Penningmeester synode Gereformeerde Gemeenten

Wat doet een penningmeester van een synode, naast het betalen van de onkosten? Omdat de synode van de Gereformeerde Gemeenten twee penningmeesters aanstelt, ga ik er vanuit dat het heel wat meer is dan wat onkosten vergoeden.

Beste vraagsteller, 

Bedankt voor je vraag. Ik wil in de eerste plaats deze vraag aangrijpen om eens te benadrukken hoeveel werk er achter de schermen in de kerk gebeurt. Omdat al het werk in de kerk afhankelijk is van de giften is het van het grootste belang dat een sluitende en transparante administratie wordt gevoerd. Heel veel uren van veel vrijwillige penningmeesters van plaatselijke gemeenten gaan hierin zitten. Het is goed om deze mensen voor al dat werk eens publiekelijk te bedanken en te complimenteren! Niet alleen plaatselijk, maar ook op het landelijk niveau is een goede administratie nodig.

Omdat ik geen expert ben in de details van de organisatie van de generale synode heb ik je vraag via het Kerkelijk Bureau in Woerden doorgestuurd naar de 1e quaestor van de generale synode, ouderling K.H. de Heer uit Rijssen. Hij stuurde mij (dank daarvoor) onderstaande tekst, waarvan ik de inleidende alinea over de uitleg van het moderamen wat heb aangevuld.

“De Generale Synode kiest op de eerste vergaderdag na de opening een moderamen. Dat is het dagelijkse bestuur van de Generale Synode. Daarin hebben naast de 1e en 2e voorzitters (de preses en de assessor preses) en de drie scriba’s een 1e en 2e quaestor zitting. Totaal dus zeven personen. De Synode wordt juridisch vertegenwoordigd door de 1e preses en de 1e scriba; de quaestor heeft een administratieve taak. In principe zou het moderamen uit deze drie functionarissen kunnen bestaan, maar om continuïteit te kunnen waarborgen heeft elke functionaris heeft ten minste een secundus (vervanger) of in het geval van de scriba’s een tertius (de derde in de rij).

Dat er twee voorzitters zijn is eenvoudig te begrijpen. Als de preses van de synode bijvoorbeeld lid is van een deputaatschap kan hij vanwege de persoonlijke betrokkenheid de besprekingen van de rapportage van dat deputaatschap niet voorzitten; hij delegeert dat dan aan de assessor-preses. Assessor is een Latijns woord, het betekent “bijzitter”, of “helper”. Er zijn drie scriba’s (of schrijvers); zij zijn verantwoordelijk voor de correspondentie die namens het moderamen gevoerd wordt en zij stellen de zogenoemde “acta”, de officiële notulen van de vergadering op. Dat het er drie zijn is waarschijnlijk omdat dit relatief veel werk vraagt, maar ook om het totaal van het aantal moderamenleden oneven te laten zijn, zodat eventuele besluiten vanuit het moderamen met een eenduidige meerderheid kunnen worden genomen en voorgelegd aan de synode. Overigens krijgen de scriba’s bij de uitvoering van hun werk praktische ondersteuning vanuit het Kerkelijk Bureau (JvdB).

Quaestor is ook weer een Latijns woord, het betekent letterlijk: “hij die vraagt.” Deze Latijnse naam komt uit de Romeinse  Republiek; de quaestor hield o.a. toezicht over de schatkist en financiën van het rijk.

De reden dat er twee quaestors in het moderamen van de Generale Synode worden gekozen en benoemd, heeft voornamelijk te maken met de continuïteit. Met name voor de periode tussen twee Generale Synodes. In de Ger. Gem. wordt om de drie jaar een Generale Synode gehouden. Als de Generale Synode gesloten wordt dan gaan de 40 afgevaardigden uiteen. De Generale Synode houdt dan dus op te bestaan. In de Ger. Gem. is het zo georganiseerd dat na de sluiting van de Generale Synode het moderamen overgaat in het deputaatschap Vertegenwoordiging en Voorlichting (dep. V&V). Het krijgt van de Generale Synode het mandaat om alle lopende zaken en het uitvoeren van de genomen besluiten door de Generale Synode in de komende periode tussen de gesloten en nieuwe Generale Synode, dus in de aanstaande drie jaren af te wikkelen. De uitwerking van de genomen besluiten vraagt na het sluiten van de Generale Synode doorgaans veel werk. Daarin wordt ook het dep. V&V administratief bijgestaan door het Kerkelijk Bureau.
De twee quaestors behandelen samen in goed overleg alle lopende financiële zaken in deze periode.

Het betreft o.a.: Het bepalen van een voorstel ter vaststelling door de Generale Synode van de bijdrage per lid en dooplid voor de komende Synodeperiode van drie jaar. Dit bedrag wordt aangewend voor o.a. de vergaderkosten van de zesdaagse-Generale Synode, de kosten van permanent ingestelde werkgroepen en commissies. Om bijvoorbeeld enkele te noemen:

-Werkgroep archieven, dit is een permanente werkgroep die de archieven vanaf het begin van het gehele kerkverband bijhoudt en archiveert.

-De kosten van de door de Generale Synode benoemde ad-hoc commissies die de besluiten van de GS moet uitvoeren.

-De bijdrage aan de uitvoeringskosten van door de Generale Synode ingestelde deputaatschappen.

-De bijdrage van de kosten van het Kerkelijk Bureau in Woerden.

-Naast de uitvoerende zaken ligt er ook een adviserende taak m.b.t. financiële aspecten aan de Particuliere Synodi, classes, kerkenraden en deputaatschappen binnen het kerkverband.

-Kortom alle financiële zaken die binnen het kerkverband voordoen.              

Ik hoop dat hiermee je vraag voldoende beantwoord is.

J. P. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

J.P. van den Brink

• Geboortedatum:
  10-06-1960
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Eindhoven
• Status:
  Inactief

80 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven