Vraag
Wij (mijn man en ik) hebben (gelukkig) nog vier oma's. Bij twee oma's hebben we een grote familie, bij de andere twee oma's zijn we samen met de broers en zussen de enige kleinkinderen. Bij één oma zijn mijn broer en ik samen de enige twee kleinkinderen. De opa hebben wij nooit gekend, mijn oma was al jong weduwe. Volgens de verhalen heeft oma tijdens de ziekte van opa zichzelf helemaal weggecijferd om opa te verzorgen. Dat heeft jarenlang geduurd. Toen opa overleed, heeft oma nooit meer de 'draad' kunnen oppakken. Zolang ik mij herinner gingen we elke zaterdag naar deze oma toe. Ze ging altijd mee met dagjes weg of met ons gezin mee op vakantie. Ook met feestdagen was het altijd deze oma die bij ons was, of wij waren bij haar. Toch kan ik me dit niet als heel plezierig herinneren. De relatie tussen mijn moeder (het is de moeder van mijn vader) en oma was altijd wat gespannen; m'n moeder kon het niet snel goed doen bij oma. En ook mijn vader (die enigst kind is) had maar naar zijn moeders pijpen te dansen. Toen mijn broer en ik ouder werden, kwamen we minder bij oma en als we er waren zei ze steevast: Zó, weet je me nog te vinden? Toen mijn vader een burn-out kreeg en later een CVA, vroeg oma zich niet af wat dat met ons gezin deed, maar huilde ze zelf omdat haar kind niet meer het kind van vroeger was. Mijn moeder heeft Parkinson, maar ze heeft nog nooit gevraagd hoe zij zich voelt. Dit doet ons als kinderen (maar vooral mijn moeder) ontzettend zeer, zeker als je bedenkt wat we allemaal voor haar gedaan hebben in de tijd dat oma het moeilijk had (hoewel we het niet hebben gedaan om er iets voor terug te krijgen). Ook vertelt ze tegen iedereen die het maar horen wil dat ze zo eenzaam is en dat ze 't van de familie ook niet moet verwachten, etc. Tegen ons zegt ze minimaal eenmaal per gesprek: "Eigen wordt vreemd, en vreemd wordt eigen." Al haar meubels zijn versleten, maar ze wil geen nieuwe kopen omdat ze die 35 jaar geleden met opa heeft gekocht. Mijn man en ik zijn na ons trouwen ver van oma vandaan komen te wonen, dus we kunnen er niet geregeld heen. Van mijn moeder hoor ik dat oma allerlei verwachtingen uitspreekt, dat ik elke week bel, af en toe langs moet komen, of dat ze wel eens bij ons kan komen logeren e.d. Als je oma op haar gedrag aanspreekt, begint ze te huilen en zegt ze dat wij niet weten hoe ze zich voelt etc. Er zijn al allerlei mensen bij haar op gesprek geweest, maar die laat ze er één keer in en dan zorgt ze ervoor dat ze niet weer komen. Ook de huisarts die ingeschakeld is doet niets, omdat hij zegt dat het bij oma zelf vandaan moet komen. Nu is het ook heel lang geleden dat ik mijn oma gebeld heb, maar als ik er maar aan denk krijg ik al een verstikkend gevoel bij m'n keel, omdat ik weet dat ik allerlei verwijten over me heen krijg en oma weer in de slachtofferrol gaat zitten. We hebben pas een preek in de kerk gehoord over "eert uw vader en moeder", en in het gebod in bredere zin zijn daar ook oma's bij betrokken, maar het lukt me gewoon niet om oma 'gewoon' te bellen. Als ik eens in de buurt van de woonplaats van oma bent, gaat het steeds door m'n hoofd dat ik eigenlijk wel even langs kan gaan bij oma, maar het lijkt wel of ik letterlijk tegengehouden word. Ik vind dit heel erg, want ik zou zo graag ook met deze oma om willen gaan zoals met de andere drie, maar het lukt gewoon niet. Ook als je dit eerlijk tegen oma zegt, vind ze het alleen voor zichzelf erg dat ze ons zo weinig ziet, en vertelt ze over situaties bij anderen waar het wel allemaal zo leuk aan toe gaat en wat die allemaal wel niet voor hun oma doen. Wat kan ik het beste doen?
Antwoord
Beste vragensteller,
Ik heb een poosje zitten broeden op je (ik zeg maar "je") vraag en ben tot het volgende advies gekomen. Doe niets, maar blijf dicht bij jezelf. Blijf haar wel bezoeken, hoe moeilijk ook. Dat kost iets van eigen vlees, een stukje zelfverloochening. Maar daar kun je nooit spijt van krijgen. Ook de Schrift heeft het over weduwen bezoeken in hun verdrukking. Die verdrukking ervaart zij voor zichzelf. Neem dat maar serieus zou ik zeggen. En natuurlijk snap ik je moeite en tegenop zien. En misschien ook wel een groot stuk weerstand. En woede. En... noem maar op.
Je hebt dat al met oma besproken. Het helpt kennelijk niet. Ik weet niet hoe oud oma is, maar ik denk niet meer dat je dat kunt veranderen. Het is het ergste voor oma zelf. Zoals je het schrijft, merk ik bij oma geen echte tollenaarsgestalte. Mocht ze niet geestelijk zijn, dan vind ik dat het ergste dat er is.
Als ik in een gesprek met je was, zou ik je nu vragen: wat wil je zelf? Wat vind je zelf dat je zou moeten doen? Je hebt het in je vraag over doen. Overtuigen kun je niemand, zeker niet iemand die zichzelf in het verdriet en gemis bevestigen wil. Liefde is het enige antwoord op jouw vraag.
Wat kan ik het beste doen? LIEFHEBBEN. En liefhebben is een gebod. Het is goed om in dit verband nog eens 1 Korinthe 13 te lezen. De beleving van 1 Korinthe 13 snijdt diep in ons eigen vlees, maar geeft een bijzondere vrucht van de Geest.
Nee, oma veranderen kun je niet. Wel kun je bij jezelf te rade gaan wat je bij jezelf kunt veranderen, zodat het voor jou te doen is om haar een bezoekje te brengen. En oma zou het beste geholpen zijn bij een krachtdadige bekering, zodat ze mag gaan zien wat zij nog heeft en niet wat zij mist. Ik wens je veel wijsheid en liefde toe en een portie geduld zul je ook nodig hebben.
Vriendelijke groeten,
J. M. Strijbis
Dit artikel is beantwoord door
J.M. Strijbis
- Geboortedatum:16-06-1956
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Gouda
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Docent(opleider) Driestar Hogeschool
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Je oma mag dan oud zijn, op basis van de brief komt ze op mij over als 1) erg dominant en 2) met een veel te hoge dosis zelfbeklag en 3) nogal weinig empathie. De huisarts heeft de spijker op de kop geslagen, veranderingen moeten eerst bij haarzelf beginnen!
Ik vraag me af of het niet de lucht enorm zou klaren als je een keer telefonisch, misschien best wel bot, zegt hoe je er over denkt. Dat je graag bij oma komt, maar als dat gezeur en gezuig niet ophoudt dat ze er van uit moet gaan dat het nog wel een tijdje kan duren voor je nog eens komt. Omdat je er domweg geen plezier aan beleeft!
Wellicht goed dat je bij zo'n actie wel even een aantal familieleden inlicht over het waarom van zo'n gesprek, je moet natuurlijk geen conflict veroorzaken. Maar ik vermoed maar zo dat je meer familieleden hebt die dezelfde mening over je oma zullen hebben.
Weet je waarom dit best heilzaam zou kunnen zijn? Omdat je dan EERLIJK tegen je oma bent, en volgens mij breng je juist op zo'n manier het 'Eert uw vader en uw moeder' in praktijk! Om de hete brij heendraaien en vervolgens een schuldgevoel bij jezelf creeren is alleen maar nadelig voor beide partijen lijkt mij.
En in het algemeen: bij oudere mensen zie je wel vaker dat zowel positieve als negatieve eigenschappen sterker worden.
Sterkte!
Het was vaak niet gezellig, maar ik, als dochter, heb mijn kinderen altijd aangespoord mee te gaan naar oma of zelfstandig naar haar toe te gaan. En doordat ik hen vertelde dat oma verdrietig was en daarom vaak zo ongezellig was, kregen ze meer begrip en geduld.
Deze kleindochter is nog jong en de oude dag is ver van haar. Maar ik hoop dat ze de dagen van moeiten en verdriet (want zo wordt het genoemd in de Bijbel) mag bereiken. Ik spreek niet zelden een oudere die idd nu pas kan indenken wat hun moeder of oma voelde.
Lang niet alle ouderen zijn vrolijke en belangstellende opa's en oma's. Integendeel! Maar probeer met afleidende gesprekken, dus niet al te zeer ingaan op haar geklaag, maar wel begrip tonen voor haar eenzaamheid en verdriet. Neem haar eens mee naar buiten, naar winkels verderop, waar ze zelf niet meer kan komen. Of naar een restaurantje voor een kopje koffie. Dan heb je echt wel een ander gesprek hoor!
Wat sydneylover zegt moet je zeker niet doen. Het heeft geen zin, oma sluit zich toch af voor wat ze niet wil horen en uiteindelijk heb je jezelf er mee want daarna voel je je erg ongelukkig.
Probeer oma inderdaad met liefde te behandelen. Uiteindelijk is ze sneu, je zou niet graag in haar schoenen staan.
En pak het praktisch aan. Eens per maand bel je haar een keer op, met de kookwekker erbij zodat je ongeveer tien minuten met haar praat (naar haar luistert). Eens per twee maanden zoek je haar op. Af en toe stuur je een kaartje.
Dit zijn maar ideeën natuurlijk, maar dan geef je het contact vorm en je hoeft je niet aldoor schuldig te voelen.
Oma is een verdrietige ziel, dit zich in haar eigen positie gesealed voelt, zodat ze geen oog kan hebben wat haar gedrag en houding uitwerkt op anderen. Ze zit in een cocon, en kent alleen haar eigen gevoel bij het totale gebeuren. Hiervoor kun je begrip hebben. Na veel verdriet is het een veelvoorkomend gebeuren dat oudere mensen zich in eenzaamheid gedompeld voelen. Er is niemand meer écht helemaal beschikbaar voor haar. Ieder van haar (klein) kinderen heeft mogelijk een eigen gezin, en zij is alleen. In die zin kun je nooit dat gemis voor haar vergoeden, hoe erg je je best ook doet. Waarschijnlijk zit onder al haar negatieve uitingen dit éne grote gemis.
Als je alleen maar naar haar blijft luisteren, zonder er een verandering in te brengen is na het bezoek niemand ooit tevreden, oma niet, want er makeerde toch van alles aan je bezoek, en zelf blijf je eeuwig met een onvoldaan gevoel zitten, omdat oma zo ongezellig doet.
Haar telkens haar zin proberen te geven en haar alleen maar liefhebben is alsof je de nacht moet liefhebben, terwijl je snakt naar de dag. Ook jij mag iets positiefs beleven aan een bezoek anders is het ten ene male doelloos. Zeg eens iets vertrouwelijks tegen haar. Maak haar meer deel van je eigen leefwereld, dat kan haar afleiden van haar eigen gesloten wereld. Vertel iets over een leuk voorval, probeer er zélf een vrolijke noot in te brengen, dat laat alles eens wat minder zwaarwichtig zijn. Maak er een sport van haar eens aan het lachen te krijgen.
Ik weet uit ervaring met een schoonmoeder hoe vervelend het is zo'n situatie, maar wat humor erin heeft hier destijds de lucht enorm geklaard.
Heb soortgelijke ervaring als vraagstelster.
vlokje; iets vertrouwelijks zeggen gaat soms niet meer in zo'n situatie. Elke keer is het zo verdrietig als je merkt dat die ander niet uit die gesloten wereld is te halen.
Mij gebeurde het dat, als ik toch een keer wat vertrouwelijks had gezegd, het bij anderen terecht kwam. Zo weinig invoelingsvermogen (van mij eigen moeder,ik heb geen omá's meer) dat ik sinds jaren mijn woorden weeg en nog eens weeg en er inderdaad soms maar een ' toneelfeestje' van maak om zelf de regie te houden. Omdat ik het niet meer aan om teleurstelling op teleurstelling te krijgen.
Sterkte vraagstelster! Bij mij werkt het om met mezelf een tijd af te spreken!
En ga niet naar haar toe als je er even geen 'kracht' voor heb. Ga je ook niet verdedigen als er eens wat langer tussen je bezoekjes zat. Echt niet doen! Jij bent allereerst verantwoordelijk voor jezelf en voor je gezin. Daar hoef jij je niet voor te verontschuldigen.
Heb ik geleerd ;)
Als je steeds vanuit een schuldgevoel contact met haar hebt voelt zij dat misschien ook en het lijkt bijna een soort 'spel' te worden. Misschien helpt duidelijkheid het beste.
Wees duidelijk naar je oma (zonder in verwijten te vallen) hoe vaak je haar wil gaan bezoeken. Probeer stellig en zeker over te komen als je dit zegt, als ze je zwakte voelt zal ze misschien proberen je over te halen tot meer of anders. Bedenk van te voren wat haalbaar is. Het zou kunnen dat ze eerst niet positief reageert, maar als je betrouwbaar blijk te zijn en je aan de afspraak houd zou je misschien dit negatieve patroon richting jou kunnen doorbreken. En denk na wat je zou helpen om het toch een geslaagd bezoek te maken. Bijvoorbeeld samen wat doen. Een taart bakken, of je opa's graf bezoeken.
Stel geen hoge verwachtingen meer, bedenk maar hoe jammer het is dat ze zo gevormd is door het leven en dat ze door haar gedrag zelf het meest te lijden heeft. Ze zal vast aanvoelen dat iedereen haar op een afstand gaat houden.
Mijn moeder baalde daarvan, mijn broer ook, ik niet.
Je kunt niet alles hebben in je leven, ik had een lieve moeder en ik heb nog steeds een aardige broer, mijn broer kon goed leren en ik was streetwise, zo hielpen we elkaar.
Beste vraagstelster, wees blij met je wel hebt en wees niet zo bang voor wat je niet hebt.
Als alle mensen zo zouden denken, dan was het een treurige bende in ons leven, mijn kinderen hebben alleen een opa gekend die niet meer kon praten (cva), de andere grootouders waren al overleden, ik ben er nooit bitter over geweest, ik heb het God nooit kwalijk genomen, in alle eerlijkheid probeer ik te genieten van wat we nog wel hebben.
Niet van een oma, maar van mijn moeder.
Toe ik in gesprek kwam met het RIAGG heb ik het volgende geleerd en ik hoop jou mee te kunnen helpen.
De ander verander je niet. Oma is zoals ze is en dat moet je respecteren, hoe moeilijk het ook is.
Ga op bezoek, maar alleen wanneer jij wilt. Neem een mooi bos bloemen mee en overhandig ze met eem dikke. zoen. Wil je niet lang blijven, doe dat dan ook niet. Je zult minder plezierige dingen te horen krijgen, maar accepteer dat.
Doe niet wat sidneylover zegt. Dit past ons het beste maar werk alleen maar averechts.Zoals in de reactie al is gezegt: Blijf dicht bij jezelf en hen lief. Dit werkt het allerbeste.
Wij woonden ver van onze ouders vandaan en als we bij de ene op bezoek gingen, verlangde de andere dat we daar ook aankwamen. Als we dat huis voorbijreden, kwamen er allerlei aanvechtingen om toch maar ff bij har langs te gaan, maar we vonden toch de kracht om te deon wat wij wilden.
Sterkte gewenst!
