Vraag
Waarom worden de klokken geluid bij een begrafenis? Vroeger was dit om de demonen en kwade geesten te verjagen, maar is dat nu nog de achterliggende gedachte? Of is het zomaar een gewoonte waarbij niemand meer aan de achterliggende gedachte denkt? Mij lijkt dat als dit inderdaad de achterliggende gedachte is, dat dit toch niet hoort bij een christelijke begrafenis?
Antwoord
Wij hebben in ons vaderland zo ongeveer overal kerkklokken in de torens van kerken hangen. Dat is zó gewoon, dat |(bijna) niemand de vraag stelt: waar komen die klokken en dat klokkengebanjer eigenlijk vandaan?
Volgens de deskundigen is de klok ver voor het begin van onze jaartelling uitgevonden in China. Die klokken werden gebruikt om allerlei (godsdienstige) feesten luister bij te zetten.
Vervolgens waaide het verschijnsel "klok" richting Europa. In de 4e of 5e eeuw na Christus werden in Europa de eerste klokken gegoten. Die werden dan in stads- of kerktorens opgehangen.
Wat was het doel van die klokken? Om het met één woord te zeggen: communicatie op grotere afstand. Hoe werd in de oudheid de overwinning van het leger bekendgemaakt? Door een groot vuur aan te steken! Indianen kenden de rooksignalen, terwijl we in de Bijbel horen van de "bazuin". Die zelfde functie heeft de luidklok bij ons vele eeuwen vervuld.
Daarbij moeten we in dit verband ook niet vergeten, dat allerlei dingen, die voor ons vanzelfsprekend zijn, vele eeuwen geleden totaal onbekend waren. Om maar iets te noemen: horloges bestonden niet en andere uurwerken waren niet algemeen beschikbaar! Hoe wist je hoe laat het was? Wel, de klok in de toren attendeerde de mensen er bijvoorbeeld op, dat het midden op de dag was. En 's avonds voor het slapen gaan luidde de klok om aan te geven, dat het tijd was om pap te eten en dan onder de wol te kruipen. Vroeg in de morgen haalde de torenklok je ook weer uit de slaap.
Maar de klok kòn meer en dééd ook meer. Bij brand werd(en) de klok(ken) geluid op een wijze, waardoor iedereen begreep: er is brand! Als stormklok bracht de klok weer een ander (patroon van) geluid voort. Bij het naderen van de vijand werd iedereen gewaarschuwd door de klokken, want de noodklok werd geluid.
In onze dagen zijn al die wereldlijke functies wat verdwenen, want via onze mobiele telefoons en hoe al die andere digitale apparaten ook mogen noemen, worden we keurig verwittigd van vreugde en rampen. Er moet wel iets héél bijzonders aan de hand zijn, wil de torenklok nog luiden. In sommige plaatsen luidt de klok van de (kerk)toren tòch nog steeds om 6.00 uur, 12.00 uur en 18.00 uur, zodat zwetende landbouwers weten "hoe laat het is".
Wat wèl bijna overal gebleven is, is het religieuze klokgelui. Meestal een kwartier voor aanvang van een kerkdienst, rouwdienst of trouwdienst luidt de klok! Tijd om naar de kerk te gaan!
Dat er streken zijn waarin aan dat luiden mystieke elementen toegevoegd zijn, zal waar wezen! De harde slagen van de klok zouden uitstekende duivelsverdrijvers zijn. Maar dergelijke gedachten zijn nooit door dominees en andere geestelijke leidslieden gepropageerd. Zulke bedenksels behoren bij heidens mystieke volksverhalen, die de mensen wilden laten griezelen!
Kortom: hou goed in de gaten hoe laat het is!
ds. M. Baan
<>Veenendaal
Dit artikel is beantwoord door
Ds. M. Baan
- Geboortedatum:16-02-1946
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Veenendaal
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Bekijk ook:
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
niet alleen voor de dienst, maar ook tijdens de dienst, bij het bidden van het Onze Vader wordt de kolk geluid. Gewoon een mooie traditie
Over het niet luiden van de klokken op Goede Vrijdag en Stille Zaterdag bestaat een mooie legende. die legende heb ik meermalen in de kindernevendienst van onze PKN gemeente verteld.
wie het aandurft deze te lezen (komt uit de oude RK traditie, maar aangepast aan de Reformatie) kan deze van mij krijgen.
Zou dit via Refoweb kunnen?
Eieren zoeken
Veel mensen gaan met Pasen eieren zoeken. De eieren zijn verstopt in huis, of in de tuin en hebben vaak allerlei kleuren.
Waar komt dit vandaan? Wie heeft dit ooit verzonnen?
Er is een oud verhaal over het eieren zoeken. Een verhaal van honderden jaren geleden. Een legende. Een verhaal dat lijkt echt gebeurd te zijn, maar wat door mensen is verzonnen. Maar ook een verhaal waar je iets van kunt leren.
In de week voor Pasen moet iedereen denken aan de dood van de Here Jezus aan het kruis. Dit is een verdrietige week, een Stille Week, maar omdat het bijna Pasen is wordt het ook de Goede Week genoemd.
In de kerken is niet veel te zien. Voor de beelden op het altaar hangt een groot doek, zodat je ze niet kunt zien. Dit wordt wel een hongerdoek genoemd. In de dienst in de kerk is alles heel eenvoudig en verdrietig. Er worden droevige liederen gezongen. In de zes weken voor Pasen hoor je geen enkele keer een blij Glorialied.
Alle mensen moeten in deze tijd aan de dood van de Here Jezus denken. Er worden geen feesten gehouden en de mensen eten heel eenvoudig.
Het geld dat ze anders uitgeven aan feesten of aan lekker eten stoppen ze in een doosje. Met Pasen geven ze die doosjes aan de priester. Die zal er voor zorgen dat het geld wordt gebruikt voor eten en kleren voor arme mensen. Zo delen ze met elkaar en daarom worden het deeldoosjes genoemd.
Op Goede Vrijdag is het helemaal droevig in de kerk. De priester draagt een zwarte stola, er is heel weinig licht en er wordt geen muziek gemaakt.
Voor de dienst lopen de jongens met een houten ratel door het dorp om zo de mensen naar de kerk te roepen, want de klokken in de toren luiden niet.
Als de kinderen vragen waarom op deze dag de klokken niet luiden, antwoorden hun ouders: “Omdat er geen klokken zijn. De klokken zijn de torens uit gevlogen. In alle kerken in alle landen vliegen de klokken op Goede Vrijdag de torens uit. Al die klokken vliegen naar Rome. Daar op het grote Sint Pietersplein staan dan alle klokken uit alle kerken uit de hele wereld. Zo veel klokken als je nog nooit hebt gezien. En er komen steeds meer klokken bij. Ze komen van over de bergen, van over het land en van over de oceanen.
Als al die klokken daar staan komt de Paus. Hij zegent al die klokken en roept ze toe dat ze met Pasen de mensen moeten vertellen dat de Heer is opgestaan, dat ze de mensen naar de kerk moeten roepen, dat ze moeten luiden tot Gods eer.
Dan stijgen al die klokken op en vliegen terug naar hun eigen torens. Iedere klok weet precies naar welke toren hij terug moet gaan. En diep in de klokken is een verassing verborgen. Een cadeau voor alle kinderen. Als de klok op Paasmorgen begint te luiden komt de boodschap er uit.
Na Goede Vrijdag komt Stille Zaterdag. Er is nog steeds geen klok te horen. De torens zijn leeg en zwijgen. Het is nog steeds stil en verdrietig.
Maar in de vroege morgen op eerste Paasdag beginnen alle klokken te luiden. De kleine lichte klokken, de grote zware klokken, ze zijn allemaal terug in de torens en ze zingen hun lied:
De Heer is waarlijk opgestaan, Halleluja
De mensen komen de huizen uit en luisteren naar de klokken. Ze roepen elkaar toe: “Hoor je het wel, de Heer is waarlijk opgestaan.”
Dan zijn de kinderen aan de beurt. De ouders zeggen tegen hen: “Ga gauw zoeken. Er ligt een verassing in de tuin. Een verassing, die de klokken met hun boodschap hebben uitgestrooid.”
De kinderen gaan zoeken en ze vinden overal eieren, witte eieren, gouden eieren, eieren in alle kleuren van de regenboog.
Ze stoppen de eieren in mandjes en brengen ze in huis om ze aan hun ouders te laten zien.
De ouders zeggen dan: “Weet je wat dit betekent?
Deze eieren zijn een teken van nieuw leven en de kleuren hebben ook een betekenis:
Wit - De kleur van de grote feesten in de kerk
Goud - De kleur van de koningen. Jezus is koning
Rood - De kleur van het vuur, de kleur van de Heilige Geest
Oranje - Oranje boven, het is feest, Paasfeest
Groen - De aarde bloeit weer, niet de dood, maar een levende aarde
Geel - De kleur van Pasen, van kuikentjes, van bloemen, van een nieuw leven
Blauw - De kleur van de trouw. De trouw van God aan de mensen
Indigo - De rose kleur van de opkomende zon. Er is steeds weer een nieuwe dag
Violet - De paarse kleur van de ondergaande zon. De dag door God gegeven komt ten einde. Maar wij wachten samen op de Nieuwe Grote Dag.
Zie ook https://nl.wikipedia.org/wiki/Paasklokken
