Geheim doorvertellen of liegen

Herman van Wijngaarden / 5 reacties

01-05-2020, 14:00

Vraag

Ik heb een gewetensvraag. Een tijdje geleden heeft iemand die ik goed ken aan mij verteld dat hij/zij anders geaard is. Alleen mensen die dichtbij die persoon staan weten ervan. Nu ben ik bang dat iemand wat vermoedt of heeft gehoord en regelrecht aan mij vraagt of die persoon anders geaard is. Ik wil die persoon natuurlijk beschermen en niet het voorwerp maken van allerlei roddels. Tegelijk wil ik ook niet liegen. En als ik iets zeg als: “Daar heb jij toch niets mee te maken?” zonder expliciet te zeggen dat het niet waar is, weet de vrager ook genoeg... Wat zou ik in zo’n situatie moeten doen/zeggen?

ADVERTORIAL

Geeft u Egyptische christenen een Pasen om nooit te vergeten?

In Egypte is het steeds lastiger om rond te komen. Voedselprijzen rijzen de pan uit. U kunt het verschil maken door een voedselpakket voor een gezin van Egyptische christenen te kopen, die wij uitdelen ter plaatse. Heel praktisch willen we hiermee handen en voeten geven aan de opdracht van God om de armen te voeden. 

Doet u mee?

Geeft u Egyptische christenen een Pasen om nooit te vergeten?

Antwoord

Beste vraagsteller,

Je schrijft er niet bij wat jouw kennis ervan zou vinden als jij ‘doorvertelt’ dat hij/zij anders geaard is. Er zijn er die het geen probleem zouden vinden, of die het zelfs wel prettig vinden dat het langzamerhand wat meer bekend wordt, zonder dat ze zelf het gesprek erover hoeven aan te gaan. Je zou dat aan hem/haar kunnen vragen.

Onder dat voorbehoud ga ik er toch maar vanuit dat die kennis dat heel vervelend zou vinden, of misschien zelfs heel erg. Hij/zij heeft het in vertrouwen aan jou verteld en verwacht dat jij dat vertrouwen niet zult beschamen. Dat is natuurlijk iets wat je heel serieus moet nemen. Anders geaard zijn is heel kwetsbaar. Je zou willen dat we er makkelijk met elkaar over konden praten, maar in de praktijk is dat meestal niet zo. Het is dan ook begrijpelijk dat velen het liefst verborgen willen houden, of in ieder geval zelf de regie willen houden over wie het wel en niet mag weten.

Maar goed, jij weet het en je bent bang dat anderen er bij jou naar zullen vragen. Want je wilt aan de ene kant die persoon beschermen (terecht!), maar je wilt aan de andere kant niet liegen. Dat betekent dat je dus te maken hebt met een ethisch dilemma: je wordt  geconfronteerd met twee normen die met elkaar lijken te botsen. In jouw geval zijn dat de norm van trouw en betrouwbaarheid versus de norm van eerlijkheid. Het lijkt erop dat je niet én trouw kunt zijn naar die kennis of vriend(in) én eerlijk naar een eventuele derde.

Dit soort situaties komen natuurlijk veel vaker voor. Ik herinner me dat ik van een zwakbegaafde kennis een keer een cadeautje kreeg dat hij had meegebracht van zijn vakantie. Als ik eerlijk was geweest had ik toen gezegd dat ik het een vreselijk lelijk ding vond, dat ik zelf nóóit zou kopen. Maar daarmee zou ik hem veel pijn gedaan hebben. Dus heb ik ‘gelogen’ en gezegd dat ik het heel mooi vond. Ik denk dat ik daarmee goed heb gehandeld. In de Bijbel komt dit principe trouwens ook voor. Denk aan Rachab, die tegen de soldaten liegt over de verspieders die ze verborgen houdt. 

Kortom, er zijn situaties waarin je moet afwegen welke norm (of welk principe) het meeste gewicht moet krijgen. In jouw geval is dat volgens mij het principe van betrouwbaarheid ten opzichte van die kennis. Want van de opties die je hebt, is de meest slechte dat je doorvertelt (of beaamt) wat die kennis je in vertrouwen heeft verteld. Dan kan het zijn dat er niks anders op zit dan erom ‘liegen’, bijvoorbeeld door te zeggen: “Daar weet ik niks van.” Je zou er nog aan toe kunnen voegen: “En als ik het wist, zou ik het je niet vertellen, want ik vind dat we met dit soort onderwerpen heel voorzichtig moeten zijn.” Dan ben je óók nog eerlijk!

Herman van Wijngaarden

Herman van Wijngaarden

Herman van Wijngaarden

Tags in dit artikel:

liegen
5 reacties
CrA
01-05-2020 / 15:24
Beste vraagsteller, oefen jezelf om altijd een goed geweten te hebben voor God en de mensen. Ik zou zeggen: Waarom vraag je dit aan mij? Vraag het aan de persoon zelf. En als men zo'n antwoord toch als een bevestiging wil zien van zijn/haar vraag, dan is dat de eigen interpretatie, waar jij niet verantwoordelijk voor bent.
tulp
01-05-2020 / 16:18
Eens met CrA.
Je kunt voor jezelf alvast een antwoord bedenken. Ik doe een voorzet: Als dat al zo zou zijn, dan wil ik niet dat je dat van mij hoort, vraag het maar aan diegene zelf.

Ik heb in de thuiszorg gewerkt, daar werd door cliënten flink wat afgeroddeld. Een hele nare sfeer geeft dat.
Ik heb altijd tegen iedereen gezegd: ik praat met andere mensen niet over u dus ik praat hier ook niet over andere mensen.
Het fijne is dat als mensen dat van je weten, het gevraag uitdooft: ze weten dat jij er niet aan meedoet.
mortlach
01-05-2020 / 16:30
Inderdaad, "Vraag het hem zelf" zou mijn reactie ook zijn en het daarna ook gewoon afkappen.

Je mag jezelf ook afvragen waarom de ander het per se wil weten; is het hem/haar tot baat? Nee, want die persoon heeft niets aan deze informatie. Het dient dus enkel tot roddelen en daar zou je je verre van moeten willen houden.
Lekkerbek
01-05-2020 / 16:40
Ik zou net als bovenstaande reacties de bal terugkaatsen: er is maar één persoon die je hier meer over kan vertellen dat is hij zelf.
Remco2
04-05-2020 / 09:31
In de 10 Geboden staat dat je geen valse getuigenis over een ander mag afleggen. Dat is een hele specifieke vorm van liegen, nl. tot nadeel van iemand anders.

Een "white lie" mag dus bijvoorbeeld wel. En zo is er nog wel een aantal vormen te bedenken van niet de waarheid spreken die toch wel door de beugel kunnen of soms zelfs moeten (bijv. in WOII als een Duitse soldaat je vroeg waar de onderduikers waren). En vormen die - hoewel niet specifiek genoemd in de 10 Geboden - niet kunnen, bijv. liegen om er zelf beter van te worden (fraude etc.).

Als leidraad zou je die 2 aspecten in de gaten kunnen houden: is het tot nadeel van iemand anders of is het tot voordeel van mezelf ? Twee uitersten die niet door de beugel kunnen - zoals met wel meer dingen in het leven.

Terug in de tijd

Mag je bidden om oordelen over je kerkelijke gemeente, opdat het haar tot inkeer zal brengen? Een toelichting: onze gemeente (Gereformeerde Bond) leeft niet meer, is lauw geworden. De ambten worden ni...
8 reacties
01-05-2023
Sinds een tijd nu heb ik een relatie. Hij komt uit de Ger. Gem. en ik kom uit een evangelische gemeente. Ik wist vanaf het begin al dat het niet makkelijk ging worden, omdat ik geloof dat ik wel bekee...
8 reacties
01-05-2012
Mogen meisjes een legging dragen?
Geen reacties
01-05-2007
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering