ze die verhaaltjes maar over. Zelf voel ik me dan schuldig dat ik ze hier aan bloot stel. Zo ook met filmpjes die ze kijken, er komt al gauw iets voorbij wat niet strookt met een christelijke opvoeding. Bijvoorbeeld Pink Panther, Tom en Jerry, Donald Duck, mister Bean. Het lijken vaak onschuldige filmpjes, maar er zitten soms ook dingen van magie in verwerkt. Natuurfilms heb ik zelf persoonlijk veel minder moeite mee, omdat je je daarin zo verwonderen kunt over Gods almacht, over de rijkdom (maar ook gebreken door de zondeval) van de schepping.  

Zelf zou ik al die filmpjes het liefst beperken, maar m’n man ziet het vaak toch anders. Hij is bang als we ze hierin veel te kort houden, ze dan later juist eventueel helemaal door kunnen slaan de andere kant op en ze juist veel grenzen over zullen gaan. Ik probeer ze bij te brengen… “kan de Heere met je meekijken?” Maar toch komt er geregeld wat voorbij wat mij zelf geen goed gevoel geeft. Wat is nu wijsheid hierin? Ben ik veel te strak? Ik wil ze zo graag opvoeden naar Gods wil en tot Zijn eer. Aan iemand van de Gereformeerde Gemeenten...

Hartelijke groet, een bezorgde moeder.

Beste bezorgde moeder,

Dank voor uw vraag. Vanwege de vakantie duurde het langer om deze vraag te beantwoorden. Het verschil in opvatting over de benadering van de opvoeding van uw kinderen tussen u en uw echtgenoot is een punt dat ik in het antwoord niet inhoudelijk zal oppakken. Voor een optimale opvoeding is het belangrijk dat beide ouders op één lijn zitten. Als dit niet het geval is, dan is het nodig om daar met elkaar over te spreken.

Het is niet erg dat je over dingen verschillend denkt. Dat is zelfs wenselijk. Mannen en vrouwen zijn verschillend en God heeft jullie tot een eenheid gemaakt. Zoek het gesprek met elkaar. Daarbij is het belangrijk dat er ruimte is voor de gelijkwaardige inbreng van jullie beiden. Bespreek daarbij ook je eigen opvoeding en probeer open te zijn over jullie beide ‘angsten’. Uw man is bang dat als je de kinderen nu kort houdt, ze later doorslaan naar de andere kant. Deze gedachte wordt ergens door gevoed. Hetzelfde is echter bij uzelf het geval. 

Dan de opvoeding en de grenzen die je in je opvoeding stelt. Opvoeden is een moeilijke taak. We worden geen vader en moeder door het volgen van een opleiding. Vaak word je door schade en schande wijs. Eén van de belangrijkste behoeften van ons als ouders is het beschermen van onze kinderen. In ‘real life’ doen we dat door veiligheid in te bieden. We plaatsen een hekje, we geven de ruimte aan waarin een kind zich kan bewegen. En naar mate kinderen ouder worden bieden we meer vrijheid en laten we hen meer en meer los. Dat gaat tegelijk op met de groei in verantwoordelijkheid van het kind om zelf te kunnen zorgen voor de eigen veiligheid. Maar, loslaten is voor ouders soms best moeilijk.

Bovenstaande heeft niets te maken met uw vraag, maar ik heb het nodig om nu de stap te maken naar de digitale wereld. Eigenlijk gelden voor de mediaopvoeding van onze kinderen dezelfde principes als in ‘real life’. Bescherming, opvoeding, verantwoordelijkheid leren dragen én durven geven en loslaten. En de vraag: hoe doe je dat dan precies; is niet in algemeenheid te beantwoorden. Elk ouderpaar zal dit naar eigen overtuiging en geweten moeten doen. Dat is een zoektocht. Soms zeg je: achteraf gezien was ik te streng, of daar had ik wel “nee” moeten zeggen.

"Het kan toch niet zo zijn dat uw kinderen een afkeer van God krijgen, omdat heel veel niet kan en mag? God is geen boze God Die graag een eind wil maken aan onze pleziertjes"

 

Grofweg zou je twee christelijke opvoedstijlen kunnen onderscheiden. Je kunt dit vergelijken met hoe je een kudde leidt. Om de kudde bij elkaar te houden kun je een omheining plaatsen. Zo kunnen schapen niet weg en bied je maximale veiligheid. De andere benadering is dat je de schapen bij elkaar houdt door ze te vergaderen rondom de bron. Omheining versus bron.

Ik denk dat je beide benaderingen tot op zekere hoogte nodig hebt en dat ze elkaar ook aanvullen, maar een opvoeding zonder ‘bron’ is uiteindelijk leeg. Kinderen moeten niet alleen beschermd worden, maar ook gevoed worden; ook als het gaat om media en internet. Het belangrijkste daarbij is dat ze kinderen van het verbond zijn. Het eerste kenmerk daarvan is niet dat de wereld bij hen vandaan gehouden wordt, maar dat ze “erfgenamen van het Rijk Gods en van Zijn verbond” zijn en dat “de ouders zullen gehouden zijn hun kinderen in het opwassen hiervan breder te onderwijzen” (doopformulier). Met andere woorden: richt je je op de wereld met alle gevaren en is dat je primaire uitgangspunt, of richt je je op het koninkrijk van God met Gods belofte die Hij ouders gegeven heeft?

U aan dat “sinds de Heere mijn leven heeft willen veranderen” u moeite hebt met stripverhalen en video’s die niet stroken met een christelijke opvoeding en u stelt dan de vraag aan de kinderen of de Heere mee kan kijken. Wat is het een groot wonder dat de Heere in uw leven heeft willen werken. Maar wat is van daaruit uw verlangen voor uw kinderen? Het kan toch niet zo zijn dat uw kinderen een afkeer van de God van hun moeder krijgen, omdat van die God heel veel niet kan en mag? Het allerbelangrijkste is niet de vraag wat wel en niet mag, maar de boodschap aan kinderen dat de Heere hun God wil zijn en Jezus Christus hun Zaligmaker. God is geen boze God Die graag een eind wil maken aan onze pleziertjes. De Heere wil dat wij ons geluk in Hem vinden. Wanneer we zeggen: “Kan de Heere met je meekijken?”, dan vraag ik me af welk godsbeeld kinderen ontwikkelen. Ja, God toornt over de zonde, maar Hij zoekt de redding van de zondaar.

Liefde is hier het sleutelwoord, maar ook vertrouwen en geloof. Gelooft u dat u uw kinderen kunt bewaren? Nee, dat denk ik niet, want u schrijft dat u uw kinderen graag wil opvoeden naar Gods wil en tot Zijn eer. Laat daarom Jezus Christus in de opvoeding de belangrijkste plaats krijgen. Het gaat er niet om dat we wettisch opvoeden, maar liefdevol. Als kinderen leren hoe goed de Heere is, dan groeit er ook liefde tot Zijn wet in hun hart.

"Laat Jezus Christus in de opvoeding de belangrijkste plaats krijgen. Het gaat er niet om dat we wettisch opvoeden, maar liefdevol."

 

U merkt, ik heb hier geen pasklaar antwoord, maar ik hoop wel dat de richting duidelijk is. Concreet: bespreek uw twijfels met uw kinderen (afhankelijk van de leeftijd); vertel heb wat uw verlangen voor hen is en dat, als u “nee” zegt dit niet komt omdat u hen geen pleziertjes gunt, maar dat u met uw kind bij de doopvont stond en daar hoorde hoe ze in de Naam van de drie-enige God gedoopt zijn. Hij heeft iets beters voor uw kinderen, dan de wereld en de zonde hen biedt. Dit betekent echter niet dat plezier en spel geen onderdeel meer mag zijn van het leven. Dat is niet wat de Bijbel zegt. De dienst van de Heere is vol van vreugde, blijdschap en vrede! Laat kinderen dat ook merken. Zoek daarom samen naar leuke alternatieven voor boeken, strips en filmpjes waarbij u als ouders terecht een rode lijn trekt. 

En iedere avond dat u uw knieën buigt, belijdt u uw zonden en tekort. Onze opvoeding breekt ons bij de handen af, maar uw dankt desondanks de Heere dat Hij u wil gebruiken als Zijn handen (Luther) om uw kinderen voor Hem op te voeden. U legt de namen van uw kinderen in Zijn handen en sluit dan uw ogen voor de nacht. Heb geen grote verwachtingen van uzelf, maar verwacht wel grote dingen van de God Die u opzocht en Die Zijn Naam aan uw kinderen heeft verbonden.

Met vriendelijke groet,
H. J. Nijsink