Ledeboeriaans heimwee

Wat wordt er precies bedoeld met het zogenaamde “Ledeboeriaans heimwee”? Tevens hoor ik wel de term “oud Hervormd” gebruiken. Waar duidt dit op?

Dat heeft te maken met de predikant ds. L. G. C. Ledeboer, die lang geleden werd geschorst in de Hervormde Kerk van die dagen, omdat hij op 8 november 1840 in Benthuizen samen met de reglementenbundel de gezangenbundel van de preekstoel wierp, waarna hij deze in de tuin van de pastorie ging begraven onder het uitspreken van de woorden: “daar liggen moeder en kind bij elkander”, waarna  de gemeente Ps. 68:1 en Ps. 105:3 aanhief.

Dat klinkt allemaal nog al theatraal, en dat is het ook. Toen ik ooit in Benthuizen preekte en dus op de kansel van Ledeboer stond, keek ik eens naar beneden, en zag het opnieuw gebeuren. Het zal je maar gebeuren als gemeente. Het heeft natuurlijk allemaal te maken met de kerkelijke verwikkelingen van die dagen. Maar goed, of niet goed, Ledeboer kwam er enige tijd voor in de gevangenis terecht. Vrijgekomen, weigerde hij eigen gemeenten te stichten. Voornamelijk in gezelschappen ging hij voor, wachtend op het herstel van de Hervormde Kerk. Dat kwam niet zoals hij het bedoelde, maar Ledeboer kwam ook niet in de Afscheiding terecht. Uit eerbied voor de Kerk der vaderen.

Ondertussen kwamen zijn geestelijke broeders en zusters grotendeels wel in de Afscheiding terecht. En daar zitten ze nog altijd. Sommigen hunkerden of hunkeren nog altijd met Ledeboer naar terugkeer naar de Hervormde Kerk. In 2004 gingen velen niet met de Herstelde Hervormde Kerk mee, vanwege dit Ledeboeriaanse heimwee. De Hervormde Kerk kreeg toen de naam Protestantse Kerk in Nederland, vanwege het samengaan met de Gereformeerde Kerken. Maar ze bleef in wezen de voortzetting van de oude Nederlandse Hervormde Kerk.

Nog altijd sluimert daar het Ledeboeriaanse heimwee. Velen voelen zich geestelijk zeer verwant aan broeders en zusters in de afgescheiden kerken, vaak meer dan met velen in de eigen kerk, maar ze weigeren hun plaats op te geven. Ze blijven in feite ‘oud Hervormd’. Wat oud hervormd is? Daar wordt Bijbels gedacht over de geestelijkheid van Gods wet, want God hanteert de heilige wet in zijn geestelijke diepte. Daar wordt Bijbels gedacht over de borggerechtigheid van Christus en over de Persoon en het werk van Heilige Geest. Daar wordt Bijbels gedacht over de volkomenheid van de genade van God.

In de Afgescheiden kerken dan niet? Zeker. Althans vaak wel, maar men acht zich toch beter dan die Protestantse Kerk in Nederland. Maar in feite wordt in de volkskerk of de Kerk der vaderen, te midden van strijd en aanvechting, de reformatorische leer van de rechtvaardiging van de goddeloze het best bewaard. Want in die kerk kun je geen pretenties voeren en dat past precies bij het leven uit en van genade alleen. Wie het vatten kan, die vatte het – zei men vroeger. En ik zeg dit nog maar eens opnieuw.

Met vriendelijke groet,
Ds. C. A. van der Sluijs

Dit artikel is beantwoord door

Dr. C. A. van der Sluijs

• Geboortedatum:
  14-09-1942
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Inactief

174 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven