God Papa noemen

Beste HHK/CGK-dominee. De Bijbelse term “Abba” is toch Aramees voor papa? Nu zijn er mensen die God in plaats van Vader met Papa aanspreken. Enerzijds klinkt mij dit bijna oneerbiedig in de oren, maar ik zat er over na te denken en vind het anderzijds ook mooi. Als je God aanspreekt met Papa (mits dit op de goede eerbiedige manier gebruikt wordt en men God als Vader aan mag spreken) dan drukt dat nog meer intimiteit uit. Vader is voor mijn idee nog steeds op afstand terwijl Papa heel dichtbij voelt. Maar nu is mijn vraag; maakt het uit of  je tegen God Vader of Papa zegt? Doet het gebruiken van Papa af aan Zijn heiligheid (of iets anders)? Samengevat; mag je wel of niet God Papa noemen?

Beste vraagsteller, 
 
Het klopt dat het woord “Abba” zijn oorsprong heeft in de kindertaal. Het raadplegen van een theologisch woordenboek leerde mij dat dit woord in de dagen van Jezus niet alleen een woord was dat kleine kinderen gebruikten als aanspreektitel voor hun vader. Ook volwassen kinderen spraken hun vader met dit woord aan. Deze aanspreektitel brengt zowel vertrouwelijkheid als respect tot uitdrukking. In de tijd van het Nieuwe Testament had dit woord dus al een meer algemene betekenis. Het kon trouwens ook als een beleefdheidstitel gebruikt worden. Zo kon met dit woord ook een leraar door zijn leerlingen worden aangesproken. Wel bleef bij dit woord een zeer nauwe vertrouwensrelatie de veronderstelling bij het gebruik van dit woord. Daarom kwam dit woord “Abba” voor een Jood niet in aanmerking om als aanspreektitel voor God gebruikt te worden. 
 
Het was dus wel opzienbarend toen dit woord ook een plek kreeg in het gebed. In de evangeliën is het de Heere Jezus Die God zo aanspreekt. Bijvoorbeeld tijdens Zijn gebedsworsteling in Getsemané (Marc. 14:36). Vanwege de unieke positie die Jezus als eeuwige Zoon van de Vader had, verbaast het niet dat Jezus God met die vertrouwelijke titel aanspreekt. Voor ons zondige mensen spreekt dit allerminst vanzelf. Het is een wonder van genade als de Geest ook zondige mensen de aanspreektitel “Abba” op de lippen legt! Waarschijnlijk heeft dit van origine Aramese woord via de liturgie ook ingang gevonden in gemeenten buiten Palestina waar het Aramees uiteraard niet de voertaal was. Het verwondert niet dat als Paulus in Rom. 8:15 en Gal. 4:6 dit woord gebruikt hier in één adem het woord “vader” aan toevoegt. Abba wordt door Paulus dus aangevoeld als een synoniem voor de vadernaam. 
 
Ik zou daarom toch terughoudend zijn in het vervangen van het woord “Abba” door het woord “Papa”. Ik zou dan liever zoals Paulus het in zijn brieven ook doet de aanspraaktitel “Abba” laten staan, gevolgd door “Vader”. Dan blijven we geheel in lijn met de manier waarop Paulus het in in zijn brieven doet, ook aan het adres van gemeenten waar de term “Abba” een leenwoord is. En gebeurt het zo ook niet in het prachtige lied “Abba, Vader, U behoor ik toe” dat door velen om begrijpelijke redenen graag gezongen wordt? Ik denk dat we in onze tijd vooral beducht hebben te zijn voor een omgang met God waarbij we Zijn verhevenheid uit het oog verliezen. Voor mijn besef ligt dit ook bij het gebruik van het woord “Papa” voor God op de loer. 

Tegelijk besef ik dat dit niet persé het geval hoeft te zijn. Zelf noemde ik mijn vader ook als volwassene nog vaak pap zonder dat dit afbreuk deed aan het respect dat ik voor hem had. Toch zou ik het zelf naar God toe niet zo gauw doen, omdat ik het dan toch vooral associeer met een ongepaste manier van familiair zijn met God. Maar ik besef dat dit veel te maken heeft met mijn eigen gevoel. Mits met gepaste eerbied gebruikt, zal ik er niemand om veroordelen. Maar het veiligst gaan we als we Paulus volgen in de manier waarin hij het in zijn brieven praktiseert! Als het dan maar geen lippendienst is, maar uiting van een diep vertrouwen en grote eerbied voor Hem Die om Christus’ wil onze hemelse Vader wil zijn!
 
Ds. H. Peet

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Peet

• Geboortedatum:
  15-01-1964
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Sliedrecht (Eben-Haëzer)
• Status:
  Actief

105 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven