Heiligheid avondmaal is weg

Aan de avondmaalstafel vertelt de ene dominee zijn belevenissen uit het buitenland, de volgende dominee vertelt aan kinderen waarvoor het potje is wat op tafel staat: voor geld! Een heilige dis, "verkondig de dood des Heeren tot dat Hij komt", dat hoor je tegenwoordig nog zelden. Ik vraag mij af hoe dit komt? Zoveel gepraat aan de tafel, de heiligheid is totaal weg!  En "verkondig de dood des Heeren", wordt dat tegenwoordig niet meer gebruikt? De mensen kregen vroeger mee: verkondig. Waarom zijn er zoveel verschillen met vroeger? Toen was het zo eerbiedig. Je kon een spelt horen vallen in de kerk. Het avondmaal was zo heilig.

Ik ben niet  geheel op de hoogte van de wijze waarop in verschillende gemeenten het Avondmaal wordt gevierd. Mijn indruk is dat het in de meeste gemeenten op een eerbiedige wijze gebeurt. Mij is niet bekend dat aan de Avondmaalstafel allerlei persoonlijke dingen door de predikant worden verhaald. Als dat wel gebeurt, dan lijkt mij dit af te leiden van het wezenlijke van de Avondmaalsviering, namelijk de gedachtenis van Christus en Zijn kruisdood. Wie oog krijgt voor wat het kruis van Christus inhoudt, die onthoude zich m.i. van allerlei handelingen en taalgebruik die afbreuk doen aan de waardige wijze waarop het Avondmaal gevierd behoort te worden.
 
In het klassieke Avondmaalsformulier staan de volgende woorden tussen haakjes: "terwijl men communiceert, zal men stichtelijk zingen of sommige hoofdstukken lezen ter gedachtenis aan het lijden van Christus dienende, als Jes.53, Joh. 13-18 of dergelijke." Zo'n opmerking getuigt ervan dat onze vaderen sturing gaven aan de wijze waarop het Avondmaal gevierd zou worden, namelijk op waardige wijze! Een waardige wijze (de vorm) komt overeen met de inhoud van de Avondmaalsviering, namelijk de gedachtenis van de Heere Jezus. Laat dat in alles centraal staan.
 
De praktijk leert dat gedachten snel afgeleid worden. Ook van Avondmaalgangers. Onze gedachten moeten geleid worden (gevangen genomen) tot Christus. Er moet sturing aangegeven worden aan de soms verwarde gedachten aan de Avondmaalstafel. Alles wat aan die sturing tekort doet, moet vermeden worden. Allerlei opmerkingen over reizen en offerschalen kunnen daarom beter achterwege gelaten worden, omdat ze niet dienen tot stichting, maar veeleer de gedachten afleiden van het centrum van de Avondmaalsviering. Laat daarom alle dingen met orde, met stichting, maar ook met eerbied geschieden.
 
De vraagsteller geeft aan dat het rondom de Avondmaalsviering niet over allerlei bijkomstige zaken moet gaan, maar dat de dood des Heeren verkondigd moet worden. Dat laatste moet ook blijken uit wat de predikant aan tafel zegt. Daarbij wil ik wel de volgende kanttekening plaatsen.

De manier waarop in de St. Vert. (en ook in de HSV) 1 Kor. 10:26 vertaald wordt: "want zo dikwijls als gij dit brood zult eten en deze drinkbeker zult dringen, zo verkondigt de dood des Heeren totdat Hij komt" suggereert dat het hier om een imperatief, een bevel gaat: wie het Avondmaal viert, die zal de dood des Heeren moeten verkondigen. De zin kan ook anders gelezen worden: "want zo dikwijls als gij dit brood zult eten en deze drinkbeker zult drinken, verkondigt u de dood des Heeren totdat Hij komt." De verkondiging komt dus niet als een 'extra' bovenop de viering, maar de viering zelf is de verkondiging. Wie aan het Avondmaal deelneemt die verkondigt op dat moment (zonder iets te zeggen!) de dood van de Heere Jezus. Zie voor deze uitleg de disstertatie van dr. J. van Beelen, "Doet dit tot Mijn gedachtenis", blz. 162: "Paulus laat zien, wat de gemeente in de viering doet. U bent niet bijeen om uzelf vol te eten, zegt hij, maar u verkondigt de dood van Christus. Dat is gegeven met de samenkomst en maaltijd, zoals u die kent. Maar laat uw gedrag in overeenstemming zijn met deze verkondiging. Laat uw hart zich niet richten op anderen dingen en laat u niet afleiden van het centrum van de christelijke verkondiging..."
 
Als we deze uitleg volgen, dan klemt het des te meer, dat we ons niet moeten laten afleiden door allerlei bijkomstige zaken maar dat we ons geheel zullen richten op Christus en Zijn dood. Dat vraagt ook van de predikant dat hij zich daarin "oefent" dat hij geen dingen zegt die afleiden van het wezenlijke. De Avondmaalstafel is immer de plek, "waarin wij oefenen de heerlijke gedachtenis van de bittere dood van Christus" (Avondmaalsformulier).
 
Laat de wijze waarop wij als gemeente Avondmaal vieren een gezamenlijke "oefening" zijn in godsvrucht.
 
Ds. M. A. Kuijt, Huizen

Dit artikel is beantwoord door

Ds. M.A. Kuyt

• Geboortedatum:
  17-04-1957
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Wijk en Aalburg
• Status:
  Inactief

48 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven