Ontwikkeling van je eigen identiteit

Ik heb een vraag over de ontwikkeling van je eigen identiteit. Normaliter vind dat plaats in de pubertijd, de groei naar volwassenheid. In mijn geval is dat eigenlijk niet of nauwelijks gebeurd. Ik heb mezelf altijd aangepast aan mijn omgeving, eerst thuis, later in mijn studietijd aan medestudenten, toen ik ging werken aan collega’s. Nu ik inmiddels de 30 gepasseerd ben weet ik eigenlijk nog steeds niet wie ik zelf echt ben. En ben daarin flink vastgelopen. Nu mijn vraag: is het mogelijk om op deze leeftijd alsnog een eigen identiteit te ontwikkelen? En zo ja, hoe?

De ontwikkeling van je identiteit vindt voor een groot deel plaats in de puberteit, maar gaat ook je hele leven door. Door omstandigheden kan het gebeuren dat iemand in de puberteit onvoldoende toekomt aan het ontwikkelen van een eigen identiteit. Als je thuis wordt geacht je aan te passen aan de daar geldende normen en waarden, en je ouders geven je onvoldoende ruimte om eigen keuzes te maken, staat dat de identiteitsontwikkeling in de weg. Vaak wordt dan de waardering en liefde van de ouders gekoppeld aan het het volgen van de keuzes van de ouders en wordt het maken van eigen, andere keuzes bestraft met afkeuring. Als je daar erg gevoelig voor bent, wat je vooral ziet bij meer introverte mensen, ben je geneigd je maar aan te passen. 

Een eigen identiteit komt vooral tot uitdrukking in de keuzes die je maakt. Welke keuze maak je op het gebied van geloof, relaties, studie, werk, wonen? Mensen met een geringe identiteitsontwikkeling vinden het vaak moeilijk om eigen keuzes te maken, ze volgen de keuze van anderen, zoals jij ook aangeeft. 

Je kunt meer eigen identiteit gaan ontwikkelen door bewust om te gaan met keuzes. Dat kun je oefenen in kleine dingen: koop eens andere kleding dan je gewend bent, lees andere boeken, boek een andere vakantie. Probeer na te denken wat je er zelf van vindt, oefen in een eigen oordeel te vormen. Gun je zelf ‘fouten’ te mogen maken, waarmee ik bedoel dat je jezelf niet  moet verwijten als een keus niet goed uitpakt. Een keuze waar je achteraf niet achterstaat kan meestal weer veranderd worden en ja, soms neemt dat wat tijd in beslag, soms kost het wat, maar je leert er ook van. Als je oefent in kleine dingen, kun je daarna ook gaan oefenen in grotere zaken. 

Drs. Joke Ronner-Wattel