Eigen volk eerst

Is nationalisme (of chauvinisme) eigenlijk wel Bijbels? Mag je wel zeggen “eigen volk eerst!”? Of moeten we meer kosmopolitisch zijn? Mag je in termen van Nederlanders, eigen volk, en eigen cultuur denken?

Een christen is iemand die door geloof verbonden is met Christus. Dus maak je deel uit van zijn koninkrijk, Hij is je Koning. Een christen is niet langer thuis in deze wereld, maar zijn thuis ligt in dat koninkrijk der hemelen. Filippenzen 3:20: “Ons burgerschap is echter in de hemelen, waaruit wij ook de Zaligmaker verwachten, namelijk Heere Jezus Christus” (HSV).

Dit maakt dat een christen een ‘dubbel paspoort’ heeft. Je bent in deze wereld, maar hoort niet meer bij deze wereld. Een christen heeft een ‘gemengde loyaliteit’. Je kunt je nooit geheel vereenzelvigen met de aardse instituties. Een christen is gezagsgetrouw, zal de overheid eerbiedigen, zelfs overheidsfuncties aanvaarden. Tegelijk vertrouwen wij niet op aardse macht en machthebbers.

Dit zelfde karakteriseert ook je houding tegenover ‘bloed, ras en bodem’. Die combinatie op zich is al levensgevaarlijk. Dat komt doordat mensen die niet geloven geen heldere identiteit meer hebben en deze dan moeten ontlenen aan ‘bloed, ras en bodem’. Zonder geloof heb je nergens houvast aan, alleen in verafgoding van menselijke zekerheden. Nationalisme is verheerlijking van eigen land en volk en als zodanig dus een afgod.

Chauvinisme daarentegen kan een iets mildere en vriendelijkere variant daarvan zijn, onschuldige trots op je eigen land. Er is ook bij een christen plaats voor gepaste vaderlandsliefde, trots op je land en volk. Als nationale sporters winnen, juich dan mee. Als we Koningsdag vieren, wees dan mede blij met je landgenoten. Maar verabsoluteer nooit zo genaamde Nederlandse culturele waarden of onvervreemdbaar nationaal erfgoed! Zwarte Piet is echt geen halszaak, maar een kinderspel. Maak een kinderfeestje niet tot een volwassenensteekspel.

Kortom, nationalisme zal zo maar kunnen ontsporen. Een christen heeft een hemels vaderland, de stad met de fundamenten (Hebr. 11!). Je eindbestemming is niet de Nederlandse natie, maar het Huis van onze Vader!

Ds. K. van den Geest