Eenheid Woord en Geest

Op Refoweb ging het onlangs over de eenheid Woord en Geest en al lezende besefte ik welke ingrijpende gevolgen het heeft als predikanten deze eenheid uit het oog verliezen. Gezien het belang van dit onderwerp zou ik graag aan ds. G. A. van den Brink willen vragen vanwege zijn kennis en onderzoek aangaande “Dordt” welk standpunt onze vaderen daarover innamen. Of speelde dit (scheiding Woord en Geest) toen niet zo en is dat later gekomen bij de nadere Reformatie of misschien wel daarna. Welke eventuele afwijkingen aangaande de eenheid Woord en Geest ziet ds. Van den Brink in onze Reformatorische kerken ten opzichte van het standpunt onzer vaderen?

Beste vragensteller,

In “Hyperdordt” besteed ik uitvoerige aandacht aan de verhouding van Woord en Geest. Ik verwijs niet alleen naar Luther, maar ook naar Bullinger, de Helvetische Confessie, Beza en anderen. Aan die verwijzingen kan ik ook een glashelder citaat van William Perkins (1558-1602) aan toevoegen. Het is afkomstig uit zijn boek De Gereformeerde Katholiek. Daarin verdedigt hij de opvatting dat de gereformeerden katholiek zijn (in de katholieke traditie van de kerk staan). Het boek werd zeer hoog aangeschreven door gereformeerde theologen in Engeland en Nederland.

In het hoofdstuk over de zekerheid van het geloof gaat Perkins in op het verschil tussen de Wet en het Evangelie. Hij betoogt dat de Wet gebiedt, maar niet het vermogen geeft om te doen wat ze eist. Bij het Evangelie is dat anders. Daar geeft God ook de kracht door Zijn Geest, zodat wij kúnnen gehoorzamen aan het gebod om te geloven. Hier volgt het citaat:

“Wat God in het Evangelie beveelt, dat moet en kan een mens verrichten. God beveelt ons in het Evangelie om de vergeving van onze eigen zonden en het eeuwige leven te geloven; en daarom moeten wij zoveel geloven en mogen we daarvan zeker zijn. Deze stelling is helder door te onderscheiden tussen de geboden van de Wet en die van het Evangelie. De geboden van de Wet laten ons zien wat wij moeten doen, maar ze verschaffen niet datgene wat moet worden gedaan. Maar de leer en het bevel van het Evangelie doen het anders. En daarom worden zij ‘Geest en leven’ genoemd (Joh. 6:36). God geeft immers samen met het bevel de genade zodat wat er wordt voorgeschreven, ook zou worden verricht. Welnu, dit is het bevel van het Evangelie, om de vergeving van de zonden te geloven. Want dat was de kern van Christus’ bediening: Bekeer u en geloof het Evangelie. En hierbij gaat het niet in het algemeen erom te geloven dat Christus een zaligmaker is, en dat de beloften die in Hem zijn gedaan waar zijn (want dat geloven de duivelen ook en zij sidderen). Maar het gaat erom persoonlijk te geloven dat Christus mijn Zaligmaker is, en dat de beloften van redding in Christus aan mij in het bijzonder toebehoren, zoals de heilige Johannes zegt: Dit is zijn gebod, dat wij geloven in de naam van Jezus Christus. Welnu, te geloven in Christus is vertrouwen in Hem stellen. Niemand kan dit doen, tenzij hij eerst verzekerd is van Zijn liefde en gunst. Daarom: evenzoveel als wij verplicht zijn om ons vertrouwen op Christus te stellen, even veel zijn wij ook ertoe verplicht om te geloven dat wij door Hem verzoend zijn, en dit omvat de vergeving van onze zonden en de aanvaarding tot het eeuwige leven.”

De Dordtse Leerregels zeggen hetzelfde als Perkins. Wat de wet niet kan, dat doet God door de kracht van de Heilige Geest en door de bediening van de verzoening, dat is het Evangelie (Dordtse leerregels III/IV.6). 

Er is geen enkele aanleiding om te denken dat God naar willekeur of soeverein nu eens wel, dan weer niet de Heilige Geest verbindt aan de prediking van het Evangelie. Of, beter gezegd, er is geen enkele reden om als het bevel om te geloven klinkt, ongehoorzaam te zijn aan dat gebod vanuit de gedachte dat de Heilige Geest misschien niet werkzaam is en je dus niet kunt geloven.

Met hartelijke groet,
Ds. G. A. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

Ds. G.A. van den Brink

• Geboortedatum:
  05-01-1974
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Apeldoorn
• Status:
  Actief

242 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven