Ziel verbonden met DNA

Dhr. J. Boeijenga heeft pas deze vraag van mij beantwoord. In het kort haalt hij aan dat wanneer er een ziel is vanaf het moment van leven (conceptie) en dit niet samenhangt met hersenactiviteit, dit problemen oplevert met orgaandonatie. Nu heb ik kortgeleden een gesprek gehad met iemand die tegen orgaandonatie was, omdat deze persoon dacht dat je ziel en je DNA met elkaar verbonden waren, zodat je ziel doorleeft na jouw overlijden (bij orgaantransplantatie) en dat je daardoor nog niet naar de eeuwigheid zou kunnen gaan. Zij haalde als 'bewijs' ook meerdere verhalen aan waaruit bleek dat mensen een karakterverandering ondergingen na een transplantatie. Bijbelteksten waaruit dit bleek kon zij mij niet geven. Ik heb dit toen afgedaan als onzin en heb niet meer verder gevraagd, ik was me er ook niet van bewust dat dit een theorie is die meer mensen aanhangen. Ik wil graag weten hoe mensen bij dit idee komen. Zijn er Bijbelteksten die hiernaar zouden kunnen verwijzen? En zijn er ook Bijbelteksten te vinden waaruit het tegendeel blijkt?

Geachte vragensteller,

Vragen rond de ziel kunnen slechts met de grootste terughoudendheid beantwoord worden, het blijft veelal een kwestie van interpretatie. Bij veel niet-tijdgebonden kwesties bieden Bijbelteksten wel houvast of kunnen richtinggevend zijn, maar vaak kunnen we op vragen die voortvloeien uit moderne (medische) technieken alleen maar proberen in de geest van het Woord te redeneren.

Een poging: Allereerst herken ik het 'probleem' waar je tegenaan loopt. Er zijn groeperingen, vaak met een holistische/ antroposofische- of New Age-achtige achtergrond die ook het begrip 'ziel' gebruiken en daar een soort spirituele betekenis aan geven die echter niet in de lijn van de Bijbel is. Het is mij niet helemaal duidelijk hoe men de invloed van het getransplanteerde orgaan op het karakter van de ontvanger wil verklaren. Zeker bij organen als lever, alvleesklier en longen lijkt me dit erg ver gezocht. Het meest kom je deze redenering echter tegen bij harttransplantaties. Aan allerlei spreekwoorden en gezegden uit het verleden is af te leiden dat men van mening was dat hart en ziel innig met elkaar verbonden waren en dat het hart ook alles met het karakter te maken had. Denk maar aan dubbelhartig of lafhartig, maar ook uiteraard goedhartig. Toch zijn dit zegswijzen die berusten op een antieke misvatting. Het hart is uiteindelijk niet meer of minder dan een orgaan dat louter een pompfunctie heeft om het bloed in onze circulatie rond te pompen. Karaktereigenschappen zetelen niet in het hart, maar in het hoofd, maar kunnen door opvoeding en omstandigheden nog wel beïnvloed worden. Ze kunnen via geslachtelijke voortplanting uiteraard ook doorgegeven worden. Dat is ook de reden dat, tot nu althans, er geen transplantatie van hersenen en geslachtsorganen plaatsvindt. Die bevatten wel de eigenschappen die exclusief bepalend zijn voor die persoon.

Nu zijn er wel gevallen bekend van mensen die na een (hart)transplantatie een karakterverandering hebben ondergaan. Het is erg aantrekkelijk om dan maar direct de conclusie te trekken dat het één rechtstreeks voortvloeit uit het ander. Dat is echter te simpel geredeneerd.

Ten eerste wordt er niet voor niets een transplantatie verricht, de patiënt is nauwelijks meer in staat om een normaal leven te leiden. Er is al langere tijd sprake van een leven met ernstige beperkingen en sombere prognoses. Uiteraard laat dit iemand niet onberoerd en kunnen zich op den duur periodes van depressiviteit en apathie voordoen. Wanner men zich, na soms lange tijd van beperkingen, opeens als 'herboren' voelt na een transplantatie, dan heeft dat geen geringe impact op het functioneren en humeur (karakter). Zeker als de donor een vitaal persoon was (van ongezonde personen zijn de organen in principe ongeschikt) dan lijkt het wel alsof de ontvanger de vitaliteit van zijn donor heeft gekregen. Maar daar liggen dus andere mechanismen aan ten grondslag.

Ook moeten er nog veel medicijnen geslikt worden en zal de ontvanger voortaan ook 'anders in het leven staan', allemaal factoren die zo hun invloed hebben op het dagelijks functioneren en alles wat daar mee samenhangt. Dit wat betreft het medisch-technische aspect.

Dan nog iets over de ziel. Een ziel is verbonden met een lichaam zolang dat nog leeft. Dat de definitie voor leven hierbij steeds onduidelijker is, laat ik even in het midden. Maar het mag duidelijk zijn dat het voor de ziel van een persoon eeuwigheid wordt als die persoon sterft. Die persoon, als samenhangend geheel van weefsels en organen, houdt op als mens te functioneren. En nadat de laatste milliliter bloed in het lichaam definitief tot stilstand is gekomen, en er binnen zo'n 10 minuten geen hartmassage wordt gestart, dan kan die persoon als dood worden beschouwd en is het eeuwigheid geworden, de ziel is letterlijk geweken. Of hierbij het hart nu wel of niet zich in die persoon bevindt, maakt dan niet uit. Die persoon, en de daarmee verbonden ziel, is uit de tijd.

En als het hart uit die persoon gehaald wordt (of dat nu tijdens het 'leven' gebeurt of binnen 5 minuten na diens sterven), is dat hart niet meer met die persoon verbonden. De ziel is (was) verbonden met die persoon als geheel, en leeft niet voort in een geïsoleerd orgaan.

Johan Boeijenga

Dit artikel is beantwoord door

J. Boeijenga

• Geboortedatum:
  26-05-1958
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Nunspeet
• Status:
  Actief

66 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven