Vraag
Veel houd ik mij bezig met het verstandelijk doorgronden van hoe dingen in het dagelijks leven voor komen. Vorig jaar is het Woord van God mij alles waard geworden. Dit bracht een grote verlichting in mijn denken aangaande tijd en eeuwigheid. Ook mocht ik proeven van die welgelukzalige voorsmaken in Christus. Dat heeft mijn leven een heel andere richting gegeven. Toch blijf ik mij veel bezighouden met het doordenken van wat mij gebeurd is, maar ook door Wie het gebeurd is. Het ondoorgrondelijke Godsbeeld houdt mij erg bezig in de vorm van apologetiek. Nu kom ik uit in een Godsbeeld dat wel te belijden en ook wel gedeeltelijk in theorie te vatten is (zoals in de Bijbel en de natuur om ons heen), maar die in enkel een eindeloos diepe Wijsheid alleen te vatten is. Of te wel: alleen God kan Zichzelf vatten.
Nu betrapte ik mij erop dat ik nu een Godsbeeld heb, waar ik op vertrouw. En ik kan er niet meer omheen denken. Het is zelf zo dat in alles wat gebeurt met mij of om mij heen, ik daar de alles besturende hand van God in zie. Het is weliswaar geen gesneden beeld, maar het is wel een bewust beeld, waar ik ook voor buig.
Nu vroeg ik mij af... kan apologetiek een onderdeel zijn van een waar geloof? Of is het een ander fundament, vijand en tegenpool voor een waar geloof? En is een waar geloof slechts een verstandeloos toestemmen met iets wat we niet pogen te onderzoeken? Of is het verstand, zoals Spreuken ook spreekt over de Wijsheid, ook juist een instrument om God steeds beter te leren kennen.
Antwoord
Je bent een echte filosoof. Nu zijn filosofen vaak de ergste vijanden van het kruis van Christus. Soms heel geraffineerd en subtiel, maar toch. Ze huizen niet weinig in de gereformeerde gezindte. Onder het mom van rechtzinnig gereformeerd of linkszinnig evangelisch. Voordat je het weet ben je omver gepraat of geredeneerd. Calvijn noemde hen sofisten.
Vandaag moet de theologie doorzichtig worden gemaakt door een specifieke vorm van filosofie, namelijk de verzelfstandigde psychologie. Tallozen knielen voor dit beeld, die de theologie zo goed mogelijk en zo veel mogelijk moet verbeelden. Plaatjes helpen, zegt men. Maar deze schieten altijd te kort in het weergeven van de volle dan wel eeuwige werkelijkheid. Zo is en wordt de gereformeerde theologie, ook vandaag, gedegradeerd tot een aannemelijke volkswijsheid.
Jij wilt je daaraan beslist niet bezondigen. God zegene je. Je lijkt mij een Augustinus te zijn. Ik neem aan dat je zijn Belijdenissen leest of daar kennis van hebt genomen. Je gewantrouwde Godsbeeld kon wel eens overeenkomen met “het Beeld van de onzienlijke God” (Kol. 1:15), en dat is Christus. Dit is geen gesneden beeld, noch een beeld wat voorkomt uit ons bewustzijn, laat staan ons onderbewuste. Maar een gecreëerd beeld, door de Heilige Geest toegepast in ons hart als een wonder van genade. Dit wordt ontvangen en verstaan als de Wijsheid van God (vgl. Spreuken). Zij is eigenlijk de daarmee gepaard gaande verwondering over Gods genade in Christus. Dat doet een begenadigd mens toenemen in de kennis en de genade. Deze laatsten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dit maakt niet waanwijs, maar wijs tot zaligheid. En wel in een als maar groter wordende diepe afhankelijkheid. In de lichtkring van het kruis is daar dan de tere omgang met God. Voorsmaak en voorspel van het eeuwig zalig hemelleven. Daarin is God teer op Zijn eer. Uiteraard geeft dit een teer leven voor Zijn aangezicht. Zonder dit houd je alleen filosofie over. Het verstand laat echter na de ware grond van wijsheid op te merken. Dan gaat het om verstand, dat geen verstand heeft van genade.
Met hartelijke groet,
Ds. C. A. van der Sluijs
Dit artikel is beantwoord door
Dr. C. A. van der Sluijs
- Geboortedatum:14-09-1942
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Veenendaal
- Status:Inactief
Bijzonderheden:
Bekijk ook:
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Wat denk ik belangrijk is, is dat je de beperktheid van dat beeld/die beelden en je eigen denken in blijft zien. De beelden zijn wat waard in de context waarin ze hun betekenis hebben. Het is goed je te realiseren dat God groter is dan de context die mensen kunnen bevatten. Wij kunnen God niet vatten met ons denken. Volgens mij ben je je daar maar al te bewust van.
Soms licht God een tipje van de sluier, door Zijn Geest krijgen wij soms inzichten die echt geen mensenlogica zijn. God is en blijft de bron van al die wijsheid. Als je dat blijft beseffen, zal je honger naar kennis en wijsheid je alleen maar naar Hem uitdrijven.
Blijf altijd openstaan voor verdere openbaringen van Hem, ook die buiten je comfortzone. Zo kan Hij bijvoorbeeld ook ineens door daden zoals naastenliefde spreken in plaats van door ratio, de bijbel of de natuur. Dat de rationele manier van geloof beleven jouw primaire neiging is is helemaal prima, zolang je niet het contact verliest met geloofsgenoten die God op andere manieren ervaren. Sta ervoor open om van hen te horen hoe zij God zien, want lees maar in Efeziërs 3:18 “Dan zult u met alle heiligen de lengte en de breedte, de hoogte en de diepte kunnen begrijpen, 19 ja de liefde van Christus kennen die alle kennis te boven gaat, opdat u zult volstromen met Gods volkomenheid.”
God leren kennen is niet alleen een proces tussen jou en God, maar ook een proces tussen jou en je broeders en zusters in de Heer. Het traint je in liefde en een niet-veroordelende houding. Het laat je de relativiteit zien van je eigen kennis, en het geeft verbinding in de Heer. We hebben elkaar nodig. Probeer het maar: Proef en geniet de goedheid van de Heer (Psalmen 34:9)
God openbaart in de Bijbel dermate veel over Zichzelf dat het haast niet anders kan dan dat een mens, die zich in Hem verdiept, verlangt om alles te onderzoeken en zo tot nadere inzichten over zijn Schepper te komen. En wat heeft een mens anders dan zijn menselijke verstand en logica? Daarmee heeft de Schepper de mens ook niet voor niets uitgerust, lijkt me.
Volgens mij is het verstand en het logisch willen beredeneren van vraagstukken geen vijand van het geloof. Sterker nog, ik meen dat de Bijbel ons oproept om in alles het verstand te gebruiken, zeker in het geloof.
De Bijbelse waarheid is volstrekt logisch te beredeneren en delen van die waarheid mogen dan dwaas of tegengesteld lijken aan wereldse wijsheden, maar als dat het geval is, dan is dat slechts in zondige mensenogen en niet in werkelijkheid. In werkelijkheid is wereldse wijsheid dwaasheid en ja, dat blijkt.
Alle waarheid, verstand, wijsheid, kennis, inzicht en geloof komen van God en een mens is van Godswege in staat om de waarheid te doorgronden en met menselijke logica te beredeneren en uiteen te zetten. De Bijbel en het Woord is hiervan pièce de résistance en tevens de Bron.
