Vraag
Ons zoontje is vorig jaar plotseling overleden na een bijna voldragen zwangerschap. De wijkouderling die op bezoek kwam in de eerste week gaf aan dat hij blij was dat hij ons langere tijd zou kunnen ondersteunen en er voor ons zou kunnen zijn. Hij heeft ons zoontje nog gezien terwijl hij thuis lag opgebaard. Nadien is hij nog een keer op huisbezoek geweest (we waren daarvoor volgens schema gewoon aan de beurt).
Daarna hoorde ik een half jaar niks meer, toen belde hij. Ik gaf aan dat ik het jammer vond zo weinig gehoord te hebben, waarop hij aangaf dat ik ook zelf kon bellen en dat hij het druk had. Ik vond dit teleurstellend. Dit heb ik ook gezegd, maar de wijkouderling gaf daarop als antwoord dat er meer en ernstigere zorgen in de wijk zijn dus dat hij daar aandacht aan moest geven. Ik vroeg mij later af wat er ernstiger kan zijn dan het verliezen van een kind, maar dat terzijde. Ik gaf in dit telefoongesprek aan dat er veel zorgen waren, ook in ons huwelijk door verschillende manieren van rouwen.
De wijkouderling heeft toen de dominee (die ook nog niet eerder na de begrafenis wat had laten horen) langs gestuurd. Dat bezoek was niet prettig. Daarna heb ik niks meer vernomen van iemand.
Nu gaf ik dit vandaag aan aan een andere ouderling maar die vond dat ik het allemaal maar bij mezelf moest zoeken. Ik zou te emotioneel zijn en ja, ze zijn nu eenmaal druk en kunnen niet iedereen nalopen. Nu heb ik twijfels, ben ik nu gek of...? Ik vind het meeleven na het overlijden van ons kindje ondermaats. Maar nu durf ik dit helemaal niet meer te zeggen. En ik heb ook geen behoefte meer aan contact nu met de ouderlingen eerlijk gezegd. Wat kan ik nu doen?
Antwoord
Ik heb je vraag, via Refoweb binnengekomen, gelezen. Ik ben het eens met je bewering dat het verliezen van een kind buitengewoon diep ingrijpend en verdrietig is.
Je zult van mij kunnen begrijpen dat ik zeer terughoudend ben om op grond van je vraag een oordeel te vellen over de vraag of- en hoe de pastorale zorg voor jouw en je gezin/partner had moeten zijn. Omdat ik heel veel dingen niet weet en omdat ik jou en de gemeente waartoe je behoort niet ken. Tevens hoor ik in jouw vraag het verhaal maar van één kant. Als jij vindt dat dat tekort is geschoten moet ik je helaas toch naar je predikant, wijkouderling of de kerkenraad van je gemeente verwijzen.
De opmerking dat je zelf contact op kunt nemen als je pastorale hulp nodig hebt is, op zich, natuurlijk juist. Het feit dat er vaak in een gemeente zoveel pastorale hulpvragen zijn dat predikanten en ouderlingen hun aandacht moeten verdelen is eveneens correct. (Hoewel dat voor mij als buitenstaander in dit geval niet te beoordelen is.) Daarbij blijft wel dat er vanuit de kerkelijke gemeente een pastorale verantwoordelijkheid rust op gemeenteleden die te maken krijgen met verlies. En zeker het verlies van een kind.
Het gaat dan uiteindelijk om de vraag of de drie contactmomenten die je beschrijft -vlak na overlijden, een half jaar later en het bezoek van de predikant- voldoen aan het de pastorale verantwoordelijkheid die er in dergelijk geval zou moeten zijn. Ik doe daar geen uitspraak over.
Persoonlijk, maar dat is puur zoals ik dat zelf altijd doe, ga ik als predikant altijd zelf op bezoek in geval er een vroeggeboorte is waarbij het kindje overlijdt. Als ouders daarop prijs stellen ben ik in principe ook betrokken bij de begrafenis. Daarnaast is er dan de betrokkenheid van wijkouderlingen en anderen in de gemeente. Nogmaals dat is zoals ik het doe en je voelt wel dat ik dat niet kan opleggen aan anderen.
Mijn advies is dus, probeer in gesprek te komen met de predikant en de ouderling. Benoem eerlijk het tekort dat je voelt aan pastorale aandacht en ook de onprettige ervaring met het bezoek van de predikant.
Verder wil ik je wel uit mijn eigen 40 jaar lange ervaring in het pastoraat in de kerk en een dergelijke situatie die ik zelf heb meegemaakt het volgende aanreiken. De vroeggeboorte van een kind werd vroeger veelal als een ‘miskraam’ gezien. (Tegenwoordig is er veel meer begrip voor het feit dat als de zwangerschap langer heeft geduurd, er een grotere band ontstaat en dus ook een intensiever rouwproces zal plaatsvinden.) In dat verband wordt ouders die iets dergelijks overkomen nog wel eens te grote emotionaliteit verweten. Vroeger was het niet eens mogelijk een levenloos geboren kindje te begraven. Tegenwoordig wordt daar maatschappelijk anders over gedacht. Wat weer zover gaat dat levenloos geboren kindjes lang na hun overlijden nog kunnen worden ingeschreven bij de burgerlijke stand en ook een naam krijgen. Ik heb wel eens het idee, hoewel ik daar voorzichtig mee wil zijn en geen oordeel uitspreek over jouw situatie, dat de kerk daarin wel eens een beetje achterloopt.
Tegelijk is het natuurlijk anders of iemand sterft die jaren of tientallen jaren heeft geleefd en die in allerlei verbanden op deze wereld is opgenomen, dan een kindje dat nog een hele beperkte geschiedenis heeft. Daardoor zal ook het rouwproces, hoewel niet minder, maar wel anders zijn.
Ik hoop bovenal dat jij samen met je gezin/partner, afgezien van mensen en ambtsdragers troost en kracht kunnen vinden bij God. Hij is de Levende en de Eeuwige. En ook al is je kind niet bij de mensen en de wereld in tel. God zal hem tellen als in Israël ingelijfd (Ps. 87).
Bovendien wijs ik je op het bijzonder troostvolle artikel uit de Leeregels van Dordrecht hoofdstuk 1 artikel 17 over de verkiezing en zaligheid van jonggestorven kinderen. Ik hoop dat ik je hiermee enigszins heb kunnen helpen om verder te kunnen.
Vriendelijke groet,
Ds. J. J. van Holten, IJsselstein
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.J. van Holten
- Geboortedatum:22-12-1956
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:IJsselstein
- Status:Inactief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Lotgenoten weten waar je het over hebt, het geeft veel herkenning. Misschien kunnen ze handvatten geven hoe je het gesprek aan kan gaan met kerkenraadsleden.
Probeer niet te verzanden in: zij begeleiden ons niet, maar: hoe kunnen wij zonder te wijzen naar hen, hen duidelijk maken dat we het alleen niet redden? Bv als het een jaar geleden is de wijkouderling bellen: wij vinden hef zo'n moeilijke week, zou u misschien een x langs willen komen om te praten, wij weten niet hoe we deze week door moeten komen, het komt weer zo op ons af!
Je moet de kerkenraad niet zien als hulpverleners. Het zijn gewoon mensen die ook hun werk hebben en daarbij de last van veel gemeenteleden op hun schouders hebben. Maar bovenal hun zielenheil! Dat is hun eerste verantwoordelijkheid. Het zijn geen maatschappelijk werkers.
Daarbij komt het ook bij kerkenraadsleden anders over als je om hulp vraagt, of hen bschuldigt dat ze geen hulp bieden. De meeste mannen zouden zich in deze situatie, het sterven van een ongeboren of pasgeboren kindje, geen houding weten te geven. Terwijl als je hen een praktische vraag stelt, bv dat je het moeilijk vindt om toch te zeggen dat de Heere goed is, en recht in al Zijn werk, dan hebben zij handvatten om jullie te helpen.
Maar weet je, mensen zijn nietige vertroosters! Als je door de Heere vertroost mag worden valt alles weg, echt waar! Verwacht het dan ook alléén van Hem! Als je van de medemens niets verwacht dan kan het alleen meevallen!
Het gaat ook om je heen gebeuren, dat familie en vrienden er niet meer over praten. Zij hebben het kindje niet gekend, ze hebben geen verdriet om het kindje zelf. Ze hadden het wel jullie zo gegund. Maar dat is een andere ingang. Geef daarom zelf aan als je erover wilt praten. Stel jezelf open. En vraag óók naar het welzijn van de ander. Dan is het voor de ander ook makkelijker om naar jullie te vragen!
Maar nogmaals, probeer lotgenotencontact te zoeken. Of bel een gemeentelid op die hetzelfde heeft meegemaakt. Ga dan niet wijzen naar de kerkenraad!
Maar vraag hoe zij er mee omging, vraag hoe je op een positieve manier je omgeving kan laten weten dat het nog niet goed met je gaat.
Bid voor de kerkenraad dat ze ook in moeilijke situaties de weg naar de Heere kunnen wijzen. Wat de dominee ook schrijft, dát is de plaats waar je moet zijn, aan Zijn voeten!
Heel veel sterkte, bovenal Gods hulp en kracht toegewenst!
Mensen kunnen je beschadigen tot op het bot, maar bij God is altijd uitkomst, zijn plannen falen niet!
Vaak wordt ons vertrouwen beschadigd in een kerk waar we denken naasten liefde en geborgenheid te mogen krijgen, vaak heerst er kilheid!
Wat een troost dat we de Bijbel mogen lezen waar God altijd zijn kinderen ondersteunt in ziekte, verdriet, tot in de dood is hij getrouw!
Zie daarom toe op God die alles regeert zelf de haren van ons hoofd zijn geteld, hij ken ons zwakheden, worstelingen en verdriet!
Veel sterkte toegewenst!
Bedenk als eerste dat iedere ambtsdrager thuis een gezin heeft. Hier wordt geleerd dat de volgorde gezin, werk, kerk moet zijn. (ik geef toe dat het regelmatig anders is)
Ten tweede is een ambtsdrager géén psycholoog, want veel zaken vallen daar wel onder.
Wat betreft het bezoek na het overlijden....
Hier krijgt het gezin tussen het overlijden en de begrafenis iedere avond kort een bezoekje. De avond wordt afgesloten met een stukje lezen en gebed. Dat is voor de aanwezigen die komen condoleren een seintje om weer naar huis te gaan.
Na de begrafenis wordt dat afgebouwd.
Maar één bezoek vind ik wel weinig
Ik zal voor je bidden, dat er mensen op je pad komen waar je je compleet veilig bij voelt en die samen met jou aan de voeten van de Here Jezus troost kunnen vinden.
Take care!
de Heere ondersteune u uit Sion.
erg om zo geestelijke ondersteuning te moeten missen ,in de tijd dat het zo nodig is.
nu denk ik aan mijn vader,die ook ouderling was.
80uur per week werken moest,maar de zorg voor de gemeenteleden lag heb aan het hart.
dus was hij avond aan avond op huisbezoek...............
en laat weer thuis.
alles na zijn eigen 80 uurige werkweek.
we hadden een heel groot gezin,maar ouderling zijn heeft plichten in de kerk.en tgezin kwam daarna.
we wisten niet beter,en hielpen ons moeder.niemand kwam aandacht tekort in de kerk
Het gaat hier niet om psychische zorg, maar om pastorale. Er kunnen veel vragen loskomen door zo'n verlieservaring. Een gezin heeft daarom ook pastorale begeleiding nodig.
De pastorale begeleiding van dit gezin lijkt me inderdaad ver onder de maat.
Als het goed is, hoef je in zo'n geval niet om begeleiding te vragen. Als een dominee/ouderling zijn roeping verstaat, hoort bijstaan in tijden van rouw er gewoon bij.
En dan zeggen: als je ons nodig hebt, we zijn er voor je! Bellen he, dan kom ik naar jullie toe. En rouwende ouders niet zo in onzekerheid laten. Ik kan me de teleurstelling zo goed voorstellen! Ik vind het ook ondermaats. Dit heeft met volgorde gezin, werk en kerk niets te maken.
