Tekst van de overspelige vrouw

Op Wikipedia las ik dat het verhaal van Jezus en de overspelige vrouw mogelijk niet in de oorspronkelijke Bijbel stond en er dus later pas 'bij verzonnen' is. Klopt dat? Hoe kunnen we zeker weten wat wel en niet tot de Bijbel behoort?

De tekst van de overspelige vrouw is inderdaad een tekst die in zeer veel belangrijke Griekse Handschriften ontbreekt. Dat betekent dat er getwijfeld wordt of Johannes deze tekst wel geschreven heeft. Dat wil niet zeggen dat er geen mondelinge overlevering heeft bestaan van deze tekst, dus dat het een verzonnen tekst zou zijn. Want ook heel ons Oude Testament is in het begin ook overgeleverd van vader op zoon. En op een of andere manier is deze tekst toch in de Bijbel terecht gekomen op grond van minder en een aantal onbelangrijke handschriften.

Daarom is het ook van groot belang dat we de grondtalen leren. Het gebeurt niet dagelijks, maar soms moeten predikanten en anderen die zich met tekstkritiek bezighouden wegen hoe betrouwbaar een bepaalde lezing is, omdat er soms meerdere handschriften zijn van een bepaald Bijbelgedeelte. Ook dat is een proces waarin je vraagt om de leiding van de Heilige Geest, zodat je de keuze zult maken, waarvan de Heere wil dat je die op die bepaalde zondag verkondigt. Dus er is beslist geen sprake van willekeur, wel van keuzes maken. Dat kan ook niet anders want er zijn maar een paar handschriften die het hele Nieuwe Testament hebben, al de andere hebben slechts stukjes van bepaalde teksten.

Zo zijn er om een indruk te geven 99 papyri; 306 perkamenten (z.g. Majuskels of hoofdletterhandschriften) en maar liefst 2856 cursiefschriften (minuskulhandschriften). Papyri zijn de oudste handschriften, waarvan de oudste een tekst is uit Johannes 18 uit 130 na Christus, zo’n 25 jaar nadat Johannes deze schreef. En de belangrijkste Perkamenten zijn: De letter alef / 01 (hebr.letter) = Codex Sinaïticus; A / 02 = Codex Alexandrinus; B / 03 = Codex Vaticanus; C / 04 = Codex Ephraemi; D / 05 = Codex Bezae. En Codex staat dan voor perkamenten rollen uit de 4e a 5e eeuw na Christus. Ik dacht dat de ALEF het enige Griekse handschrift is met een compleet Nieuw Testament en dat A en B een bijna compleet Nieuwe Testament hebben.

Samengevat betekent dit, dat je meestal gewoon je Nestle Alland pakt, je Griekse Bijbel die de meeste keuzes voor je al heeft gemaakt en de afwijkende handschriften onderaan de bladzijde zet (wat overigens ook weer een keuze is van Nestle Alland).

Dat alles maakt het voor mij juist nog een groter wonder dat we de huidige vertaling in handen hebben.

Ook zijn de handschriften het niet zo eens met de engel die in Bethesda het badwater aanraakt, maar voor de rest is het allemaal niet zo heel schokkend. Je valt er niet mee om. De Geest doet het werk door dat Woord heen. 

Met broederlijke groet,
Ds. J. Hoekman,
Ark op Urk