Lofprijzing in eredienst komt er bekaaid vanaf

Ik krijg steeds meer moeite met de gebrekkig functionerende aanbidding in onze gemeenten. Het lijkt erop dat zo min mogelijk zingen (vier momenten met één of hoogstens twee verzen per psalm) een symbool van rechtzinnigheid is geworden. Het tempo is zo langzaam, het zingen verwordt soms tot schreeuwen, de inzetten ellenlang, enzovoorts. Alles behalve in lijn met Calvijn. En volgens mij ook niet in lijn met de psalmen (waar de vrolijkheid, ritme, ja zelfs dans in benoemd wordt!). Het is toch een Bijbelse opdracht om God te loven en te prijzen? Waarom komt dat er dan zo bekaaid vanaf in onze erediensten? Een vraag voor een Ger. Gem.-ambtsdrager...

Beste vraagsteller,

Waarom komt de Bijbelse lofprijzing van onze God in onze erediensten er zo bekaaid af? Het is niet de eerste keer dat deze vraag gesteld wordt en het zal waarschijnlijk ook niet de laatste keer zijn. Zolang ik bewust meeleef met het reilen en zeilen binnen onze reformatorische kerken, en dat is al een heel poosje, is daar meningsverschil over. Niet alleen dus binnen de Gereformeerde Gemeenten, maar ook in andere reformatorische kerken. Ik moet er wel bij zeggen dat in het ene kerkverband de vraag meer gaat over het te langzaam en te weinig zingen en in het andere kerkverband meer over het te vlug en te veel zingen. Jouw vragen gaan dan over het eerste. Je constateert een gebrekkig functionerende aanbidding, te weinig en te langzaam zingen, soms zelfs schreeuwen, de inzetten ellenlang, enz.

Vooropgesteld,  ik ben geen musicus, ook niet iemand die Calvijn heeft bestudeerd op het zingen in de gemeente, hoewel ik ook van mening ben dat onze wijze van zingen veelal niet in de lijn van Calvijn is. Ik ben gewoon iemand die graag zingt en die in klaag- en lofzang de rijkdom van de lofprijzing ervaart. Want wanneer je hart meezingt prijs je God zowel in je verdriet als in je vreugde. Voor mij is lofprijzing met heel mijn hart zingen: ‘k Denk aan U, o God in ’t klagen uit de landstreek der Jordaan (Ps. 42:4), maar ook: ‘k zal Zijn lof zelfs in de nacht zingen, daar ik Hem verwacht (Psalm 42:5).

Wat heeft God ons in het zingen veel gegeven. Dwars door alle zonde, pijn en moeite heen, mogen we zingen en wordt er ook gezongen. Denk aan Paulus en Silas in de gevangenis in Filippi. Wat hebben ze gezongen (Handelingen 16:25). Gode lofzangen zingen en de gevangenen hoorden naar hen. Zingend lijden en lijdend zingen, vrolijk in de HEERE. Maar ook wat is zingen dan een preek. Ze hebben van hun Heere en Heiland gezongen in een psalm, in een lied. Van hun Zaligmaker om wiens Naam ze nu in de gevangenis zitten. Ze zijn goedsmoeds want hun Jezus is erbij. Ze waren zo blij dat ze luid zongen, want de gevangenen hoorden hen. Zomaar een vraagje tussendoor. Zouden jij en ik in de gevangenis ook zo zingen?

Ik denk boven alles aan de Heere Jezus. In de nacht van Zijn lijden heeft Hij met Zijn discipelen, voor ze naar de Olijfberg gingen, de lofzang gezongen (Mattheüs 26:30). Ze zongen het hallel, de psalmen 113 tot 118. Zo heeft Jezus Zijn gemeente voorgezongen. Toen Hij wist dat Hij door Zijn discipelen en zelfs van Zijn God verlaten zou worden, toch gezongen tot lofprijzing van God. Matthew Henry zegt dan:  ”de discipelen waren in droefheid, en Christus ging in tot Zijn lijden en toch hebben ze samen een lofzang kunnen zingen. Onze geestelijke vreugde moet niet gestoord worden door uitwendige beproevingen.”

Hoe nu zingen in de eredienst? Ik denk aan een kleinere gemeente, lang geleden, waar ik de dienst bijwoonde. Ik kwam uit een gemeente waar, mijn inziens, goed werd gezongen ook wat betreft het tempo. In deze kleine gemeente werd volgens mij niet gezongen, maar werd de psalm opgezegd. Ik denk niet dat dit de bedoeling is van zingen. Tussen elke twee/drie woorden moet je niet gedwongen worden om adem te halen. Zingen is geen slepen.

Het aantal zangmomenten in de eredienst verschilt per gemeente. Bijbelse voorschriften zijn hier niet te geven. Vier is wel minimaal, vijf of zes zou voor mij, en voor de gemeente, goed zijn. En dan mag het van mij ook wel meer dan één couplet zijn, hoeft niet elke zangmoment, maar wel geregeld. Wanneer een psalm 3 of 4 coupletten heeft, is het mooi om in één zangmoment de hele psalm te zingen. Ik denk dat Paulus en Silas ook meer dan één vers hebben gezongen.

Weinig zingen is geen symbool van rechtzinnigheid, zingen komt er ook niet bij omdat we het gewoon zijn. Nee, zingen is een wezenlijk deel van de eredienst. In het zingen mag de gemeente antwoord geven op de Woordverkondiging. Je ziel is vrolijk in de Heere, dan schreeuw je niet, maar zing je tot eer van God en tot roem van je Zaligmaker, Die in het diepst van Zijn lijden, Zijn gemeente voorzong. Daarom ervaar ik een lofzang aan het begin van de dienst als een dubbele zegen. Je komt uit de alledaagse sleur van de week en je mag beginnen met een lofzang, om je ziel omhoog trekken. Hoog omhoog, het hart naar boven, hier beneden is het niet. Zo de zondag beginnen, zo de eredienst beginnen.

Verder denk ik ook dat de organist een belangrijke taak heeft om de gemeentezang te begeleiden. En dat betreft niet alleen inzet en tempo, maar ook het besef organist te mogen zijn die de gemeente mag leiden in de lofzang tot onze God. Want dat zingen een Bijbelse opdracht is, is duidelijk. Wanneer de Heere Jezus heeft gezongen, zal Zijn gemeente dan niet zingen? Dan zou je Hem tekort doen. 

Wanneer de Heere Jezus terugkomt zal Hij alles nieuw maken. Een nieuwe hemel, een nieuwe aarde, een nieuw gezang. Nooit een zondeklacht meer, nooit een zielepijn of lichaamspijn meer. Geen zorgen meer in gezin, kerk en/of maatschappij. Alle tranen afgewist. Eeuwige blijdschap zal er zijn. Eeuwig zingen van Mozes en het Lam. Gekocht door het bloed van het Lam, zullen we alleen van Hem kunnen zingen, van onze Jezus, Die ons zo uitnemend heeft liefgehad, toen wij nog zondaren waren. Je hoeft het niet te begrijpen. Je mag er van zingen tot in alle eeuwigheid. Leer het hier aan Jezus voeten en zing het straks eeuwig mee aan Zijn hart. Nooit van Hem genoeg, eeuwig aan Hem genoeg.
Komt, want alle dingen zijn gereed.

Hoog omhoog, het hart naar boven,
hier beneden is het niet!
’t Ware leven, lieven, loven
is maar, waar men Jezus ziet.
Wat men hoor’ of zie op aard’
is ons kost’lijk hart niet waard;
wil men leven, lieven, loven:
’t oog omhoog, het hart naar boven!

Jezus, bron dier hemelvreugde,
die ons hart eens smaken zal,
wat ons ooit op aard’ verheugde,
Gij verheugt ons boven al;
daar Gij ons reeds hier bereidt
voor des hemels heerlijkheid,
waar w’ U eeuwig lieven, loven:
Jezus, trek ons hart naar boven!

Och, dat aller mensen tongen,
aller eng’len zang, o Heer',
samenstemden, samen zongen
eeuwig tot Uw lof en eer!
Zonder einde geeft Uw lof,
Jezus, ons de rijkste stof!
Trek tot U ons hart naar boven,
dat w’ U eeuwig lieven, loven.

Hartelijke groet,
C. A. Hoekman

Dit artikel is beantwoord door

C.A. Hoekman

• Geboortedatum:
  23-09-1943
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Kapelle
• Status:
  Actief

103 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven