Vraag
Onlangs hadden wij een gesprek over het brood bij het Heilig Avondmaal. Wij vroegen ons af waarom er in reformatorische kerken, voor zover wij dat kunnen zien, standaard repen wit brood gebruikt worden. Het ziet er op het eerste gezicht niet uit als brood en het oogt en smaakt ook niet aantrekkelijk. Het plakt in je mond en je bent bezig met het zo snel en netjes mogelijk doorgeslikt te krijgen in plaats van je gedachten te richten op waar het om gaat.
Er zullen wel praktische redenen zijn, maar zou het ook anders kunnen? Waarom niet bijvoorbeeld een lekker stukje bruin brood met knapperig korstje? Dat past meer bij het genieten van het Avondmaal dan iets waar je, overtrokken gezegd, tegenop ziet het in je mond te stoppen. Voor alle duidelijkheid: dit is oprecht een vraag.
Antwoord
Het brood dat de Heere Jezus gebruikte bij de instelling van het Heilig Avondmaal was vanwege het Pascha ongezuurd brood. Wij kennen dat als matses. In Israël gebruiken Messiasbelijdende Joden in de Avondmaalviering nog steeds matses. Van een ouderling hoorde ik dat bij een viering van het Heilig Avondmaal in Frankrijk gewoon stokbrood werd gebruikt waar men een stuk van afbrak en dat aan de naastzittende gaf en daarna het restant doorgaf. In de Rooms Katholieke Kerk gebruikt men ouwels die volgens een door de bisschop goedgekeurd procedé vervaardigd moeten worden.
Er zijn allerlei gebruiken die samen zullen hangen met de gewoonten in ieder land. Daarbij zal de keuze gemaakt worden tussen ‘gewoon brood’ en het bijzondere gebruik, namelijk aan het Heilig Avondmaal.
Ik weet niet waarom men in veel Nederlandse kerken repen witbrood zonder korst is gaan gebruiken, maar ik neem aan dat men voor de viering ‘iets bijzonders’ wilde hebben, anders dan thuis. Zo’n gebruik gaat dan over van koster naar koster.
Van harte ben ik het met u eens dat bruin brood met een knapperig korstje lekkerder is, maar persoonlijk heb ik geen enkele moeite met het stukje wittebrood zonder korst. De gewoonten in uw kerkelijke gemeente zullen -zoals meestal- niet snel aangepast worden, maar uw vraag mag u met een gerust hart bij uw kerkenraad stellen.
Overigens zou ik in uw geval bidden om niet afgeleid te worden en toch zo veel mogelijk denken aan wat de Heere Jezus voor zondaren gedaan heeft: Hij gaf Zijn lichaam en bloed tot een volkomen verzoening van al onze zonden.
Ds. A. Jonker
Dit artikel is beantwoord door
Ds. A. Jonker
- Geboortedatum:29-03-1954
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Putten
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Ali636, moet het persé zoveel mogelijk letterlijk als het eerste avondmaal zijn? Ik denk dat ook andere dingen meespelen.
Brood was voor Jezus dagelijks voedsel, zij het dat in de paasweek speciaal brood gegeten werd. De matzes die Jezus gebruikte werden ook door alle buren gegeten.
Hier in Ecuador wordt door veel kerken niet het standaardbrood gebruikt, maar kleine ronde zoute koekjes (die in Nederland als borrelzoutje op tafel komen). Aangezien christenen hier van mening zijn dat wijn verboden is, wordt er druivensap geimporteerd. Zowel de koekjes als het druivensap zijn op het platteland moeilijk te krijgen. (En dan is het ook nog erg duur. Is niet doorslaggevend, maar wel belangrijk voor gemeenten die, met name op het platteland, uit arme mensen bestaan.) Het is wel voorgekomen dat het avondmaal op het laatste moment toch niet doorging, omdat in de hele stad geen druivesap gevonden werd. In de jungle is het helemaal onmogelijk, daar kun je op geen enkele manier aan gewoon brood komen, laat staan aan koekjes of druivensap. Daar wordt dus nooit avondmaal gevierd. En dat allemaal omdat het dus zo veel mogelijk moet lijken op matzes en wijn.
Ik ken een voorganger uit een jungledorp die, toen hij een paar jaar geleden ontdekte dat brood en wijn voor Jezus dagelijks voedsel waren, helemaal verrukt was. "Dan kunnen wij hier dus OOK avondmaal vieren! Met óns dagelijks voedsel." En sindsdien viert men in die gemeente avondmaal met stukjes aardappel en thee.
Zodoende denk ik dat het altijd goed is om behalve de letterlijke manier 'hoe deed Jezus het' ook verder te kijken.
Er staat geen verbod op in Gods Woord.
Bij ons trouwens ook druivensap vanwege sommigen die de wijn te lekker vinden.
Deze is samengesteld uit vijf graansoorten, gerst, spelt, haver, tarwe en rogge. Het is een vers deeg dat niet gegist is en direct gebakken wordt.
Uit de oven komend zien we direct verkleuringen die heenwijzen naar de striemen die onze Messias kreeg bij de geseling.
De zichtbare kleine gaatjes wijzen naar de doorboring van onze Messias.
Het breken van de matse leert ons dat onze Messias werd gebroken. Dat breken moet ook bij ons mensen plaats vinden. Breken met slechte gewoontes en onze zonden en overtredingen.
Voordat de matse of een stukje ervan gegeten wordt spreekt men de woorden uit: Gezegend bent U Koning van het heelal, U, die het brood uit de aarde doet opkomen. In volkomen stilte wordt de matse gegeten.
Het sluit naadloos aan bij de woorden van onze Messias Die de woorden gebruikt: Ik ben het Brood dat uit de hemel is neergedaald. Hij kwam in Bethlehem (=broodhuis) naar ons toe.
De matse is niet gerezen of opgeblazen door gist of zuurdesem. Geheel zuiver zoals graan en water is. Zo zuiver kwam onze Messias naar ons toe.
Het getuigt van groot respect om de Hebreeuwse traditie en symboliek na te volgen.
Dat de Eeuwige opnieuw gebruik maakt van het ongerezen en opgeblazen brood ten tijde van de uittocht was dus niet vreemd.
Maar er is meer te verklaren over de Matse. Voor Pesach wordt de seidermaaltijd gevierd. Uitgebreid krijgen alle aanwezigen aanschouwelijk onderwijs. Een matse wordt gebroken en de helft daarvan wordt in een doek gewikkeld en verstopt. De jongste kinderen mogen die na afloop zoeken. Ook dit element wijst door alle eeuwen heen naar de Messias. In doeken gewonden, dat wil zeggen: ook het erkennen van onze Messias.
Even voor onze ogen verborgen en slechts een enkele weet waar deze te vinden is. De diepe betekenis is dat iedereen weet dat die halve matse gevonden zal worden.
Velen onder mijn Joodse volksgenoten doorzien niet dat het vinden van de matse een verbinding maakt met het vinden van onze Messias. En toch is ook onder hen de Messiasverwachting zeer groot.
De gevonden matse is ter afsluiting van de rituele maaltijd. Met die halve matse en derde beker wijn besluit onze Messias Yeshua deze rituele maaltijd. De vierde beker wijn wordt niet meer ingeschonken en wordt de seiderviering voortijdig afgesloten.
Dat voortijdig afsluiten van de Seiderviering waarin uitsluiten brood en wijn wordt geschonken is voor aanwezige discipelen een gedenkwaardig moment geworden. Maar is het werkelijk een open einde? Ja, maar dan tijdelijk. De rituele maaltijd vindt nog steeds plaats onder mijn volksgenoten.
Dan zal ook menigeen begrijpen wat de Yeshua bedoeld (zie Lucas 22:18) over het drinken van de wijn. De vierde ingeschonken beker bij de Seiderviering is de beker van de aanneming. Die aanneming vindt plaats als al het werk van de Messias voltooid is.
Moge de vreugde van deze aanneming onder mijn volksgenoten spoedig plaats vinden.
Ja, er zit dus meer in die eenvoudige matse.
