Eiceldonatie

Mijn man en ik zijn begin 30 en nu een paar jaar getrouwd. Helaas hebben we nog geen kinderen mogen ontvangen. Onlangs hebben we gehoord dat dat komt doordat er bij mij sprake is van prematuur ovarieel falen. Er is geen enkele fertiliteitsbehandeling mogelijk, werd aangegeven, alleen eiceldonatie. Ik vond altijd dat dat veel te ver gaat. Ik kon en kan niet goed onder woorden brengen waarom. Maar nu knaagt het toch. Want we willen graag kinderen en dan zou ik toch nog zelf zwanger kunnen worden. Dus waarom niet? Kunt u mij meer vertellen over de ethische kant van eiceldonatie? Waarom wel en waarom niet?

Beste vraagstelster,

Het moeten ontberen van de kinderzegen, zeker als die erg gewenst is, is een groot leed dat weinig andere mensen die dat niet kennen kunnen invoelen. Wel is het verleidelijk om uit de aard van de liefde en gunning een advies of toelichting te geven waarbij toch (grotendeels) tegemoet gekomen wordt aan uw kinderwens. Dan heerst medeleven over de eventuele principiële bezwaren. Ik probeer in alle bescheidenheid hier iets over te zeggen. De Bijbel is geen medische encyclopedie, dus het gaat vaak om interpretaties.

De diagnose POF die u gekregen heeft, is definitief. Er is geen hoop op een spontane zwangerschap, maar ook niet op een zwangerschap waarbij gebruik gemaakt kan worden van IVF met de eigen eicel en het sperma van uw man. Een hard ‘oordeel’, gebaseerd op uw hormonale en anatomische situatie. Hier is waarschijnlijk al een heel proces aan vooraf gegaan (weinig of geen menstruaties, vervroegde overgang, onderzoeken e.d.). Een periode tussen hoop en vrees, die nu geëindigd is in de duidelijkheid en zekerheid dat deze weg onbegaanbaar is.

Hoe nu verder? Geen (goede) eicellen vanwege niet goed functionerende eierstokken (ovaria) houdt in dat er geen bevruchting met uw eicellen mogelijk is. Omdat uw baarmoeder kennelijk wel goed functioneert, is het mogelijk om een reeds bevruchte eicel van een andere vrouw (en uw eigen, of een andere man) bij u te implanteren. U stipte die mogelijkheid van eiceldonatie zelf ook aan, maar vond dat altijd te ver gaan. Nu lijkt er verandering op te treden in uw standpunt. Allereerst zou u zich eerlijk moeten afvragen, waar die verandering vandaan komt. Zijn uw principes veranderd? Gaat met het stijgen van de leeftijd er een gevoel komen van ‘nu of nooit’, waardoor u toch geneigd bent om over grenzen te gaan die u tot nu toe altijd in acht genomen hebt? Of heeft u het idee dat een huwelijk zonder kinderen niet volwaardig is? Het is goed om die vragen voor uzelf eerst duidelijk te krijgen. En uiteraard tezamen met uw man.

Wanneer u zou kiezen voor eiceldonatie vindt, naar ik aanneem, de bevruchting van die eicel via IVF plaats met sperma van uw man. Hoewel dit technisch iets ingrijpender is, is het in ethisch opzicht vergelijkbaar met KID. Bij KID (kunstmatige inseminatie met donorsperma) wordt een vruchtbare vrouw geïnsemineerd met sperma van een donor (dus niet haar eigen man). Hoe staat u daar tegenover? En... hoe zou u het vinden dat een andere vrouw bevrucht zou worden met het sperma van uw man? Hierover is al eerder een vraag geweest, die ik heb geprobeerd te beantwoorden: 'Kind via donorsperma'.

Ik weet dat hier, ook binnen reformatorische kring, genuanceerd over gedacht wordt. Zelf vind ik het toch iets hebben van overspel in de zin dat er een verwekker van ‘jullie’ kindje aan te pas komt die geen deel uitmaakt van de intieme liefdesband van jullie “heilige huwelijkse staat.” Uiteraard is er een groot verschil met het ‘vreemdgaan’ binnen een huwelijk, waarbij de seksuele begeerte op te voorgrond staat. Maar vroeg of laat zult u toch aan uw kind moeten vertellen dat u niet de biologische moeder bent. U fungeert als het ware als draagmoeder van een kind dat genetisch geen enkele verwantschap met u heeft. Misschien klinkt dit wat cru, zo bedoel ik het niet. Maar ondanks de gevoeligheden moet het wel mogelijk blijven om duidelijk te zijn.

Er zijn mensen die dit als een soort halve adoptie beschouwen, maar ik denk dat er dan toch een gelegenheidsredenering rond het begrip adoptie plaatsvindt om deze constructie te legitimeren. De betreffende eicel wordt immers speciaal voor dit doel ‘geoogst’. Overigens: een ‘gewone’ adoptieprocedure is ook nog een overweging waard.

Misschien heeft bovenstaande u bevestigd in uw aanvankelijke huiver ten aanzien van eiceldonatie. Maar mogelijk had u juist gehoopt een aanknopingspunt te vinden om toch serieuzer na te gaan denken over genoemde bevruchtingstechniek.

Het is niet aan mij, noch aan enig mens om hierover een hard oordeel te vellen. Ik hoop dat u duidelijkheid en rust mag krijgen in uw overwegingen. U vroeg naar een ethisch standpunt. U kreeg een Bijbels-ethische overweging. Ik ga er van uit dat u met uw man deze overwegingen ook in biddend opzien doet (waarom zou u anders de vraag via Refoweb stellen) en wens u beiden wijsheid en vrede op uw besluit.

Johan Boeijenga

Dit artikel is beantwoord door

J. Boeijenga

• Geboortedatum:
  26-05-1958
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Nunspeet
• Status:
  Actief

66 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven