Ritmisch zingen in Gereformeerde Gemeente

Zou een plaatselijke Gereformeerde Gemeente (als deze dat zou willen) mogen besluiten ritmisch te gaan zingen? Of is dit verboden door de synode?

Je vraag is helder en begrijpelijk, niet nieuw, maar wel actueel. Het antwoord zou heel kort kunnen zijn. Elke kerkenraad is autonoom, dat wil zeggen dat de kerkenraad zelfstandige beslissingen kan nemen. Dat is snel gezegd, maar daarmee is lang niet alles gezegd. Het is maar een halve waarheid!

Je zult weten dat het in de Gereformeerde Gemeenten niet de gewoonte is om ritmisch te zingen. Ieder die bij onze gemeenten behoort en ieder die uit een ander kerkverband onze diensten bezoekt, weet dat. 

Voordat ik verder ga, wil ik opmerken, dat ritmisch zingen eerbiedig kan zijn, terwijl niet-ritmisch oneerbiedig kan zijn. Onze kerkdiensten kenmerken zich door het centraal staan van de Woordverkondiging, waarbij op eerbiedige wijze een aantal Psalmen gezongen worden. Het wordt vaak zo geformuleerd: opdat alle dingen met orde en met stichting zullen geschieden.

In de loop der eeuwen zijn we niet-ritmisch gaan zingen. Het niet-ritmisch zingen heeft oude papieren. In de tijd van Calvijn werd er ritmisch gezonden, maar vanaf het invoeren van de berijming van Petrus Datheen niet meer. Die berijming werd namelijk niet gemakkelijk gezongen. Zo is het gekomen dat er sinds 1566 niet meer ritmisch werd gezongen.

Binnen de Gereformeerde Gemeenten (en in meerdere kerkverbanden) is hier overeenstemming over. Dat betekent dat niet iedereen het er voor 100 procent mee eens is, maar we houden ons  eraan. 

Precies hetzelfde geldt voor de liturgische opbouw van een kerkdienst.  Daarover zijn in de achterliggende jaren synodale adviezen en richtlijnen afgesproken. In diverse gemeenten kunnen andere gewoonten zijn. Zo gaan in sommige gemeenten de mensen aan het einde van de dienst staan onder het naspel van de laatste Psalm, terwijl in andere gemeenten dat pas gebeurt, nadat de dominee heeft gezegd: “Ga thans heen in vrede en ontvangt de zegen des Heeren”, of de ouderling gezegd heeft: “Eindigen we met de bede uit de Avondzang.”

Ik wil daarmee zeggen, dat we als gemeenten hechten aan de afspraken die op synodale vergaderingen gemaakt zijn. Van kerkenraden wordt verwacht dat ze zich aan die afspraken houden om onderling de eenheid te bevorderen en te bewaken.

In Nederland is het niet-ritmisch zingen in de eredienst van de Gereformeerde Gemeenten al vanaf het begin van het bestaan een gewoonte. Het is goed om deze gewoonte in alle gemeenten te handhaven. Want stel dat een van de gemeenten wel ritmisch gaat zingen, dan laat men een gewoonte los en dan zet men zich op een aparte plaats. Dat geeft onnodig veel  onrust. Denk ook aan mensen die verhuizen en in een andere gemeente  gaan kerken. Dat levert vervreemding op! Laten we daarvoor waken. Er is al zoveel verwarring. We hopen dat kerkenraden en gemeenten zich blijvend verbonden weten aan de kring waartoe ze behoren. Laten we in deze onrustige en verwarrende tijd de verbinding met elkaar zoeken (Saambinder!) en niet de verwijdering. 

Een synode kan niet verbieden, maar wel adviseren en dat in het belang van het geheel van de gemeenten. 

N. J. Teerds

Dit artikel is beantwoord door

N.J. Teerds

• Geboortedatum:
  24-09-1944
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Hendrik Ido Ambacht
• Status:
  Actief

49 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven