Onzekere pleaser

Ik ben (ook door mijn jeugd) onzeker geworden en ben een pleaser. Vind het ook lastig om mijn mening te geven, bang om niet leuk/aardig gevonden te worden. Ik ben altijd al dromerig geweest, vroeger al. Nu loop ik de laatste tijd tegen het probleem dat mijn gedachte snel de vrije loop neemt. Ik zal een voorbeeld noemen. Stel ik luister orgelmuziek, dan bedenk ik hoe zou het zijn als ik zelf zo mooi zou kunnen spelen. In gedachten ben ik dan met mensen die ik ken, die zouden het ook mooi vinden, etc. Maar laatste tijd heb ik er last van, ik probeer bezig te zijn met het geloof en de Bijbel. Maar juist ook daar zet ik gedachten mezelf op een bepaalde plek in het verhaal/de muziek en dat neemt de eer aan God weg en dat vind ik niet passen. Ik probeer het uit te schakelen, maar dat lukt lang niet altijd.

M.b.t. tot stressproblemen ben ik van plan naar een praktijkondersteuner te gaan; dat heeft de dokter aangeraden. Maar het lijkt me zelf ook verstandig om voor die onzekerheid hulp te zoeken omdat ik denk dat daar de oorzaak ligt van veel problemen. Heeft u wat dat betreft misschien een aanrader in omgeving Noordwijk of online, zodat het ook een christelijk advies is?

En dan mijn tweede vraag: heeft u tips voor het tegengaan van dat afdwalen in gedachten?

Dag beste vragensteller,

Je schrijft in je vraag dat je last hebt van gevoelens van onzekerheid. Dat je bezig bent om het andere naar de zin te maken. Je eigen mening geven is lastig want dat maakt je misschien wel impopulair. Tegelijkertijd is er ook een verlangen om te presteren en de bewondering van anderen te ontvangen. Gedachten waar je tegen vecht, omdat het niet tot eer van God is. Je vraagt om een adres voor hulpverlening en je tweede vraag betreft het tegengaan van afdwalende gedachten.

Om met die laatste vraag te beginnen: het tegengaan van afdwalende gedachten is vaak het oproepen van stress. Ik bedoel dit: juist in het tegengaan van die gedachten geef je aandacht aan die gedachten en dat maakt de stress en de spanning alleen maar groter en het gevecht alleen maar zwaarder (om de gedachten tegen te gaan). Wanneer ik bijvoorbeeld aan je vraag: “Denk niet aan een oranje olifant”, dan is de kans vrij groot dat je aan een oranje olifant denkt. Het simpelweg tegengaan van afdwalende gedachten is niet eenvoudig. Het is een algemene wet in de psychologie dat je jezelf wel dingen kunt verbieden, maar wanneer je daar niets positiefs voor in de plaats zet, blijft het een strijd.

Vandaar dat ik je aanraad om bij het opkomen van deze gedachten je gedachten proberen af te leiden en om te zetten door bijvoorbeeld iets anders te gaan doen waar je gedachten door in beslag worden genomen. Heel concreet: je kan bijvoorbeeld een boek pakken, je aandacht heel erg richten op iets anders en daar helemaal in op proberen te gaan, ontspanning zoeken, maar in ieder geval iets gaan doen wat helemaal tegenstrijdig is aan het denken van de gedachten die je niet wilt hebben. Het is een gevleugelde uitspraak die zegt: “alles wat je aandacht geeft, groeit”. En dat is ook zo. Als je je aandacht richt op afdwalende gedachten of juist in de strijd daartegen voortdurend aan die gedachten denkt, dan groeien ze vanzelf en nemen ze meer en meer jouw en je tijd en je energie in beslag. Belangrijk zijn daarom afleiding en rust, afleiding en ontspanning. En: wanneer de druk te hoog oploopt: even toegeven aan die gedachten, om ze daarna weer los te laten en te parkeren. De gedachten vragen namelijk om aandacht en wanneer je die helemaal niet meer geeft, dan gaan ze “harder roepen”. Net als een kind dat genegeerd wordt (geen aandacht krijgt). Dat gaat op de grond liggen gillen, net zo lang...

Het lijkt ook een beetje dat je aangeeft te leven in een soort van ‘fantasiewereld’. Een wereld waarin mensen genieten van je orgelspel. Een soort compensatie van je eigen onzekerheid. Die je dan omzet in mensen die je bewonderen. Op de een of andere wijze lijkt daar een soort diep verlangen te zijn om erkend en gewaardeerd te worden, mensen om je heen te hebben die bemoedigen en waarderen om jouw gaven en kwaliteiten. Een soort van wereld waar je in kunt wegdromen en alles hebt, wat je in het normale leven niet zomaar ontvangt. Ik bedoel dat niet vervelend, maar dat is wat jouw brief en vraag bij mij oproep.

Het is denk ik goed wanneer je daar inderdaad last van hebt, deskundige hulp te zoeken om daarmee om te gaan. Waarbij je je misschien wel in alle redelijkheid af moet vragen waar die gevoelens en verlangens en gedachten vandaan komen. Vanwaar die behoefte aan aandacht, waardering, bewondering, erkenning enz. enz.? Die onzekerheid is in je geslopen, want zo ben je namelijk niet geboren. De werkelijke oorzaak ligt meer in het verleden (Opvoeding? Ervaringen uit het verleden?) en de dingen die je hebt meegemaakt en de manieren waarmee je toen hebt overleefd en nu nog steeds overleeft.

Wanneer je bij mij op pastoraal bezoek zou komen, zou ik je hier wel een paar vragen over willen stellen. De deskundige hulp waaraan jij denkt, zal dat ook ongetwijfeld gaan doen. En dat is ook zinvol en helpend. Misschien pijnlijk, maar uiteindelijk wel helpend. Inzichtgevend.

Het is misschien een troost voor je dat psalm 139 zegt dat de Heere al onze gedachten kent. We lezen in deze psalm: “HEERE, U doorgrondt en kent mij. Ú kent mijn zitten en mijn opstaan, U begrijpt van verre mijn gedachten. U onderzoekt mijn gaan en mijn liggen, U bent met al mijn wegen vertrouwd. Al is er nog geen woord op mijn tong, zie, HEERE, U weet het alles. U sluit mij in van achter en van voren, U legt Uw hand op mij. Dit kennen – het is mij te wonderlijk, te hoog, ik kan er niet bij.”

Hij weet van en begrijpt jouw verlangens en jouw gedachten. Hij kent die gedachten zelfs van verre, voordat je die hebt uitgesproken. En dat mag voor jou denk ik ook een troost zijn, wanneer je mag weten dat de HEERE zo je doorgrond en proeft. Jij veroordeelt jezelf en strijd ertegen. En dat weet de Heere ook! De Heere weet van je strijd en het verlangen om tot Zijn eer te leven, te denken en te doen. Deze psalm eindigt in en met een gebed: “Doorgrond mij, o God, en ken mijn hart, beproef mij en ken mijn gedachten. Zie of er bij mij een schadelijke weg -of: een weg van smart– is, en leid mij op de eeuwige weg.”

Laat dat je gebed zijn, Hij Die machtig is kan jouw gedachten leiden. Dat geeft rust tegen de stress en steun in de strijd. En: bij de Heere mag je komen en er zijn, zoals je bent. Met alle strijd, moeite, aanvechtingen. Hij zal je door Zijn Geest vernieuwen. Hij zal je laten zien, dat je zoveel waard voor Hem bent, dat Hij Zijn Eigen Zoon naar de wereld stuurde, om jou te verlossen, te redden en te helpen. Vanuit de wetenschap en ervaring dat God je kent en waardevol genoeg vond om je geboren te laten worden, te leiden en te verzorgen, mag je ook anders naar jezelf gaan kijken.

Over afdwalende en zondige gedachten staat op Refoweb in het artikel 'Steeds zondige gedachten': “In de Bijbel komen we dat bij de apostel Paulus tegen in de brief aan de Romeinen. In hoofdstuk 7 zegt hij dat als hij het goede wil, dat dan het kwade in hem naar boven komt. Dat geeft iets aan van geestelijke strijd. Wij mensen moeten strijden tegen de zonden. We moeten de boze macht (de duivel) die ons de dingen in onze gedachten geeft niet volgen maar hem afweren.
 
Dat afweren van ‘de boze’ kan door Bijbellezen, bidden en zingen. Jezus leert ons in het Onze vader: “En verlos ons van de boze.” En let dan eens op de grote en rijke beloften die de Bijbel geeft. Als we strijden tegen het kwade zal God ons helpen en bevrijden. Hij zal ons helpen om de overwinning te behalen op de boze machten. Jezus heeft immers de duivel, de zonde en de dood overwonnen."

PS: ook Luther had zijn strijd met afdwalende gedachten.

Voor adressen:
-Ikzoekchristelijkehulp.nl in de omgeving van Noordwijk.
-Verwijzing via de huisarts/praktijkondersteuner.

Sterkte in de strijd en een hartelijke groet,
Ds. J. R. van Vugt

Dit artikel is beantwoord door

Ds. J.R. van Vugt

• Geboortedatum:
  22-10-1970
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Waddinxveen
• Status:
  Actief

19 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven