Arminiaans argument tegen uitverkiezing

Mijn vraag gaat over 1 Johannes 2:2 en de leer van de uitverkiezing. Dit is vaak een van de hoofdteksten die wordt aangehaald om te gereformeerde leer tegen te spreken. Nu heb ik persoonlijk een uitleg voor deze passage en ik vroeg me af of ik hierin correct ben.

Mijns inzien moet dit vers op op dezelfde manier gezien worden als Joh. 11:52. Deze twee passages zijn door dezelfde persoon, Johannes, geschreven en hebben een bijna identieke zinsconstructie waarin praktisch hetzelfde gezegd wordt. 1 Joh. 2:2 zegt: "En Hij is een verzoening voor onze zonden; en niet alleen voor de onze, maar ook voor de zonden van de hele wereld" (HSV). Johannes 11: 51-52 zegt: "...dat Jezus sterven zou voor het volk, en niet alleen voor het volk, maar ook om de kinderen van God, overal verspreid, bijeen te brengen."

Beide passages geschreven door dezelfde auteur gaan over het sterven/verzoenende werk van de Heere Jezus. Waarin duidelijk wordt:

1. niet alleen voor deze bepaalde groep (volk, ons) maar,

2. ook voor deze gehele groep (de hele wereld, kinderen van God overal verspreid).

Mijn inziens wil Johannes hetzelfde zeggen hier. Het zou nogal vergezocht zijn om te beweren dat dezelfde persoon die in zijn evangelie schrijft dat Jezus sterft voor de kinderen van God overal verspreid (dus in de hele wereld) in zijn brief ineens zou bedoelen ieder individu in de hele wereld.

Wat belangrijk is in de brief, is het contrast tussen de twee groepen "ons" en "hele wereld." Zeker gezien vanuit het joodse denken in die tijd, dat de heidenen praktisch als verloren beschouwde en het joodse uitverkoren volk het enige waar God zich werkelijk om bekommerde, lijkt het mij meest waarschijnlijk dat Johannes met "ons" de joodse christenen of de kleine christelijke gemeenschap in die tijd/regio bedoelde en met "wereld" de heidense wereld. Het lijkt mij zeer aannemelijk dat Johannes zijn mede jodenchristenen op het hart wilde drukken dat ze niet moeten denken dat Jezus slechts voor het joodse volk stierf maar ook voor de heidenen (de hele wereld). En in dat opzicht probeert Johannes dus niet de uitverkiezingsleer te ontkrachten door te zeggen dat ieder persoon in de wereld verzoend is, maar dat de uitverkorenen/kinderen van God dus niet alleen joden zijn, maar zich ook onder de heidenen in de hele wereld bevinden.

Daarbij meegenomen dat Jezus er in het Johannes evangelie constant op wijst dat hij sterft voor een bepaalde groep, "dit is het bloed van mijn verbond, dat wordt vergoten voor velen" (niet allen). "Ik geef mijn leven voor de schapen" (niet schapen en bokken) maakt het remonstrantse/arminiaanse argument van 1 Joh. 2:2 mijns inziens vrij ongeloofwaardig en niet passend bij Johannes boodschap in het geheel.

Ben ik hierin correct of bent u het hier niet mee eens? Ik realiseer me dat voor het argument van de groep "ons" vereist dat de doelgroep van de brief voornamelijk joden zijn, maar aangezien het niet heel duidelijk is aan wie geschreven is ligt die optie gewoon op tafel.

Beste vraagsteller,

Bedankt voor je vraag. Je vraag is of een remonstrants beroep op 1 Joh. 2:2 terecht is om de persoonlijke uitverkiezing te ontkrachten. Nu ken ik dat beroep op deze manier niet zo goed, maar het klinkt als de volgende redenering: we lezen een vorm van algemene verzoening in 1 Joh. 2: 2 en als er een algemene verzoening is, is er geen persoonlijke uitverkiezing.
 
Dus eigenlijk gaat je vraag over de verhouding verzoening en verkiezing. Paulus schrijft in 2 Kor. 5 (slot) dat God in Christus de wereld met Zichzelf heeft verzoend en dat om die reden de prediking ("het woord der verzoening") aan de apostelen is toevertrouwd met de oproep: laat u met God verzoenen. De Dordtse Leerregels schrijven daarover in hoofdstuk 2 paragraaf 3 en 5 enzovoort. Dat is m.i. duidelijk genoeg.

Zo gemakkelijk worden echter Bijbelse zaken met elkaar verward of in een soort of-of positie geplaats, terwijl het en-en moet zijn. Het is niet of (algemene) verzoening of (persoonlijke) uitverkiezing, het is algenoegzame verzoening (genoeg voor de hele wereld, er hoeft niets meer bij; het is voor God genoeg) en persoonlijke uitverkiezing.

Zalig worden vloeit ergens uit voort: de bron is Gods eeuwige (verkiezende) liefde. Zalig worden is ergens op gegrond: de grond is het verzoenend offer van de Heere Jezus. Hoe krijg ik daar deel aan? Door het geloof, hetwelk de Heilige Geest met het evangelie ("het woord der verzoening", "de bediening der verzoening") in mijn hart werkt (Heidelbergse Catechismus zondag 7).
 
Dit heil heeft God nu doen verkondigen, het is tegelijk persoonlijk geadresseerd en genoeg voor heel de wereld. Dit heil wordt ons van God geschonken (welbehagen), alleen om de verdiensten van Christus (slot Heidelbergse Catechismus zondag 7 antwoord 21).

Dit is dus een drievoudig snoer, zoals Paulus daar zo mooi zijn loflied op zingt in Efeze 1, waar verkiezing (Vader), verzoening (Zoon) en verzegeling (Heilige Geest) in hun onderlinge samenhang worden bezongen. 

Kortom, mijn antwoord op de vraag die je stelt is: ja, je hebt gelijk. Een Arminiaans beroep op 1 Joh. 2:2 dat in stelling wordt gebracht tegen de uitverkiezing, is onterecht.

Of je uitleg van "ons" (Joods) en "de wereld" (niet-Joods) terecht is, is een andere vraag. De parallel met Joh. 11: 51-52 kan ik wel plaatsen, maar je schrijft zelf terecht dat het argument van de groep "ons" vereist dat de doelgroep van de brief voornamelijk Joden zijn, terwijl het niet heel duidelijk is aan wie de brief geschreven is. Je kunt zeggen: dan ligt die optie gewoon op tafel. Maar sterk is het niet. Het is veel aannemelijker -mede gelet op de datering van de brief- dat de gemeenten samengesteld waren uit twee ‘bloedgroepen’ terwijl de aan het Oude Testament gerelateerde spraakgebruik van de apostel Johannes hoort bij zijn ‘gereedschap’. Wat meer opvalt is de positieve wijze waarop Johannes hier over de wereld spreekt, terwijl het doorgaans negatief is (1 Joh. 5: 15-17). Zelfs die ellendige, van God afgevallen en zondige wereld, kan nog zalig worden. Dat zegt iets over de liefde van God en de kracht van het verzoenend bloed. En daar word je stil van...

Beste vraagsteller, ik hoop je vraag op deze manier voldoende te hebben beantwoord.

Met een hartelijke groet,
Ds. H. Korving

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Korving

• Geboortedatum:
  01-12-1954
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Urk
• Status:
  Actief

194 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven