Staken

ds. R.W. Mulder / 5 reacties

09-12-2019, 10:56

Vraag

Onlangs vroeg een onkerkelijk iemand aan mij: “En, heb je ook gestaakt afgelopen week?” Ik werk als juf op een reformatorische school in het basisonderwijs. Ik antwoordde dat onze school niet mee deed met de staking. Hij vroeg toen of dit iets met het geloof te maken had. Nu mijn vraag: is er een Bijbelse grond om niet te staken? En hoe kun je dit aan in dit geval uitleggen aan een onkerkelijk iemand?


Antwoord

Beste vraagsteller,

Er is mijns inziens een Bijbelse grond om niet te staken, maar er is wel iets merkwaardigs aan de hand (in nog al wat gevallen). Ik probeer het uit te leggen. Het vijfde gebod betekent dat we degenen die over ons gesteld zijn, hebben te gehoorzamen. Dat gaat niet alleen over ouders, maar ook over andere gezagsdragers. Een werkgever is gesteld over een werknemer. In de Bijbel was dit onderscheid tussen knecht en heer. Er is sprake van een gezagsrelatie. Het behoort tot de plicht van de werknemer om zijn  werk te doen, tenzij er gezegd wordt dat dit niet hoeft. In vakanties legt hij immers zijn werk geoorloofd neer en dat heeft dus niets met ongehoorzaamheid te maken.

Ben je ongehoorzaam als je gaat staken? In ons land geldt een zogenaamd stakingsrecht. Dit recht van werknemers om te staken is niet in een specifieke Nederlandse wet verankerd, maar het collectieve actierecht is Europees geregeld. Sterker nog, het recht op collectieve actie is een Europees sociaal grondrecht dat verankerd is  in het Europees Sociaal Handvest. Wanneer werknemers volledig staken, en dus niet meer werken, hoeft een werkgever echter geen loon door te betalen. Dit aspect van de stakingsregels is wel verankerd in de Nederlandse wet: “Geen loon is verschuldigd voor de tijd gedurende welke de werknemer de bedongen arbeid niet heeft verricht” (zie artikel 7:627 BW).

Je bent niet ongehoorzaam aan de Nederlandse overheid als je staakt en je houdt aan de daarvoor afgesproken bepalingen. Het lijkt mij lastig om een onkerkelijk iemand uit te leggen dat een christen niet staakt. Volgens de in Nederland geldende wet mag het, maar past het bij de grondwet van het Koninkrijk der hemelen? Volgens mij niet. Efeze 6:5 t/m 8 geeft in dit kader een grondlijn aan. “Gij dienstknechten, zijt gehoorzaam uw heren naar het vlees, met vreze en beven, in eenvoudigheid uws harten, gelijk als aan Christus; niet naar ogendienst, als mensenbehagers, maar als dienstknechten van Christus, doende den wil van God van harte; dienende met goedwilligheid den Heere, en niet de mensen; Wetende, dat zo wat goed een iegelijk gedaan zal hebben, hij datzelve van den Heere zal ontvangen, hetzij dienstknecht, hetzij vrije.” Lees ook 1 Timotheüs 6:1: “De dienstknechten, zovelen als er onder het juk zijn, zullen hun heren alle eer waardig achten, opdat de Naam van God, en de leer niet gelasterd worde.”

Titus 2:9 en 10 geeft ook het nodig aan: “Vermaan den dienstknechten, dat zij hun eigen heren onderdanig zijn, dat zij in alles welbehagelijk zijn, niet tegensprekende; niet onttrekkende, maar alle goede trouw bewijzende; opdat zij de leer van God, onzen Zaligmaker, in alles mogen versieren.” Zie ook nog 1 Petrus 2:18-21. Het gaat hier om het navolgen van de voetstappen van Christus. Het afzien van het stakingsrecht is hopelijk tot versiering van de leer van God, onze Zaligmaker en ter voorkoming van laster. Het sluit alle zelfingenomenheid uit als er tijdens een stakingsactie wordt doorgewerkt. Je mag wel aan anderen uitleggen waarom je niet staakt en dat het je begeerte is om hierdoor Christus te verheerlijken. Laten we bidden om deze christelijke vrucht bij een eerstvolgende stakingsactie.

Hartelijk groet,
Ds. R. W. Mulder

ds. R.W. Mulder

ds. R.W. Mulder

  • Geboortedatum:
    12-05-1975
  • Kerkelijke gezindte:
    Hersteld Hervormd
  • Woon/standplaats:
    Montfoort
  • Status:
    Actief
5 reacties
sydneylover
09-12-2019 / 12:17
Weet je wat de geschiedenis is ingegaan als een van de eerste georganiseerde stakingen in Nederland?
In Rijssen, bij de toenmalige jutefabriek. Benieuwd hoe de lokale predikanten daar ruim 100 jaar gelden over dachten..

https://www.entoen.nu/nl/overijssel/twente/rijssen/jutefabriek-

Ik begrijp het antwoord van de dominee wel, en toch schuurt het. Soms leiden alleen onorthodoxe maatregelen tot (broodnodige) verandering. En staken kan natuurlijk zo'n onorthodoxe maar soms noodzakelijke maatregel zijn.
DEQ
09-12-2019 / 19:32
Mijns inziens is het maar net waarom er gestaakt wordt dat bepalend moet zijn of je eraan meedoet of niet. De RMU (Reformatorisch Maatschappelijke Unie) staat nog steeds op het standpunt: staken mag alleen als doorwerken zonde is, of bij apert onrecht.

Over het eerste is duidelijk wat daarmee samengaat, maar "apert onrecht" is een rekkelijk begrip. Ik ben van mening dat er geen verschil bestaat tussen "onrecht" en "apert onrecht". Het gaat immers hier om het principiële aspect van recht en onrecht.

Je kunt de zaak ook omdraaien: wat heeft de werkgever ertoe gebracht alles te doen of na te laten waardoor er grond is voor een geschil dat eventueel kan leiden tot een staking? In deze cases: heeft de schoolleiding niet dezelfde opdracht vanuit de Bijbel als waar de zeer geachte ds. R. W. Mulder de vragenstelster op wijst?

Lees Spreuken 11 eens in zijn geheel, dat geeft een goed beeld hoe wij als mensen moeten doen of laten, als werkgever of werknemer...

Veel zaken die zich in het werk voordoen zijn geregeld door (in hiërarchische zin) internationale verdragen, wetten, AMVB's, Besluiten, collectieve en individuele afspraken (contracten). Wanneer de schoolleiding je bepaalde zaken zou ontnemen die 'geregeld' zijn dan is ook dat in strijd met wat God van ons verlangt. Afhankelijk van de aard en omvang is staken mijns inziens gerechtvaardigd als daarmee het algemeen belang wordt gediend... maar er kunnen ook zaken zijn die geschaard kunnen worden onder "onrecht".
Omega
10-12-2019 / 09:20
@DEQ Je zou ook de visie van het Nieuwe Testament kunnen hanteren: "Accipere quam facere praestat iniuriam", oftewel: "Want wat lof is het, indien gij verdraagt, als gij zondigt, en [daarover] geslagen wordt? Maar indien gij verdraagt, als gij weldoet, en [daarover] lijdt, dat is genade bij God" (1 Petr. 2:20).
K80
12-12-2019 / 14:04
Persoonlijk vind ik het een groot recht dat we mogen staken in Nederland.
Net als dat iedereen stemrecht heeft en vrijheid van meningsuiting.

Een recht is dus geen plicht.

Maar hoe ga je er mee om als staken nut heeft gehad. Bijvoorbeeld als de leraren d.m.v. staken het voor elkaar krijgen dat ze meer loon krijgen?
Dan gaat daatdoor de reformatorische leraar ook meer verdienen. Je profiteert dus van het staken.
Ga je dan het loon wat je meer krijgt weigeren?
DEQ
14-12-2019 / 11:12
@Omega 10-12-2019 / 09:20

Met uw welnemen zou ik -omdat het expliciet de vraag raakt die gesteld wordt- eerder teruggrijpen naar Efeziërs 6 waarin de verhouding beschreven staat tussen werkgevers en -nemers al heette dat in die tijd anders. Het gaat om de principiële zaak die Paulus onder woorden brengt jegens de werkgevers en de werknemers met als gemeenschappelijke deler dat wij (wie we ook zijn) door en in ons werk God eren.

In de 9de vers richt Paulus zich tot de werkgevers, de 'heren': "En gij heren, doet hetzelfde bij hen, nalatende de dreiging; als die weet, dat ook uw eigen Heere in de hemelen is, en dat geen aanneming des persoons bij Hem is."

Van de werkgevers wordt hetzelfde verwacht als wat de werknemers wordt voorgehouden. Voor God maakt dit geen verschil zoals te lezen valt in het laatste deel van de aangehaalde vers: "geen aanneming des persoons bij Hem is". Wij zeggen vandaag de dag, God oordeelt zonder aanziens des persoons.

Als werknemers én werkgevers deze woorden ter harte nemen kan er geen sprake zijn van onrecht en daaruit voortvloeiend een geschil en is er geen aanleiding tot staken...

Men moet ook in gedachten houden dat de tijden zijn veranderd. In de tijd van de Bijbel waren en geen wetten en regels die de arbeidsverhoudingen tussen werkgevers en werknemers regelden zoals we die nu kennen (behoudens de wetten van Mozes). Vanzelfsprekend is Gods Woord te allen tijde leidend en daarin heeft o.a. Paulus willen voorzien. Kennelijk was er voor hem aanleiding de Efeziërs hierover te schrijven.

God geeft ons in Zijn Woord echter te verstaan wat Hij van ons verlangt in relatie tot anderen. God doet dat ten aanzien van:
Man en vrouw
Ouder en kind
Werkgevers en werknemers
Ondernemer en klant
Overheid en burger
Mens en dieren
Mens en de natuur
En bovenal als mens in relatie tot God.

Terug in de tijd

Ik heb soms een sterk verlangen naar de dood. Ik denk er soms aan hoe ik dat zou kunnen doen. Toch weet ik wel dat ik het nooit zou doen omdat ik gewoon te bang ben voor de pijn en omdat ik weet dat G...
4 reacties
09-12-2009
Er wordt heel verschillend gedacht over het gebruik van de computer op zondag. Hoe moeten we hier, volgens u, tegenaan kijken? Wat is uw mening?
Geen reacties
09-12-2006
Ik heb een vraag n.a.v. 1 Johannes 2:9-11. In de Bijbel met Uitleg staat bij deze teksten dat “broeder” hier ook kan vervangen worden door “naaste”. Er staat ook bij dat wie God dient zijn/haar naaste...
Geen reacties
09-12-2020
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering