Nagedacht over de doop

Aan iemand van de Ger. Gem. Ik ben aan het nadenken over o.a. de doop. Ik lees m.b.t. de kinderdoop dat de doop het teken en zegel is van het verbond. Het formulier richt zich tot gelovige ouders. Als ik het goed heb begrepen richt God een verbond op met kinderen die gedoopt worden en het formulier gaat er van uit dat die kinderen gelovige ouders hebben. Ik ben als baby gedoopt, mijn ouders zijn geen gelovige (wedergeboren) mensen. Ik heb zelf mijn kinderen ten doop gehouden terwijl ik toen niet wederomgeboren was. Vraag 1. Hoe kan het dat er in de Ger. Gem. (In Ned.) kinderen van ongelovige ouders gedoopt mogen worden? Het is voor mij niet zozeer de vraag of de kinderdoop bijbels is, maar wel de praktijk zoals ik het hierboven beschrijf. Ik vind dat heel moeilijk. Net als belijdenis doen. Belijdenis deden we omdat je anders je kind niet mocht laten dopen. Niemand in onze groep van twintig personen sprak over wedergeboorte. Dat werd ons ook niet gevraagd. In de Bijbel lees ik over degene die toegedaan werden tot de gemeente. Die waren wedergeboren. In onze tijd mag je lid of dooplid worden zonder gelovig te zijn, behalve als iemand als kind niet gedoopt is en zich als volwassene wil laten dopen, dan moet je wel wedergeboren zijn. Er wordt geschreven over de waarde van de doop. Ik ben gedoopt, maar kreeg geen onderwijs van gelovige ouders. Ik ken een gezin met pleegkinderen, die zijn niet gedoopt. De eigen kinderen wel. Die kinderen worden nu door dezelfde gelovige ouders voorgeleefd. Wat hebben die eigen kinderen wel wat die pleegkinderen niet hebben van God uit? De ene wel gedoopt de andere niet. Zeggen we dan tegen de eigen kinderen: je bent gedoopt, God heeft een verbond met je gesloten en tegen de pleegkinderen: je bent niet gedoopt God heeft met jou geen verbond gesloten? Terwijl ze elke dag uit de Bijbel horen dat de Heere hun hart wil? Door de praktijk zoals ik het heb meegemaakt, begrijp ik de kinderdoop niet. Wat ik er ook over lees. Begrijpt u mijn worsteling? Laatst was ik bij een belijdenisdienst bij een hervormde gemeente. De dominee zei tegen de nieuwe leden dat ze toegang kregen tot het avondmaal nu ze geloofsbelijdenis hadden afgelegd. Ik sprak iemand die daar bij was en zelf kerkt bij een Ger. Gem. in Ned. Die zei: “Nou, onze dominee zegt dat echt niet hoor, bij ons mag dat niet. Je mag echt niet zomaar aan het avondmaal na het doen van belijdenis. Zoals wij belijdenis konden doen snap ik dat ja, maar vraag twee dan: is er toch iets mis met het op die wijze doen van belijdenis? Maar dat is de praktijk! Bovenstaande zorgt bij mij voor verwarring, wat ik elke keer weer bij de Heere neerleg en waar ik ook graag de gedachten van een herder en leraar over zou willen horen. Omdat ik me afvraag of we als kerk (de kerk zijn wij) de Heere hier recht mee doen.

Beste vraagsteller,

Uw vraagstelling bevat, als ik het goed gelezen heb, meerdere vragen. Ik wil mij in het antwoord alleen richten op uw volgende vragen: 1. De kernvraag is, mogen kinderen van ongelovige ouders gedoopt worden? 2. Mag iemand die nog geen gelovige is, dus nog onbekeerd is, dan wel zijn kinderen laten dopen? 3. Waarom mogen de kinderen van ouders die christelijk zijn wel gedoopt worden en pleegkinderen niet?

Uw vragen hoe het zit met belijdenis doen en het gaan tot het Heilig Avondmaal vraagt op dit moment te veel tijd en het gaat ook weer over een ander onderwerp, hoewel doop, belijdenis en avondmaal wel bij elkaar horen. Maar ook ik moet keuzes maken en ik hoop dat u daar begrip voor zult hebben.

Ik zal proberen om zo eenvoudig en duidelijk mogelijk een antwoord te geven op uw vragen. Dat u hier mee zit en er door in verwarring komt kan ik wel begrijpen. Als u er wat over naleest in een dogmatiek of over een boek dat over de doop gaat, dan worden daar heel wat bladzijden aan gewijd en heel veel zaken besproken. Maar het gaat er om dat u de kern ervan mag gaan verstaan.

Mogen kinderen van ongelovige ouders, dus onbekeerde ouders, gedoopt worden? Duidelijk zal zijn, dat niet alle kinderen zomaar gedoopt mogen worden. Ongelovige mensen, die in de wereld leven en niet naar de kerk gaan en belijdend lid van de kerk zijn, die mogen hun kindje niet dopen. Verder wordt aangegeven in o.a. de Redelijke Godsdienst van Brakel en in de dogmatiek van ds. Kersten, dat ook geen kinderen van Heidenen, Joden en Mohammedanen gedoopt mogen worden. U begrijpt wellicht, zolang zij zich niet tot de ware God en Zijn dienst bekeerd hebben.

Dus om ons kindje te laten dopen moeten we belijdend lid zijn van de kerk, althans, dat geldt in onze kerken. Er zijn ook kerken, denk bijvoorbeeld binnen de PKN en de HKK, waar je ook je kindje mag laten dopen als je nog geen belijdenis gedaan hebt en je als ouder dus zelf ook nog dooplid bent. Een dooplid is in het kerkelijk leven een onmondig lid en mag en kan, volgens mij, dus geen ja zeggen op de drie doopvragen.

Daarnaast zou je de vraag kunnen stellen, hoe zit het dan met het geloof van die ouders? En kunnen die hun kinderen dan een opvoeding geven die de Heere van hen vraagt?

Maar, nu kom ik tot de kern van uw vraag. De grond (!) van de doop ligt niet in het geloof van een ouder. De grond om een kindje te dopen ligt in God en in Zijn verbond en in Zijn beloften. Denk aan Gen. 17: 7: “Ik zal Mijn verbond oprichten tussen Mij en tussen u, en tussen uw zaad na u in hun geslachten, tot een eeuwig verbond, om u te zijn tot een God, en uw zaad na u.” De uitvoering van die belofte vinden we o.a. in Ezechiël 36:25-27: “Dan zal Ik rein water op u sprengen, en gij zult rein worden; van al uw onreinigheden en van al uw drekgoden zal Ik u reinigen. En Ik zal u een nieuw hart geven, en zal een nieuwen geest geven in het binnenste van u; en Ik zal het stenen hart uit uw vlees wegnemen, en zal u een vlesen hart geven. En Ik zal Mijn Geest geven in het binnenste van u; en Ik zal maken, dat gij in Mijn inzettingen zult wandelen, en Mijn rechten zult bewaren en doen.”

Dat belooft de HEERE bij de bediening van de Heilige Doop! Ik zal Mijn koninkrijk doen komen. Er zullen mensen bekeerd worden, toen en nu! Denk bijvoorbeeld ook aan Psalm 105: “God zal Zijn waarheid nimmer krenken, maar eeuwig Zijn verbond gedenken.” Dat is de grond om te dopen en een andere grond is er niet!

Het tweede wat in dit sacrament ligt is de troost voor Gods kinderen, maar daar gaat uw vraag niet over. Dat laat ik dan ook maar rusten.

Nu nog iets over de vraag: wat verstaat het doopformulier onder gelovige ouders? Daar verstaan onze vaderen onder (en daar zullen wij het samen wel over eens zijn), echt bekeerde mensen. De formulieren gaan namelijk uit van het wezen van het verbond en het wezen van het geloof. Het wezen van het verbond betekent wat er in Gen. 17:7: “En Ik zal Mijn verbond oprichten tussen Mij en tussen u, en tussen uw zaad na u in hun geslachten, tot een eeuwig verbond, om u te zijn tot een God, en uw zaad na u.” Dus de Heere heeft gezegd tegen Abraham, Ik ben uw God en u bent Mijn kind. Dat is in feite het wezen van het verbond!

Deelden daar nu al de kinderen van Abraham in? Elke nakomeling van Abraham? Nee, er zijn wat dat betreft voorbeelden genoeg uit Gods Woord dat niet elke ouder en ook niet elk kind die leefde op het erf van het verbond, ook in waarheid bekeerd was en op een zaligmakende wijze geloofde in Christus. Dat was onder het Oude Verbond zo en ook in de dagen van de omwandeling van Jezus was dat het geval. Lang niet alle Israëlieten waren bekeerde mensen. Dat verschil was er al in het huis van Adam en Eva, denk aan Kaïn en Abel.

Abraham had twee zonen, er zijn er later nog bij gekomen, maar eerst had hij Ismaël en Izak. Ismaël was geen gelovige, geen bekeerde, geen verkorene en Izak wel. Dat was genade! (Rom. 9). Izak en Rebekka krijgen twee zonen, Jakob en Ezau. Zie weer Rom. 9. In 1 Kor. 10:1-5 kunnen we lezen dat het gehele volk onder de wolk was enz. Maar in vers 5 lezen wij: “Maar in het merendeel van hen heeft God geen welgevallen gehad; want zij zijn in de woestijn terneer geslagen.” In de Kanttekeningen staat: om hun ongeloofs wil.

In de dagen van Jezus was het niet anders, zie slechts Joh. 1:11-13. Ook Joh. 6:60 en vers 66. We mogen er echter wel van uit gaan, dat de meeste mannen besneden waren. De Joden in de dagen van Jezus spraken immers van: wij zijn Abrahams zaad, Joh. 8.

U kunt wat dit betreft het boek van ds. I. Kieviet “Tweeërlei kinderen des verbonds” eens lezen. Dat geeft op veel vragen een antwoord. Het zal wellicht niet altijd even gemakkelijk lezen, maar het geeft zicht op de kinderen van het verbond.

Hiermee heb ik ook een antwoord gegeven op de vraag of ongelovige ouders, onbekeerde ouders hun kindje wel mogen laten dopen. Gelukkig hangt de zaligheid van ons niet af van het geloof van een ouder, maar van God! Ja, de Drie-enige God. De zaligheid ligt vast in de verkiezing van eeuwigheid, in de Borgtocht van Christus en de toepassing van de Heilige Geest. Ik zou u willen aanraden om Calvijn er eens op na te lezen. In zijn Institutie in de nieuwe uitgave van dr. C. A. de Niet, boek 2 blz. 509, gaat over de kinderdoop. Zie verder ook boek 4, hoofdstuk 16. Ook is de dogmatiek van dominee G. H. Kersten heel mooi, duidelijk en leerzaam als het over uw vraag gaat. In deel 2, 5e druk 1981, uitgeverij De Banier, kunt u het vinden op blz. 264. Onder het kopje “Grond van de kinderdoop.” Ga het eens lezen!

Nu nog iets over wat nu gelovige ouders zijn. Wat verstaan we onder een ongelovige ouder of een gelovige ouder? Daar zou natuurlijk nog heel veel over te zeggen zijn. U zult begrijpen dat ik daar in het kort geen antwoord op kan geven. Toch wil ik nog wel een paar dingen noemen, die u eens moet overdenken.

Lang niet elke onbekeerde ouder, is op één lijn te zetten met bijvoorbeeld een ongelovige die niet naar de kerk gaat. Er zijn gelukkig nog ouders, die misschien niet kunnen zeggen dat ze bekeerd zijn, maar die wel graag naar de kerk gaan en de waarheid hartelijk lief hebben. Die er van overtuigd zijn, dat Gods Woord waar is. Dat de HEERE nog werkt in het midden van de gemeente. Die er naar uitzien of God hen wil bekeren. Die Zijn Woord onderzoeken en het ene nodige aan hun kinderen voorhouden, namelijk de noodzakelijkheid van de waarachtige bekering. De mogelijkheid van de waarachtige bekering. Ook dat God nog mensen bekeert! Mensen met een historieel geloof en die in leer en leven betrokkenheid betonen bij de bovengenoemde dingen. We lezen toch nergens in Gods Woord dat de Heere gezegd heeft alleen bekeerde ouders hun kinderen, hun zoons, mogen laten besnijden? Of, wanneer u nog onbekeerd bent, dan mag u uw zonen niet laten besnijden...

Er zijn ook mensen die zeggen, ik ben tot het geloof gekomen. Ik heb Jezus aangenomen. En van wie gevreesd moet worden dat de Heere er niet van af weet. Mensen die tot het geloof gekomen zijn, maar die niet weten waarom ze Jezus nodig hebben. Om de eenvoudige rede, dat ze geen arme zondaar voor God geworden zijn. Dat vinden we ook in God Woord, in Ezechiël 13:20: “Daarom, zo zegt de Heere HEERE: Ziet, Ik wil aan uw kussens, waarmede gij aldaar de zielen jaagt naar de bloemhoven, en Ik zal ze uit uw armen wegscheuren; en Ik zal die zielen losmaken, de zielen, die gij jaagt naar de bloemhoven.” Lees ook Joh. 6 tot en met 8 eens grondig door. Daar sprak Jezus tot de gelovigen van die dagen, maar die Jezus niet nodig hadden.

Nodig is om bevindelijk te leren de drie stukken, die de Heidelbergse Catechismus ons voorhouden. Dat is gegrond in Gods Woord, denk om een voorbeeld te noemen aan Psalm 130 of de andere boetpsalmen. En wanneer iemand nu in waarheid genade mag ontvangen, ellende kennis ontvangt, zoals de verloren zoon of de tollenaar of een Paulus en vervolgens tot de kennis van Christus mogen komen, die zal met een innerlijke warmte en bewogenheid de kinderen opvoeden in de vreze Gods. Maar zo iemand zal ook belijden: “Heere, ik kan mijn kinderen niet bekeren, maar u wel.  Zou U willen gedenken aan Uw verbond? Laat dat Uw hart tot ons in liefde ontvonken.”

Ik zou u willen aanraden om bijvoorbeeld in de Redelijke Godsdienst van Brakel te gaan lezen over wat nu de roeping is, de wedergeboorte, het geloof enz. Prachtig om te lezen. Ook in het gedeelte van de wet en het gebed schrijft hij vele leerzame dingen. Hij schrijft pastoraal, maar maakt ook een eerlijk onderscheid tussen schijn en zijn. Ik denk dat het ook goed is om daar kennis van te nemen in onze verwarde dagen, waar er heel veel gehoord, geschreven wordt wat niet is naar Gods Woord.

Waarom mogen eigen kinderen en geadopteerde kinderen wel gedoopt worden en pleegkinderen niet? We lezen in Gen. 17: “Dit is Mijn verbond, dat gijlieden houden zult tussen Mij, en tussen u, en tussen uw zaad na u; dat al wat mannelijk is, u besneden worde. 11. En gij zult het vlees uwer voorhuid besnijden; en dat zal tot een teken zijn van het verbond tussen Mij en tussen u. 12. Een zoontje dan van acht dagen zal u besneden worden, al wat mannelijk is in uw geslachten: de ingeborene van het huis, en de gekochte met geld van allen vreemde, welke niet is van uw zaad; 13.  De ingeborene van uw huis, en de gekochte met uw geld zal zekerlijk  besneden worden; en Mijn verbond zal zijn in ulieder vlees, tot een  eeuwig verbond. 14. En wat mannelijk is, de voorhuid hebbende, wiens voorhuids vlees niet zal besneden worden, dezelve ziel zal uit haar volken uitgeroeid worden; hij heeft Mijn verbond gebroken.”

Daar lezen we dat de Heere heeft gezegd dat ook de gekochten met geld en het dienstvolk van Abraham besneden moest worden. Dus degenen die bij Abrahams huis behoorden en tot zijn dienstvolk en welke vreemdeling ook, die moesten ook het teken van het verbond ontvangen. Daar vinden we al iets van Gods belofte bij de roeping van Abraham. Gen. 12: 3b: “En in u zullen alle geslachten des aardrijks gezegend worden.” Dat is later na Pinksteren duidelijk in vervulling gegaan.

De Heere laat Zijn Woord prediken tot Jood en Heiden. Dat lezen we in de Handelingen der Apostelen heel duidelijk. Ook in de brieven, denk aan de brief aan de Romeinen en vooral ook de brief aan Efeze, zie hoofdstuk 2. Uit het bovengenoemde Gen. 17: 13. maken wij op dat een geadopteerd kind ook de Heilige Doop mag ontvangen. Maar een adoptieouder is wat anders dan een pleegouder. Pleegouders hebben een kind vaak maar een bepaalde periode in huis. Kinderen van pleegouders delen daarom ook niet in de rechten die eigen kinderen en adoptiekinderen hebben. Daarom wordt een pleegkind niet gedoopt en een adoptiekind wel. Zo is het in Ger. Gem., maar naar ik meen ligt dit in de Gereformeerde Gemeente in Ned. anders. Ik geef u nu maar aan hoe het in de Ger. Gem. is. Ik zelf heb ook wel adoptiekinderen gedoopt.

Wat wel mogelijk is, dat is dat een pleegkind in de periode dat het bij de pleegouders is en uit Gods Woord mag horen, bekeerd kan worden. Dan zal het pleegkind vanzelf begeren om ook lid te mogen worden van de kerk en zal daar de gebruikelijke weg in moeten bewandelen. Catechisatie, dus onderwijs ontvangen in de geloofsleer, gedoopt worden enz.


Ik hoop dat het antwoord zo op uw eerste vragen duidelijkheid geeft en dat u er iets aan hebt.

Met vriendelijke groet,
Ds. A. Vermeij

Dit artikel is beantwoord door

Ds. A. Vermeij

• Geboortedatum:
  14-05-1955
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Nieuw-Beijerland
• Status:
  Inactief

1 artikel