God ervaren in muziek

Ik ga naar een PKN-gemeente waar voornamelijk psalmen en gezangen worden gezongen. Ik merk dat als ik zing vaak mijn gedachten afdwalen. En als ik probeer bewust mee te zingen, merk ik dat ik vaak niet eens weet wát ik zing. Vaak weet ik gewoon niet wat er met het lied bedoeld wordt. Daarnaast heb ik moeite met de manier waarop gezongen wordt. Mensen zingen wat ‘stijfjes’ en er klinkt vaak geen blijdschap in de stemmen. Terwijl ik denk dat God het heel mooi vindt als we Hem heel puur en oprecht, vol blijdschap, aanbidden en prijzen (passend bij de liederen en de tekst).

Zelf luister ik heel graag naar de muziek van o.a. Hillsong, Planetshakers en Casting Crowns. Ik ervaar hierdoor dat God dichtbij mij is en besef dan dat ik mag weten wat voor een geweldige God Hij is voor ons. Ik vind het heel mooi dat ik dit mag weten door deze muziek. Ik weet dat gemeenteleden deze muziek echt zouden afkeuren. Maar ik begrijp niet waarom. Hoe kunnen wij bepalen welke muziek God mooi of niet mooi vindt? Naar mijn idee zing je tot God om Hem te danken, prijzen of aanbidden en om te beseffen wat voor een geweldige God Hij is. En de één kan dit door middel van psalmen doen en de ander met behulp van een lied van de Planetshakers. Mijn vraag is waarom mensen de muziek die ik mooi vind, afkeuren.

Beste vraagsteller, 

Mooi dat je bewust wilt zingen en wilt begrijpen wat je zingt en wilt zingen om God te danken, te prijzen en te aanbidden. God is inderdaad een geweldige God en het is goed als liederen ons hier aan helpen herinneren en dit tot uiting brengen. Geestelijke liederen moeten tot opbouw zijn (Kol 3:16, Ef 5:19) en als je dan niet begrijpt wat je zingt is dat niet goed. Er bestaan veel mooie liederen en ik vind het dan jammer als er liederen en berijmingen worden gebruikt die onduidelijk zijn door taalgebruik of vage inhoud. 

Dat mensen soms wat ‘stijfjes’ zingen en dat er geen blijdschap of emotie in hun stemmen lijkt te klinken herken ik ook wel. Aan de ene kant kan dit maar zo lijken. Ik zie dat ook wel eens om me heen. Maar als ik er dan later met mensen over praat merk ik dat de woorden hun toch wel degelijk raken, ook al zie je dat niet zo aan de buitenkant. Aan de andere kant kan het zijn dat mensen gewoon maar zingen uit plicht of gewoonte zonder er veel bij na te denken. Maar als dat zo is, ligt de oplossing denk ik niet in de muziek aan te passen en de boel op te peppen met drums en gitaar en een lichtshow en dergelijke. Dan werk je aan een uiterlijke vertoning, net zoals de Farizeeërs deden. Beter is dan, aangenomen dat de tekst op zich goed is, dat de dominee de inhoud van het lied de mensen aan het hart legt. 

Maar je vraag is waarom mensen de muziek die jij mooi vindt afkeuren. Nu kan ik uiteraard niet voor al deze mensen spreken. Het kort proberen samen te vatten zou geen recht doen aan de vele (goede en minder goede) argumenten die ik heb gehoord en gelezen in de loop van de jaren.

Een van de belangrijkste redenen voor mij waarom ik deze muziek afwijs is dat ik tot de conclusie gekomen ben dat het een groot gevaar in zich heeft ons een andere weg op te leiden dan de Weg die Bijbel ons wil wijzen. Ik zal dat proberen uit te leggen. Het gaat hierbij niet om welke muziek God mooi of niet mooi zou vinden, want onze muziek, welke dan ook, zal niet zoveel voorstellen in vergelijking met hemelse muziek. En het gaat God niet om de muziek maar om ons hart en God verlangt een nederig hart, daar laat de Bijbel geen twijfel over bestaan.
 
Het probleem zit mijn inziens in het gericht zijn op de verkeerde dingen en een eenzijdigheid in de boodschap die uitwerkt dat wezenlijke zaken die Jezus ons heeft gezegd buiten beeld blijven. Dit is soms lastig te zien, omdat woorden zoals genade, verlossing, evangelie, Jezus volgen, aanbidding, enzovoort worden nog wel gebruikt, maar haast ongemerkt een andere invulling krijgen. Aan de oppervlakte lijkt het te gaan om God te aanbidden. Maar als je even door het buitenste laagje vernis heen prikt merk je dat het er vooral om gaat dat mensen zich er prettig bij voelen. 

Ten eerste werkt deze muziek heel sterk op het gevoel -alle muziek doet dat maar deze muziek is er met opzet op gericht dat nog sterker te doen- en moet je in een soort van extase brengen, in principe hetzelfde wat er gebeurt bij bijvoorbeeld dance music. Wat ik zie bij Hillsong en de Planetshakers is exact hetzelfde wat ik veel heb gezien in de popmuziek. Het enige verschil is de omschrijving die mensen geven bij zo’n ervaring. Door de woorden en de sfeer die er heerst, wordt hier de (zelf)suggestie opgewekt dat je God ervaart. Maar je moet je afvragen of dit inderdaad God is die je ervaart of dat het gewoon de extase en de uitwerking van de muziek en de sfeer is. En kan dat buiten Jezus om? Want “niemand komt tot de Vader dan door Mij”, zegt Jezus (Joh 14:6, Hand 4:12). 

Ten tweede staat deze muziek ook niet op zichzelf. Je hoeft maar naar pastor Brian Houston van Hillsong Church of naar pastor Russell Evans van de Planetshakers Church of naar één van de andere pastors te luisteren om te weten welke boodschap er achter zit. De bedoeling van zowel de muziek als de prediking is de mensen op te zwepen. Als er niet elke minuut een Halleluja of een Yeah klinkt in de zaal, voelt de pastor of de worshipleider zich ongemakkelijk en past hij de boodschap aan om de mensen nog meer naar de mond te praten. En dan worden er uiteraard geen dingen gezegd die onprettig klinken, hooguit even iets kleins, even heel kort en snel, om vervolgens weer snel over te gaan naar iets waardoor er al snel weer een Halleluja of een Yeah klinkt. In Nederland is het misschien iets minder uitbundig maar het principe blijft hetzelfde. De boodschap is er voortdurend op gericht dat mensen zich goed voelen en er mee instemmen, waarbij het vaak draait om een zo voorspoedig en gelukkig mogelijk leven in het hier en nu.
 
De Bijbel daarentegen leert een hoop zaken die helemaal niet zo aangenaam zijn om te horen. “Wie zijn leven zal willen behouden, die zal het verliezen.” De Bijbel houdt mij een spiegel voor en wat ik daarin zie is niet zo mooi. “Wij dwaalden allen als schapen, wij keerden ons ieder naar zijn eigen weg.” Maar God zegt: bekeer je tot Mij. Luister naar Mij. Ga niet langer je eigen weg. Doe niet langer wat je zelf wil, wat goed is in je eigen ogen, ook niet in het dienen van Mij. Ontvang nieuw leven van Mij. Geef je over, niet alleen je aanbidding op zondag, maar je hele leven. God wil een oprecht en nederig hart, dat zonde erkent en belijdt en zich voor Hem verootmoedigt. Bij Hem is verzoening, verlossing, vergeving en vernieuwing, door het bloed van de Heere Jezus. Luister naar Hem, volg Hem en leer van Hem. God is geen idool die als een afgod moet worden vereerd. God wil dat we luisteren. “Gehoorzamen en opmerkzaam te zijn is beter dan offers”, zegt de Bijbel (1 Samuel 15:22).
 
Maar hier wordt God of Jezus gebracht als de leverancier van de vervulling van onze wensen, of dat nu materiële zaken zijn of immateriële zaken, geluk, welvaart, welzijn, een mooi ingericht huis, een gelukkige relatie, goede gevoelens, zingeving, een goede baan, succes, genezing van ziekte enzovoort. Dat kunnen ook allerlei dingen op geestelijk gebied zijn die mensen graag willen hebben of ervaren, variërend van een succesvolle kerk (succesvol in eigen ogen) tot allerlei ‘manifestaties van de Geest’, ervaringen, wonderlijke genezingen, spectaculaire opwekkingen en andere zaken. 

En dit is misschien wel het grootste probleem. Want alhoewel God de Gever is van alles, is Hij in de eerste plaats de Herder voor Zijn schapen. Hij verlangt dat we ons aan Hem toevertrouwen en Hem gehoorzamen. Hij zal zorgen en geven op Zijn tijd wat we nodig hebben. Hij verlost ons uit de slavernij van de zonde, van de straf die wij verdiend hebben en leidt ons naar het beloofde land, het land van overvloed en van rust. Jezus zegt slechts: Volg Mij, vertrouw op Mij. Ik zal je veilig thuis brengen op je bestemming. Onderweg zal Hij ons geven wat we nodig hebben en zelfs meer dan dat, maar we moeten gaan in geloof, in vertrouwen op de Herder en niet in aanschouwen of ervaren (2 Kor 5:7). 

Ik ken mensen die in hun kerk en omgeving eigenlijk nooit wat anders horen dan de boodschap van God of Jezus als de leverancier en voor Wie je dan af en toe wat terug doet. Op zijn minst leidt dat tot niet zien wat het betekent een schaapje van de Herder te zijn, ontevredenheid of een voortdurend gericht te zijn op de verkeerde dingen. En op zijn ergst tot een dwaalspoor waardoor de smalle weg die ten leven leidt niet wordt gevonden (Matt 7:13-23), namelijk een schaapje van de Goede Herder te zijn. 

Het is mooi om God te danken, te prijzen en te aanbidden. Maar het is nog veel mooier om de Heere Jezus te leren kennen als de Goede Herder en Hem te leren volgen, concreet, elke dag, in elke gebeurtenis, in al je keuzes, en in alles wat je overkomt, op te zien naar Hem en op Hem te vertrouwen, wat er ook gebeurt. En al gaat dan je levenspad door allerlei duisternissen, dan hoef je niets te vrezen. Hij zal je doen neerliggen in grazige weiden en voeren naar rustige wateren (Psalm 23). Dan kan je zeggen: mij ontbreekt niets, ook al verlies je alles, tot je leven toe. Dat is het ware geloof waarbij je je in alle omstandigheden opricht aan de Heere Jezus. En het is juist dit element, verreweg het belangrijkste en fundamenteel voor al het andere, dat vaak gemist wordt en waar dan allerlei andere dingen voor in de plaats komen.  

Dat is de reden waarom ik persoonlijk niet enthousiast ben over deze muziek en het zou willen afraden. Het alternatief hoeft niet psalmen en gezangen te zijn in bewoordingen die je niet begrijpt. Die luister en zing ik ook niet. Maar er zijn genoeg andere mooie liederen te vinden. Die zing en luister ik liever. Als voorbeeld hier een lied van Paul Gerhardt, gebaseerd op psalm 37: “Vertrouw uw weg aan de HEERE toe en vertrouw op Hem: Hij zal het doen. Wees stil voor de HEERE en verwacht Hem.” Ik heb het een klein beetje bewerkt om sommige misschien wat moeilijke woorden wat makkelijker begrijpbaar te maken. Dit is een lied waar iedere persoon die de Heere Jezus heeft aangenomen en lief heeft gekregen en zo een kind van God is geworden (Joh 3:16) zich in kan sterken. 

Beveel gerust uw wegen

Beveel (vertrouw toe) gerust je wegen, en alles wat je hart deert (pijn doet),
aan de trouwe Herder en Verzorger, Hij die over alles regeert.
Die wolken, lucht en winden, wijst spoor en loop en baan,
zal ook wel wegen vinden, waarlangs jouw voet kan gaan.

De Heer moet je vertrouwen, begeer je de uitkomst goed (als je een goede uitkomst verlangt),
op Hem je hoop bouwen, dan zal het slagen wat je doet.
Door geen bekommeringen (zorgen), geen klagen en geen pijn
laat God zich iets ontwringen: Hij wil gebeden zijn.

Uw trouw en uw genade, o Vader, U weet zo goed
wat onze ziel tot schade of tot winst worden moet!
En hebt U iets uitgekozen, dat werkt U het, o sterke Held,
en brengt tot stand en aanzijn (bestaan) wat U Zich hebt voorgesteld.

Mogelijkheden hebt U onbeperkt, er is geen middel dat U faalt (ontbreekt).
Uw doen is louter zegen, uw gang met licht omstraald.
Niets kan uw werk verhinderen, het blijft gestadig voorwaarts spoen (gaan),
als U, wat voor uw kinderen, het heilzaamst is wilt doen. 

Mijn lijdend hart blijft hopen, blijft hopen onversaagd (beslist).
Al spert zich een afgrond open, of als verdriet me plaagt,
God rukt je uit de zorgen, wacht alleen op Gods tijd,
en aanstonds komt de morgen, in wiens licht je ziel zich verblijdt. 

Schep moed! Zeg aan je verdriet en zorgen goede nacht!
Laat los wat je hart in onrust heeft gebracht!
Jij wilt toch niet regeren als een die alles weet?
God blijft, als Heer der heren, met het hoogst gezag bekleed. 

Laat Hem besturen en waken, het is wijsheid wat Hij doet!
Zo zal Hij alles maken dat je je verwonderen moet,
als Hij, die alle macht heeft, met wonderbaar beleid
geheel het werk voltooid heeft, waarom je nu nog schreit. 

Wel kan zijn hulp vertragen, en schijnt het soms in de nacht,
alsof er geen licht zal dagen, alsof er geen troost op je wacht,
alsof Hij je zou verlaten. Er kunnen op je pad
gevaren je omringen, alsof God je vergat.

Maar als dan je trouw zal blijken, en je Gods wil betracht (naar Hem luistert en op Hem blijft vertrouwen),
dan doet Hij de tegenslag wijken, wanneer je het het minst verwacht.
Eens zal Hij je bevrijden ook van de zwaarste last,
houdt slechts tijdens het strijden, aan Gods beloften vast. 

En dan, jij trouwe dienstknecht, je ontvangt dan voor Gods troon
aan de finish van het rouwen, je overwinningskroon! 
God zelf reikt jouw de (overwinnings) palmen, in je rechterhand,
en je zal vreugdepsalmen zingen, in het hemels Vaderland. 

Hoor onze smeekgebeden, Heer, red uit alle nood!
Sterk onze wankele schreden, en leer ons tot de dood
vertrouwen op uw zorg en zegen, en herderlijk beleid,
en breng ons door uw wegen, in het rijk der heerlijkheid. 

Ik hoop dat dit je vraag beantwoord en je een beetje het verschil ziet. Misschien roept dit bij jou of andere lezers wel allerlei verdere vragen op. Laat dat me even weten via Refoweb als dat zo is, ik ga er graag verder op in. 

Ontvang een hartelijk groet, 
Gerard Slurink

Dit artikel is beantwoord door

G. Slurink

• Geboortedatum:
  12-02-1963
• Kerkelijke gezindte:
  Reformatorisch
• Woon/standplaats:
  Lahti, Finland
• Status:
  Actief

155 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven