Nieuwjaarsdag op Joodse kalender

Ik heb altijd begrepen dat bij de instelling van het Pascha het nieuwe jaar begon. Nu ik bezig ben met de joodse feesten is het nieuwe jaar in de zevende maand. Na Grote Verzoendag. Wanneer is dit veranderd en kan ik dat terug vinden in de Bijbel?

Beste vraagsteller,

Allereerst excuus dat je vraag een poosje is blijven liggen.

Je vraag is begrijpelijk, want er lijkt enige verwarring te zijn over de vraag welke datum nu eigenlijk als de nieuwjaarsdag wordt gezien. De Joodse kalender zit ook anders in elkaar dan onze Gregoriaanse kalender. Een van de grote verschillen is wel dat de Joodse kalender gebaseerd is op de maanstanden en niet op de zon en dat er dus nogal eens wat schrikkeldagen zijn en zelfs van tijd tot tijd een dertiende maand (tweede Adar).
 
In de Bijbel wordt gesproken over de eerste dag van de eerste maand, de nieuwjaarsdag dus en dat betreft de maand Nisan (Ex. 12:2; Lev. 23:4-8; Num. 9:1-3; vgl. ook Esther 3:7). Het gedenken van de uittocht uit Egypte op het Pesachfeest volgt daar direct op en is ermee verbonden. Op de tiende dag van de eerste maand moet men een lammetje van de kudden afzonderen (Ex. 12:3) om het te slachten en op de veertiende dag wordt het Paasfeest gevierd.

Wat in het huidige Jodendom Rosh Ha-Shana wordt genoemd (lett: hoofd van het Jaar, Nieuwjaarsdag) is de eerste dag van de zevende maand. In Lev. 23:23-25 wordt dit in de Bijbel genoemd, als “het feest van de bazuinen” (vgl. Num. 10:10). In Nehemia 8:1-12 lezen we over een bijzondere samenkomst van het volk; deze vond plaats op de eerste dag van de zevende maand (Neh. 8:3) en werd als een heilige dag voor de Heere, een feestdag gehouden – daarom mocht het volk niet wenen op die dag. 

De joodse kalender kent zelfs vier nieuwjaarsdagen die betrekking hebben op verschillende aspecten van het leven. Net zoals in Nederland de opening van het parlementaire jaar of het begin van het schooljaar niet gelijk is aan het kalenderjaar, zo kan men in de Joodse visie ook op meerdere manieren spreken over het begin van het jaar. 

Het religieuze nieuwjaar wordt gevierd in de zevende maand Tisjri (meestal in september). Vanaf die maand begint ook de jaartelling. Dit heeft te maken met het bijzondere getal zeven; net zoals sjabbat de zevende dag van de week is. 

De eerste maand is echter Nisan (ongeveer overeenkomend met april). In vroeger tijden diende dit nieuwjaar onder meer voor het tellen van regeringsjaren van koningen. We zouden het misschien een landbouwkundig nieuwjaar kunnen noemen: het begin van een nieuw seizoen.

Als je je verder wilt verdiepen in de Joodse feesten kan ik het boekje aanraden van ds. W. Silfhout, “De Joodse wereld”, Apeldoorn 2016, ISBN 978 94 6278 5687. Alleen noemt hij ten onrechte op p. 106 de maand Tisri de eerste maand, want dat is de zevende maand. 

Verder kun je op deze site ook op een overzichtelijke manier informatie vinden over de Joodse kalender en Joodse feesten. Ik hoop je vraag zo voldoende te hebben beantwoord. 

Met een hartelijk shalom,
Ds. H. Korving

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Korving

• Geboortedatum:
  01-12-1954
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Urk
• Status:
  Actief

194 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven