Vraag
Een vraag aan ds. D. C. de Pater over het gebruik (misbruik?) van bepaalde Schriftplaatsen, ook door predikanten. De ware bekering begint met het missen van God en de droefheid naar God. Als bewijs wordt dan vaak 2 Korinthe 7 vers 10 aangehaald: “Want de droefheid naar God werkt een onberouwelijke bekering tot zaligheid, maar de droefheid der wereld werkt de dood.” Gezien echter het verband van deze tekst gaat het hier echter om diegenen, die al bekeerd waren, maar afgedwaald! Mag deze tekst zo dan wel gebruikt worden?
Ook wordt er wel gepreekt over het missen van Christus (Christusgemis). Vind je dit terug in het Nieuwe Testament (na hemelvaart) of zijn we dan ook voornamelijk aangewezen op Schriftplaatsen uit het Oude Testament en de Evangeliën? Wat heeft het ons te zeggen als de apostelen e.d. zo niet gesproken hebben?
Zo valt het me ook op dat als predikanten spreken over het begin van de ware bekering (kennis van onze ellende) zij bepaalde psalmverzen aanhalen zoals psalm 116:2 of een boetepsalm zoals psalm 51 Maar in al die psalmen, zelfs ook bij psalm 116 waar getuigd wordt van de redding van de ziel, gaat het over hen die al gelovig waren, soms van jongsaf zoals David, maar die in hun leven soms in diepe nood kwamen te verkeren. Mag een predikant, ook al is dat goed bedoeld, deze psalmen zo dan wel overbrengen?
Antwoord
Beste vraagsteller,
Als ik je goed begrijp, gaat je belangrijkste vraag over het goed gebruiken van Schriftplaatsen en dan in verband met het onderwerp bekering en berouw.
Het is belangrijk dat teksten uitgelegd worden in het verband van de omliggende teksten. We moeten de teksten niet uit hun verband halen en andere dingen laten zeggen, dan dat de schrijver (en de Heilige Geest) bedoeld heeft.
Psalm 51 en 116 zijn beiden gemaakt door David, die leefde vanuit geloof. Je merkt dat ook direct in beide psalmen. In Psalm 51:3 doet David een beroep op Gods genade, vanuit het vertrouwen (lees geloof) op Gods goedertierenheid. In Psalm 116 begint David over zijn liefde tot de Heere, omdat hij stellig weet en vertrouwt dat de Heere hem hoort en Zijn oor neigt naar hem. Je kan vanuit deze psalmen geen aanwijzing vinden over het begin van de bekering.
In 2 Korinthe 7:10 gaat het ook niet over het begin van iemands bekering. Paulus heeft een hele pittige brief geschreven (onder tranen, zie 2 Korinthe 2:4). Die brief heeft veroorzaakt dat de Korinthiërs berouw gekregen hebben en tot inkeer zijn gekomen. Ze zijn gaan inzien dat hun levenswijze verkeerd was en hebben zich afgekeerd ervan en hebben zich tot God gericht. Dat is dus een berouw overeenkomstig de wil van God, namelijk dat verdriet over de zonde ons laat terugkeren naar God. De droefheid volgens Gods wil werkt een verandering (in tegenstelling tot de droefheid van de wereld) waar je geen spijt van krijgt.
Ik meen dat er veel verwarring is over het begrip bekering. Wat is ware bekering? Pas als je dat goed omschrijft, kun je je afvragen of je dit herkent en of het aanwezig is in je leven.
Gaat bekering over een bekeringsweg, in de zin van allerlei ervaringen, die uiteindelijk tot een ander leven leiden en ons brengen bij het geloof in God? Bedoelen we met bekering de wedergeboorte? Bedoelen we met bekering het leren kennen van God en van Christus?
De Catechismus heeft de bekering geplaatst in het derde deel van de dankbaarheid. Bekering gaat over de ware omkering van het hele leven tot God. Bekering gaat over vernieuwing van het hart, als gevolg op de vergeving van zonden (zie vraag 86). De catechismus heeft in navolging van Calvijn benadrukt, dat bekering voortkomt uit geloof. Daarom staat in het tweede deel het geloof centraal en in het derde deel de bekering.
Ware bekering gaat niet over een bepaalde gebeurtenis, maar omvat een levenslang proces. Ware bekering is het, als het voortkomt uit geloofsvertrouwen op God. Ware bekering is niet in de eerste plaats een verandering van gedrag, maar van innerlijke gezindheid. Ware bekering omvat zowel droefheid over de zonden en een afkeer ervan, als ook een hartelijke vreugde tot God en een liefde om Gods wil te doen.
Het helpt ons niet verder door te vragen waar de bekering mee begint. Het blijft draaien om bepaalde momenten of bepaalde ervaringen. In de praktijk kan de eerste verandering naar God toe heel verschillend zijn. Het is ook zo dat we vanuit een begin nog niets kunnen zeggen over het punt ‘is het een ware bekering’. Er kan zoveel begin zijn, wat geen ware bekering blijkt te zijn geweest.
De preek moet geen voorschrift zijn hoe de bekering verloopt. De preek moet gericht zijn op het laten zien van de wil van God voor ons leven. Als we daar goed over nadenken en beseffen, dan werkt dat inzicht en kennis m.b.t. onze zonden en schuld. Dat besef gebruikt de Heilige Geest om droefheid te werken en te verlangen naar herstel (vergeving) en verandering. Dit is een doorgaande zaak in het leven van de gelovige.
Tussendoor stel je de vraag over ‘missen van Christus of Christusgemis’. Ik heb dat laatste woord nooit gebruikt. Wat wordt hier bedoeld? Gaat het over het niet kennen van Christus of het gebrek aan (liefdevolle) ervaring in de omgang met Hem? Ik kan daarom ook moeilijk antwoord geven op de vragen die erbij gesteld worden. Wat voor mij wel duidelijk is, is dat ik niet moet preken over het missen van Christus (alsof dat een fase is, of een bevel is). De opdracht voor een prediker is om mensen buiten Christus naar Hem te leiden en de gelovigen, die Hem kennen te laten groeien in de kennis van Zijn genade voor zondaren.
De Apostelen hebben gesproken over de zekerheid van Gods genade tot zondaren. Ook spraken zij met zekerheid uit dat Christus gewillig is iedere zondaar te allen tijde te ontvangen. En dat Christus zal doen wat Hij beloofd heeft.
Een hartelijke groet,
D. C. de Pater
Dominee de Pater preekte de zondag na deze vraag over het thema 'Bekering, het leven van een christen'. Bekijk de preek hier terug.
Dit artikel is beantwoord door
Redactie Refoweb
Bijzonderheden:
Mailadres: vragen@refoweb.nl
