Kruistochten

Is het toegestaan om op kruistocht te gaan om zo je geloof te verdedigen en te behouden? De Kruistochten waren om het heilige land (Israel) in te nemen, zodat bedevaarders veilig in Jeruzalem konden komen, maar ook om de islam buiten Europa te houden, bijvoorbeeld bij de Slag bij Poitiers. Mag je in het algemeen als reformatorische christen ten strijde trekken om jezelf te verdedigen zoals bij Poitiers?

1. Het woord kruistocht kan verschillende betekenissen hebben. Die benaming is trouwens pas voor het eerst gebruikt na de zeven gewapende en gewelddadige bedevaarten naar het Heilige Land tussen 1096 en 1271.

2. De slag bij Poitiers in West-Frankrijk in 733 was geen kruistocht, maar deel van rechtmatig verzet van een gevestigde overheid tegen plunderende moslims uit Spanje. Een overheid heeft altijd het recht zich met gepast geweld te verzetten tegen aanvallers, ook als die zich ideologisch presenteren. Ook reformatorische christenen kunnen daar geen bezwaar tegen hebben.

3. Het Heilige Land was kort na de dood van Mohammed in 632 vanuit Arabië veroverd en bezet door moslimstrijders. De zogenoemde kruistochten waren deels een late reactie op die verovering. De verwijten die tot vandaag toe door de islam in het Midden-Oosten tegen de kruistochten worden gemaakt zijn dus hypocriet. Zij waren de eersten die Jeruzalem veroverden.

4. Maar de kruistochten waartoe paus Urbanus II in 1094 opriep hadden ook een ander doel. Na de scheuring van de kerk in 1054 in een Westers en een Oosters deel (Rome tegenover Constantinopel), wilde de paus zijn macht in het Oosten tonen. Daarom werd op weg naar Jeruzalem door de kruisvaarders ook Constantinopel aangevallen en later zelfs gedeeltelijk verwoest. Helaas werden ook de Joden, deels met opzet, zowel in West-Europa als in Klein-Azië op grote schaal slachtoffers van de kruisvaarders.

5. Ging het in die kruisvaarten echt om het geloof te verdedigen? Of ging het om wereldse macht? Weer anderen wilden een aflaat verdienen of ging het om het avontuur. Het geloof kan nooit door ordinaire wapens worden verdedigd of bevorderd. We mogen wel zoeken de vrijheid van en voor het geloof te bevorderen.

6. De vervolging van de Albigenzen en Waldenzen, de Roomse inquisitie, de jihad van de huidige IS en, reeds veel eerder, de bekeringsdwang van Karel de Grote in West-Europa zijn niet te verontschuldigen met het etiket van kruistocht.

7. Het valt trouwens ook op dat Urbanus en zijn volgelingen geen missionaire motieven hadden. Terwijl hordes kruisvaarders met wapens optrokken wilde Franciscus van Assisi (1181-1226) zonder geweld de moslims bekeren. Dat ook de joden de prediking van het evangelie van Jezus Christus nodig hebben komt in de bovengenoemde ‘heilige’ veroveringsdrang niet naar voren. 

8. Het benaming kruistocht kan echter ook symbolisch gebruikt worden. Groepen mensen kunnen zich organiseren om vurig op te treden tegen in hun ogen verwerpelijke misstanden of voor in hun ogen goede idealen. De ene politieke partij spreekt van een kruistocht tegen de onderdrukking van de vrouw en/of tegen de macht van de kerk. De andere tegen pornoverslaving en de dictatuur van de secularisatie of tegen de devaluatie van het traditionele huwelijk. 

9. In de Verenigde Staten wordt soms door organisaties of groepen, die zichzelf christelijk noemen, onder het mom van een kruistocht fysiek geweld gebruikt tegen abortusklinieken en het daar werkend personeel. Ik hoop dat vraagsteller niet vindt dat dat toegestaan zou zijn.

10. Kortom: ik zou uiterste voorzichtigheid willen aanraden wanneer het gaat om het gebruik van de term kruistochten. Bijna altijd gaan er verkeerde associaties en motieven meespelen. Het getuigen waar Jezus Christus zijn volgelingen toe oproept gaat niet samen met het zwaard, wel met gebed en met betoon van liefde, met het opnemen van een ander kruis.

Ds. J. J. Tigchelaar

Dit artikel is beantwoord door

Ds. J.J. Tigchelaar

• Geboortedatum:
  05-12-1931
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Putten
• Status:
  Actief

130 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven