HSV verarming

Ds. H. Peet / 20 reacties

07-01-2016, 07:56

Vraag

Mag ik een vraag stellen over Rom 12:16? In de HSV staat “streef niet naar de hoge dingen, maar houd u bij de nederige.” In de SV staat daar “maar voegt u tot de nederige.” Ik weet niet of de betekenis werkelijk verschillend is, maar ik vind dit soort dingen moeilijk. “Voegen tot” lijkt iets in te houden van een weten dat we van onszelf helemaal geen zin hebben om bij de nederige dingen te blijven, maar dat dat een opdracht is en we ons dus mogen “voegen” daarbij. Het doet bijna denken aan invoegen, zoals in het verkeer, je voegt in bij een stroom auto's. Misschien is het meer gevoelsmatig, maar “houden bij” vind ik wat armer aan betekenis of diepte. Soms vraag ik me af wat het gevolg zal zijn om de HSV te blijven lezen. Verarmt het? Doet het wat af aan diepte? Ik ben wel heel blij met deze vertaling en we gebruiken hem in ons gezin hoofdzakelijk. De SV is nog steeds vertrouwd, we zijn er in opgegroeid, maar door het lezen van de HSV lijkt het Woord meer open te gaan en te gaan leven.

ADVERTORIAL

Geeft u Egyptische christenen een Pasen om nooit te vergeten?

In Egypte is het steeds lastiger om rond te komen. Voedselprijzen rijzen de pan uit. U kunt het verschil maken door een voedselpakket voor een gezin van Egyptische christenen te kopen, die wij uitdelen ter plaatse. Heel praktisch willen we hiermee handen en voeten geven aan de opdracht van God om de armen te voeden. 

Doet u mee?

Geeft u Egyptische christenen een Pasen om nooit te vergeten?

Antwoord

Beste vraagsteller, 
 
Persoonlijk zou ik na me enigszins in de betekenis van het gebruikte Griekse woord verdiept te hebben in de bewuste tekst ook een lichte voorkeur hebben voor de vertaling:  je voegen bij/naar de nederigen. Er klinkt in door dat je bereid moet zijn om je iets te ontzeggen ten behoeve van hen die die Paulus hier de nederigen noemt, er moet bereidheid zijn een treetje naar beneden te komen, verder door de knieën te gaan, bereidheid zijn iets in te leveren. Hiermee zou ik echter niet meteen willen zeggen dat de vertaling van de HSV verkeerd is. Als je de HSV tot uitgangspunt neemt van je bezinning zal je ook gauw bij de betekenis uitkomen die jezelf als voorkeur aangeeft. Ik wil maar zeggen: er is een verschil in nuance, maar persoonlijk vind ik het betrekkelijk. 
 
Je stelt ook de vraag of het vooral gebruiken van de HSV zou kunnen leiden tot verarming en het teloor gaan van een stuk diepgang. Persoonlijk denk ik dat je daar niet zo bang voor hoeft te zijn. Je kent misschien het gezegde wel dat vertalen altijd verraden is. Met andere woorden: bij de overgang van de ene taal naar de andere verlies je altijd wat. De nuance in de ene taal kun je nooit voor 100 procent vangen in een andere taal. Hoe je ook vertaalt: er gaat altijd wel iets verloren. Dat geldt voor elke vertaling, dus zowel voor de SV als de HSV. Beide hebben echter als uitgangspunt zo dicht mogelijk bij de brontaal te blijven. De SV is hierin nog strikter dan de HSV, maar beide volgen hetzelfde vertaalprincipe. Als beide vertalingen van elkaar afwijken is het verschil vaak niet zo groot als het lijkt, omdat nogal eens een vertaaloptie die de kanttekeningen noemen in de HSV in de tekst zelf is terecht gekomen. Je moet deze beide vertalingen dus niet tegen elkaar uitspelen. Verder blijft elke vertaling mensenwerk hoezeer dat ook biddend gedaan wordt. Daarom kun je nooit één vertaling ten koste van andere verabsoluteren. 
 
Wellicht dat je in zijn algemeenheid moet zeggen dat de SV nog net iets letterlijker is dan de HSV en dat zou je vanuit het verlangen zo dicht mogelijk bij de grondtekst te blijven een lichte voorkeur voor de SV kunnen geven. Deze medaille heeft echter ook een keerzijde. Hoe letterlijker je vertaalt hoe meer concessies je moet doen aan de verstaanbaarheid. Op dat punt wint de HSV het uiteraard duidelijk van de SV. We moeten trouwens hier wel eerlijk zijn. Dat heeft niet alleen te maken met de letterlijkheid van de vertaling. Het heeft natuurlijk ook gewoon te maken met het feit dat de HSV van veel recentere datum is dan de SV. Voor ons is de afstand tot het Nederlands van de statenvertalers natuurlijk veel groter dan tot het Nederlands zoals dat in de HSV wordt gebruikt. Het is dus eigenlijk een beetje appels en peren vergelijken. 
 
Een taal is voortdurend in beweging en dat gaat de laatste decennia steeds sneller. Het was echt nodig dat er een vertaling kwam die dichter stond bij het Nederlands van vandaag. Pinksteren betekent toch ook dat we in onze eigen taal mogen horen van de grote werken van God. We moeten er mijns inziens zoveel mogelijk naar staan dat niet de taal de barrière vormt om de boodschap te voorstaan. Als er een barrière is, zal die allereerst gelegen moeten zijn in de inhoud van de boodschap. Allerlei andere belemmeringen moeten we proberen zoveel mogelijk te slechten. We dienen ons ook als gereformeerde gezindte ervoor te hoeden dat we niet tot een soort van ‘kerklatijn’ vervallen zoals ooit bij Rome het geval was. Het verschijnen van de HSV mogen we dan ook zeker als winst zien omdat ze op veel punten beter te verstaan is. Het is evenwel een goede zaak de gewone SV er regelmatig naast te leggen. Juist het gebruiken van meerdere vertalingen naast elkaar kan je helpen dichter te komen bij betekenis te komen of meerdere betekenisnuances op het spoor te komen. Blijf dus beide vertalingen vergelijken en blijf ook de gewone SV raadplegen, omdat die voor het verstaan de Schrift van grote betekenis is en blijft! Met een hartelijke groet, 
 
Ds. H. Peet

Ds. H. Peet

Ds. H. Peet

  • Geboortedatum:
    15-01-1964
  • Kerkelijke gezindte:
    Christelijk Gereformeerd
  • Woon/standplaats:
    Sliedrecht (Eben-Haëzer)
  • Status:
    Actief
20 reacties
huibertus
07-01-2016 / 12:58
Aan tafel gebruik ik de H.S.V, In mijn stille tijd de S.V Soms is verschil in mijn
gevoel meer als een nuance. In Lukas 1vs 29 lees ik "het gaat hier over Maria'
Zij raakte in verwarring door zijn woorden. In de S.V lees ik zij raakte
ontroerd door zijn woorden. Misschien voel ik dit wel verkeerd aan, maar
verwarring lijk mij een zaak van het hoofd, maar ontroering een zaak van
het hart. Als ik dat verkeerd zie,hoor ik dat graag van een deskundige
Arco
07-01-2016 / 13:09
Wat ik jammer vind aan de reactie van ds. H. Peet is dat hij niet de grondtekst erbij haalt. Het klopt dat er taalverschuiving is, zeker tussen de SV en HSV, er zit dan ook ca. 400 jaar tussen. Laat dan zien hoe de grondtekst het bedoeld, in plaats van de verschillen tussen SV en HSV te laten zien.
Estheranna
07-01-2016 / 15:21
Hallo.

Ja ik vind de hsv een verarming.
De Heere is mijn herder mij ZAL niets ontbreken(. Sv.)
De Heere is mijn herder mij ontbreekt niets. HSV

Juist. 1 minuscule dochbelangrijk woordje zal.
Belofte krachtig voor nu en eeuwig.
Mensen hebben het honderden jaren met dé sv kunnen doen. Nu ineens te moeilijk. We worden toch zogenaamd steeds slimmer?
Niet dus. De jeugd heeft geen zin meer om te onderzoeken.
Ik ben fel. Ik zeg weg ermee al die vertalingen! !!!!
Sophie0000
07-01-2016 / 15:32
@Estheranna dat jij er tegen bent dat is wel duidelijk aan je reactie, en de opmerking van de jeugd heeft niks meer te onderzoeken slaat nergens op, ik ken veel jongeren die gebruik maken van de HSV en die wel degelijk de bijbel onderzoeken.
mortlach
07-01-2016 / 15:41
Esterhanna,

Dus jij leest de Bijbel in het oorspronkelijke Grieks/Aramees/Hebreeuws?

De jeugd heeft geen zin te onderzoeken, zeg je. Stel dat dat inderdaad zo is, wat is dan de beste optie om de Goede Boodschap te verspreiden? a) die boodschap hertalen zodat de jeugd er gewoon getuige van kan zijn; of b) de jeugd dwingen een archaisch geschrift te lezen dat niets voor je betekent en waarin ze dus ook niet geïnteresseerd zullen zijn.

Ik heb zelf Engels gestudeerd in een inmiddels steeds grijzer wordend verleden. Als onderdeel daarvan waren er ook colleges oud-Engels. En nee, dat is niet Shakespeare (dat is zogenaamd 'vroeg-modern' Engels), maar het Engels dat werd gesproken toen de Vikingen nog regelmatig kloosters platbrandden.

Hwæt! wē Gār-Dena in ġeār-dagum,
þēod-cyninga, þrym ġefrūnon,
hū ðā æþelingas ellen fremedon.

Dit is technisch gezien Engels. Toch maar een moderne vertaling doen als je toevallig het epische Beowulf wilt lezen?

Maar zelfs de Canterbury Tales van Geoffrey Chaucer, geschreven in Laat-MiddelEngels, zijn een uitdaging.

Wepyng and waylyng, care and oother sorwe
I knowe ynogh, on even and a-morwe,'
Quod the Marchant, 'and so doon oother mo
That wedded been.'[12]

Hier is met een beetje moeite wel wat van te maken, maar om nou te denken dat een Bijbel in middel-Engels beter is dan een Bijbel in modern Engels...
mortlach
07-01-2016 / 15:48
En voor de liefhebber: het Onze Vader in gestandardiseerd West-Saxon:

[1] Fæder ūre þū þe eart on heofonum,
[2] Sī þīn nama ġehālgod.
[3] Tōbecume þīn rīċe,
[4] ġewurþe þīn willa, on eorðan swā swā on heofonum.
[5] Ūre ġedæġhwāmlīcan hlāf syle ūs tō dæġ,
[6] and forġyf ūs ūre gyltas, swā swā wē forġyfað ūrum gyltendum.
[7] And ne ġelǣd þū ūs on costnunge, ac ālȳs ūs of yfele.
[8] Sōþlīċe
Sophie0000
07-01-2016 / 16:04
@Estheranna misschien kan je dan het beste hier in lezen

http://www.holyhome.nl/Liesveldtbijbel_1526-1542.pdf
Spatie
07-01-2016 / 16:08
Voor mij is de HSV een geweldige openbaring. Heerlijk dat je heel vaak gewoon in 1 keer begrijpt wat je leest. En begrijp ik iets niet helemaal, dan lees ik de uitleg van de bijbel-met-uitleg.
Jeremiah
07-01-2016 / 16:30
Heel veel mensen in de rechterflank van de gereformeerde gezindte -waar ik overigens ook toe behoor- zien de Statenvertaling als grondtaal, daar gaat het al fout. De SV is mij lief en ik heb de HSV nooit ingezien of gebruikt, dus ik kan er niet over oordelen. Maar ik zou niemand willen ontraden de HSV te pakken als dat het bijbellezen bevorderd. Laat staan het als "duivels" te bestempelen.
Johnvb
07-01-2016 / 17:29
@Esteranna:
"weg ermee al die vertalingen!"
Dus weg ermee met die Statenvertaling!
want dat is ook een vertaling! Het woord zegt het al!

Oei, oei, oei! Wat zeg je toch! Dan moeten we allemaal terug naar de grondtekst en dus allemaal Grieks, Hebreuuws en Aramees gaan leren.

Juist onze God kenmerkt Zich dat Hij Zich openbaart aan de mens en heel dichtbij komt. In onze eigen taal. Hij legt het aan ons hart. Hij werkt onwederstandelijk....
'k Heb zelfs iemand ontmoet die tot bekering kwam door de film "The Passion"!
En hij is nu ouderling is in een rechts reformatorische kerk...

Wij hebben zovaak een oordeel, maar God werkt nou net iets anders...
We mogen onze eigen voorkeuren hebben, onze eigen meningen, maar om zo te oordelen past ons niet!
mluther
07-01-2016 / 18:55
@Estheranna Het argument dat mensen het ergens honderden jaren ergens mee hebben kunnen doen is niet heel erg steekhoudend. Jij maakt ook gebruik van het medium internet. Waarom, eigenlijk? Mensen hebben het honderden, ja zelfs millennia zonder kunnen doen.

De wereld ontwikkeld (incl. taal) ontwikkeld zich. Sprak de bevolking van Israël in het verleden voornamelijk Hebreeuws, sprak men in de tijd van Jezus voornamelijk Grieks en Aramees. Als je kijkt naar het oud Nederlands en dat legt naast het hedendaagse Nederlands, zijn daar grote verschillen in te zien. Het is dan zinloos om aan een bepaalde oude zins opbouw vast te houden. Woorden als 'des', 'der', 'gij', ze worden ook in onze gangbare spreektaal bijna niet meer gebruikt. Dat lijstje valt trouwens uit te breiden, maar dat kan jezelf ook wel verzinnen.

Onnodige blokkades voor jongeren moeten worden opgeheven. Ik ben zelf halverwege de twintig en kan eigenlijk niet meer verdragen dat er een groepje mensen is, die zonder een fatsoenlijke tegen de HSV (en andere modernere vertalingen) zijn. Helaas blijkt in de discussies vaak het gevoel leidend.
mluther
07-01-2016 / 18:55
* die zonder een fatsoenlijke onderbouwing *
Lecram
07-01-2016 / 19:47
Mensen, waar maken we ons druk om? Zie deze film over de onderdrukte christenen in Irak. Deze mensen zijn rooms katholiek. Zouden ze zich druk maken om een vertaling? Get a Life!

https://youtu.be/R5NdFOxrPAE
hans0166
07-01-2016 / 21:07
het is eigenlijk wel grappig, of diep triest.... om te zien dat waar de reformatie zich zo tegen afzet : traditie, nog veel sterker in hunzelf geworteld is dan de kerk waar ze zich van afgescheurd heeft.
tochrefo
08-01-2016 / 10:19
Bijbelvertalingen: Ik kijk even om mij heen.
Binnen handbereik liggen de NBG (1951), de Statenvertaling, de Herziene Statenvertaling, de NBV, de Bijbel in de Gewone Taal, de Naardense Bijbel, Groot Nieuws en de King James Bible,
Helaas beheers ik het Hebreeuws, Aramees en Grieks niet.
Met bovenstaande vertalingen lukt het mij toch iedere keer wat "dieper in de tekst te duiken" . Overal is wel iets te vinden, wat bruikbaar is voor de gesprekskring of voor een meditatie.
Natuurlijk zit meestal een vertaling in je hoofd, op je netvlies. In mijn geval de NBG (1951).
Maar geen enkele vertaling is zaligmakend. Dat is alleen het Woord. Hoe dat ook tot ons komt.
Lecram
08-01-2016 / 11:25
Als je ook de grondtaal erbij wilt voor bijbelstudie is dit een zinvolle website. Die werk met 'Strongs' zodat je makkelijk naar het oorsponkelijke woord kan gaan. Daar vind je ook alle verwijzingen naar teksten waar dat desbetreffende woord in staat. De Statenvertaling met strongs staat er ook bij. Opmerkelijk is het om te zien dat de statenvertalers soms totaal andere keuzes maakten dan de King James vertalers.
Lecram
08-01-2016 / 11:25
En nu de link:

http://studybible.info/
karlo
09-01-2016 / 14:20
Het heeft niets met voor of tegen van doen, maar ik vraag mij af: "De Heere is mijn herder, mij zal niets ontbreken", of "De Heere is mijn herder, mij ontbreekt niets", waarom moest dit worden veranderd? Het is allebei toch helemaal helder?!
mluther
09-01-2016 / 15:52
@karlo Hoewel ik het even niet met zekerheid durf te zeggen of dit voor Ps. 23 ook geld, weet ik dat erin de SV genoeg zinnen staan die in onze tijd anders worden gelezen als 400 jaar geleden. Het probleem is dat mensen onterecht iets in een tekst zijn gaan lezen wat er niet staat. Verder staat taal ook niet helemaal los van gevoel.

Nu iets over Psalm 23. Ik heb geen grondtekst ervan en als ik die zou hebben, kon ik 'm niet lezen... Toch denk ik dat er wel wat opheldering te geven is over de keuze van de HSV Commissie om het anders weer te geven. Ik citeer uit de SV: "De HEERE is mijn Herder, mij zal niets ontbreken. Hij doet mij nederliggen in grazige weiden; Hij voert mij zachtjes aan zeer stille wateren."

De SV is inconsequent bezig geweest. Als je ergens iets toevoegt, moet je dat overal doen. Je zou dus zoiets krijgen: 'De HEERE zal mijn Herder zijn, mij zal niets ontbreken. Hij zal mij doen nederliggen in grazige weiden;' enz.

Als je het zo beziet gaat er een hoop kracht verloren. Het feit dat God nu, op dit moment mij het aan niets laat ontbreken. Verder is het goed om te weten dat naar alle waarschijnlijkheid Psalm 22 en 23 een geheel vormen. Psalm 23 volgt direct op Psalm 22. Dat in je achterhoofd houdende is het juist bijzonder te noemen, dat David is Psalm 23 schrijft 'Mij ontbreekt niets.' Hoe God binnen een kort tijdsbestek alles kan omkeren. In Psalm 22 begint hij met 'Mijn God, mijn God, waarom verlaat U mij?' En in Psalm 23 begint hij met dat de Heere zijn Herder is.
Omega
11-01-2016 / 09:46
@Estheranna en @AlleSVfans Welke editie van de Statenvertaling is volgens jullie de enige juiste versie? De SV is in de loop der eeuwen namelijk nogal eens taalkundig herzien.

Terug in de tijd

Klopt het dat de kerkorde van de HHK dezelfde is als die van de PKN? Wat maakt dan het onderscheid tussen de twee kerkverbanden? Om het zo uit te drukken, merk ik weinig verschil in prediking tussen v...
Geen reacties
06-01-2014
Onze dochter heeft sinds een aantal weken een vriend die niet christelijk is opgevoed, december was hij voor het eerst in zijn leven in de kerk. We krijgen de indruk dat hij serieus aan het onderzoeke...
8 reacties
06-01-2015
Wat zijn de verschillen tussen het geloof van de Mormonen (de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen) en het christelijk geloof? Hoe zou ik iemand die in deze religie is opgegroeid ...
Geen reacties
06-01-2009
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering