Dwanggedachten of geweten

Een vraag van een getrouwde man. Ik ben vrij chaotisch en vergeet daardoor soms dingen. Dit tot ergernis van mijn vrouw. Ik vergeet dan bijvoorbeeld ’s avonds om beneden een lamp uit te doen. Als ik de volgende morgen daarachter kom, besluit ik vervolgens om dit niet te vertellen aan haar. Ik ben dan bang voor een teleurgestelde reactie. Vervolgens blijft deze gebeurtenis aan mij knagen. Ik blijf er mee lopen. Totdat het voor mij iets wordt wat tussen God en mij instaat. Het voelt dan voor mij als niet willen buigen voor God zolang ik dit niet vertel. Tenslotte, na een poos (soms weken) zo door te tobben vertel ik het dan uiteindelijk aan mijn vrouw. Dit voorbeeld komt in de praktijk vaker voor.

Ik vraag me af of dit soort gedachten van God komen, of niet. Enerzijds denk ik van wel. Het is mijn hoogmoed dat ik dit niet vertel aan mijn vrouw, uit angst voor een boze reactie. Tegelijkertijd vraag ik me af of ik hierin niet een beetje doorsla. Is het misschien een soort dwanggedachte? Ook omdat het geestelijk zo donker wordt als ik hiermee worstel. Het gebed en persoonlijk Bijbellezen gaat er onder lijden en de afstand tot God wordt groter in mijn waarneming. Tijdens zo’n periode beheerst het me soms compleet. Ik kan dan heel afwezig zijn voor mijn omgeving. Soms lijkt het wel of ik last van dwanggedachten heb.

Hier een aantal voorbeelden: als ik afval in de verkeerde container gooi, ook al is het een klein papiertje, ik moet van mijzelf teruglopen en het alsnog in de juiste container stoppen; nu er coronamaatregelen zijn houd ik mij daar strikt aan. Tegelijkertijd slaat het volgen van de 1,5 meter ‘zo veel als mogelijk’ soms door waardoor ik andere perspectieven als eenzaamheid uit het oog dreig te verliezen; het niet weggooien van etensresten kan bij mij ertoe leiden dat ik elke korrel uit de pan moet leeg eten omdat ik anders vind dat ik zondig; ik hecht meer waarde aan mijn persoonlijke stille tijd dan het Bijbellezen aan tafel; in de parkeergarage staat een bord met een maximum van 5 km per uur. Het opvolgen daarvan levert in de praktijk op dat mensen zich ergeren aan mijn rijgedrag. Als ik dan iets harder ga rijden dan voelt het voor mij als zonde.

Mijn grote vraag is of mijn geweten/God in zulke situaties tot mij spreekt of is het iets anders? Ik kom er niet uit wat het nu is. Want als het wel van God is dan zou het negeren van dergelijke gedachten heel schadelijk zijn. Kan iemand mij helpen?

Beste vriend,

Je geeft zelf al een zeker antwoord. Je hebt te maken met wat men noemt: dwanggedachten. Daarin val ik je wel bij. Ik las verleden week dat heel veel mensen er last van hebben. Het ging toen zelfs om BN’ers. In die zin kan dat geruststellend klinken. Maar ik besef ook dat deze gedachten nare en soms onmogelijke gevolgen voor je heeft. Ik begrijp dus dat je zoekt naar een oplossing.

Als we samen zoeken naar een uitweg, moeten we vooral zoeken naar Gods wil en wet. Zo op afstand leef je onder het juk en de heerschappij van de wet. Je moet eerst leren inzien dat het om kleine zonden gaat. Luther zou het poppenzonden noemen. De Farizeeën waren continu met dit type vragen bezig.
 
De beste uitweg voor je is om het net aan de andere zijde te werpen. Ik bedoel het zoals Petrus het zei: Op Uw Woord zal ik het net uitwerpen. Jezus Christus heeft alle geboden der wet vervuld. Dat is de enige gerechtigheid die een mens ooit kan bezitten. Onze eigen daden doen daar niets aan toe. Het is alles Zijn werk. Door bezig te zijn met je eigen daden en nalatigheden verloochenen we Zijn verdienste. De Heere vraagt nergens dat we moeten steunen op onze eigen gehoorzaamheid. Denk je ooit een moment te bereiken dat je een voldaan gevoel had over jezelf? 

Je moet de zonde veel ernstiger nemen. Deze ligt niet zozeer in die dingen die je kwellen. Al zou je goed om gaan met de container en met je vrouw, de kwalen zijn veel ernstiger. Van nature ligt alles onder de zonde. Dus peil de zonde dieper dan je nu doet. En van daaruit het oog slaan op Jezus. Nee, dat gaat niet vanzelf. Dat kost strijd. Bedenk dat je in het strijdperk staat. Maar de Heere zegt het klemmend ook tot jou: Deze is Mijn geliefde Zoon; Hoort Hem! Daar ligt je redding.

Nee, ik denk dus niet dat het Gods hand is die je leidt in het doolhof van je eigen werken. Ik geloof eerder dat de duivel gebruik maakt van je psychische zwakheden om zodoende bij je binnen te komen. 

Neem als oefening eens de proef om bewust tegen die gedachten in te gaan. Dus niet je bord uit dwang leegeten. Doe het weg. Ik pleit niet voor verspilling. Maar te veel eten is ook verkeerd, kan ook zonde zijn, ernstiger zonde. Met kleine stapjes tegen je geweten ingaan. Ons geweten kan namelijk ook te benauwd en te bekrompen zijn. Nogmaals, begin bij kleine dingen. Wees over deze worstelingen ook open tegen je vrouw. Of je haar altijd alles moet vertellen? Als het geen grote blijken van ontrouw betreft, is het niet nodig alles aan elkaar te vertellen. Je vrouw mag in zo’n geval ook bedenken dat ze je op die manier niet helemaal helpt, ook al zal zij het goed bedoelen. Elke getrouwde man herkent zich in je situatie.

Misschien kun je wat hebben aan de gedachte dat, als het te moeilijk wordt, je hulp zou kunnen zoeken. Ik zeg niet dat je dat nu al doen moet. Kijk het eens even aan en leef ook bij de gedachte dat er mensen zijn (hulpverleners) die je kunnen bijstaan. Die gedachte alleen al kan helpen.

Ik geef nog een woord van Luther. Het lijkt een totaal verkeerde raad. Hij zei eens: Zondig dapper. Hij pleitte zeker niet voor een zondig leven. Hij bedoelde kennelijk: je zondigt altijd! Maar terwijl we altijd zondigen: leef dan dapper uit het zien op Jezus.

Veel sterkte! 
Ds. P. Roos

Dit artikel is beantwoord door

Ds. P. Roos

• Geboortedatum:
  29-10-1938
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Inactief

38 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven