Vraag
Kruisdragen en zelfmoord. Is het kruis voor iemand die zelfmoord heeft gepleegd te zwaar geweest? Het is toch zo dat God het kruis nooit zwaarder maakt dan we aankunnen? Is dit te simpel gesteld, of heeft het op een of andere manier niet direct met elkaar te maken?
Antwoord
Beste vraagsteller,
Om eerlijk te zijn vind ik het niet zo gemakkelijk om een antwoord op je vraag te geven. Ik heb er dan ook nog wel even mee rondgelopen. Het gaat om een heel gevoelig onderwerp en juist daarom steekt het nauw in onze woorden.
Wanneer iemand uiteindelijk tot de daad komt zichzelf van het leven te beroven, is daar meestal een weg van heel veel leed aan vooraf gegaan. Doorgaans is er niet sprake van een weloverwogen stap maar van een wanhoopsdaad. Vaak is er sprake van zoveel moeite dat je alleen nog maar de hand op de mond kan leggen. Hoe diep moet je wel niet zitten als de angst voor de dood die ons mensen toch allemaal eigen is, minder groot is geworden dan de angst om verder te leven? De nood moet wel heel erg groot zijn, wil men tot zelfmoord overgaan.
Ook moeten we niet vergeten dat wanneer men tot deze wanhoopsdaad komt nogal eens een psychische ziekte in het spel is. Ik heb wel eens iemand horen zeggen dat je niet alleen aan een lichamelijke ziekte als kanker kunt sterven, maar net zo goed aan een ernstige psychische aandoening. Het probleem is dan uiteraard wel dat eigen handen de dood veroorzaken. Niet zelden is ook sprake van een grote eenzaamheid bij mensen die zelfmoord plegen. Men had niemand of men liet nauwelijks iemand in eigen leven toe.
Het is zaak dat we deze dingen scherp in het oog houden en voorzichtig zijn in onze woorden. Het mag duidelijk zijn dat de Bijbel geen enkele ruimte laat voor het slaan van de hand aan onszelf. Het zesde gebod betekent niet alleen dat we een ander het leven niet mogen benemen, het betekent ook dat we onszelf het leven niet mogen benemen. Dat alles neemt echter niet weg dat we terughoudend hebben te zijn in onze woorden en ons zeker moeten wachten voor harde woorden. Een oordeel komt ons zeker niet toe.
Wie iets dergelijks mee maakt in zijn naaste omgeving, blijft vaak met heel veel vragen achter die meestal niet gemakkelijk te beantwoorden zijn. Een prangende vraag is dan natuurlijk vooral: wat hadden wij kunnen doen zodat het nooit zover gekomen was? Een vraag die je er dan ook bij kan hebben is die hierboven gesteld wordt of het kruis niet te zwaar is geweest voor iemand die tot zo’n daad overgaat?
Dat zou in strijd komen met de gedachte dat de Heere ons geen zwaardere last op legt dan we dragen kunnen. 1 Kor. 10:13 zegt immers dat God niet boven vermogen verzocht laat worden. Als vraagsteller wijs je terecht op deze dingen en heeft er zeker ook mee te maken. Dat moeten we dan ook als uitgangspunt nemen in het geval er sprake is van zelfdoding. Wie deze dingen niet verdisconteert, zou er immers toe kunnen komen dat het uiteindelijk allemaal de schuld van God zou zijn: als Hij maar een minder zwaar kruis had opgelegd... Die kant moeten we niet op!
Wat wel aan de orde kan zijn, is dat er te weinig zicht is geweest op dat wat God voor ons wil betekenen in het dragen van ons kruis, dat God ons ook in de diepste diepten niet aan onszelf overlaat, zelfs daar nog een weg weet te banen waarop wij verder kunnen, ja zelfs wegen schept waar wij ze niet zien (Ex. 14). Er is geen diepte zo diep dat God niet bij ons zou kunnen. Heeft Hij dat in de kruisdood van de Heere Jezus niet op de allerrijkste wijze getoond? Nooit kunnen wij zo diep vallen dat Hij ons niet weet op te vangen. Gods genade en kracht maken dat zelfs helse aanvechtingen te dragen zijn zoals we van Paulus horen in 2 Kor. 12:9.
De nood kan echter zo hoog zijn dat het zicht op deze dingen totaal belemmerd raakt. Dit kan met klein-geloof/ongeloof te maken hebben. Het zal in veel gevallen ook te maken hebben met psychisch disfunctioneren. Juist het besef dat er een God is Die leeft en zondaren liefheeft, zou ons ervan moeten weerhouden onszelf van het leven te beroven. Toch gaat het soms anders, ja zelfs in het leven van een kind van God kan dat aan de orde zijn. Een mens kan het zicht daarop helemaal kwijt raken zodat wat hem/haar van zo’n daad zou moeten weerhouden, er niet meer van weerhoudt. Daar zal het mee te maken hebben dat het soms tot een dergelijke trieste wanhoopsdaad komt. Niet dat het kruis te zwaar is, maar dat er geen zicht meer is op Hem Die ons wil dragen met ons kruis.
Wel dienen we hierbij te bedenken dat dit geen onvergeeflijke zonde, is hoe onherroepelijk de gevolgen ervan ook zijn. Onvergeeflijk is slechts de zonde tegen de Heilige Geest. Hier gaat het echt om iets anders. Wanneer men tot een dergelijke daad komt, is dat heel verdrietig en ook nooit goed te praten. Het is en blijft overtreding van het zesde gebod. Het doet ook een zwarte schaduw vallen over iemands levenseinde. Maar laten we ons ervoor wachten om uit die ene daad conclusies te trekken ten aanzien van iemands eeuwige bestemming. Het oordeel gaat over heel iemands leven en niet alleen over het laatste stukje. En dat oordeel komt alleen God toe!
Er zijn velen die een zwaar kruis hebben te dragen, er zijn velen die erg eenzaam zijn. Laten we een open oog en hart hebben voor onze medemens in nood. Je hoeft niet overal een antwoord op te hebben. Alleen er voor die ander zijn kan al heel veel betekenen. En juist dan dient zich wellicht ook een opening aan om in alle bescheidenheid te wijzen op die God Die om Jezus’ wil ons wil dragen met de lasten die ons wel eens te zwaar lijken.
Ds. H. Peet
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Peet
- Geboortedatum:15-01-1964
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Sliedrecht (Eben-Haëzer)
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Behalve dat is het toch ook zaak in de gaten te houden hoe wij mensen tegen dingen aankijken. In de bijbel staat dat wij niet bovenmate verzocht worden en dus geloof ik dat. Ook in de situatie die vraagsteller noemt geloof ik dat. het lijkt misschien wel zo dat de verzoeking te sterk was omdat het tot zelfmoord leidde, maar dat is slechts onze opvatting. Maar als in de bijbel staat dat wij niet bovenmate verzocht worden dan is dat zo. En dus is " zelfmoord' blijkbaar niet gelijk aan 'bovenmate'. Wellicht heeft die zelfmoord een uitwerking die ons verstand ver te boven gaat. God kennende zou dat best kunnen, toch?
Deze teksten worden helaas vaak verkeerd gebruikt en schetsen een verkeerd beeld van God. De achterliggene gedachte is weer dat wij het zelf zouden verdienen (door moeiten te dragen).
God verlangt geloof en alles dient tot opbouw van dat.
Als Jezus het heeft over het kruis dragen dan zegt hij dat we ons kruis moeten opnemen, niet dat Hij het oplegt. Wij nemen het kruis zelf op als het goed is, bewust. Degene die het kruis opnamen in die tijd waren ter dood veroordeelden. Deze moesten hun kruisbalk opnemen en dragen naar de plaats van kruisiging, net zoals Jezus moest. Het gaat hier om zelfverloochening. Zie bv Matt 8:34 "Zo wie achter Mij wil komen, die verloochene zichzelven, en neme zijn kruis op, en volge Mij." Wij maken onszelf tot een ter dood veroordeelde zogezegd. Paulus schrijft ook hierover bijv in Romeinen brief.
Als het gaat om 'niet bovenmate' gaat het om verzoeking. God geeft altijd een uitweg bij verzoekingen als Hij die toelaat aan een kind van Hem (= die zijn geloof heeft gesteld op Zijn Zoon Jezus Christus).
Dit geldt niet voor degenen die Jezus afwijzen. Deze worden soms een speelbal in de handen van de satan die een moordenaar is van de beginne. Ik ben van mening dat hij de hand heeft in veel zelfmoorden.
Niet dat dat omgekeerd hoeft te gelden. Ook voor iemand die zelfmoord pleegt hangt het af van zijn of haar geloof in Jezus Christus, niet van wat hij of zij heeft gedaan. Ik vindt het moelijk voor te stellen dat iemand die zelfmoord pleegt zijn hoop heeft gesteld op Jezus maar ik sluit het niet uit en houdt het voor mogelijk dat het samengaat: geloof in Jezus en niet meer in staat zijn de moeiten van deze wereld te dragen. In zo'n geval is het een daad uit zwakheid, niet uit ongeloof zou ik menen. Een goed voorbeeld vind ik Simson, alhoewel ik terughoudend ben dat zelfmoord te noemen.
De moeiten die we hebben vinden de oorzaak in ons zelf en in de gevallen schepping. Dat deze dingen de mensen overkomen toont duidelijk de vreselijke gevolgen van de zondeval en onze verdorvenheid aan.
Dat God toestaat dat Zijn kinderen (= die hun hoop hebben gesteld op Zijn Zoon Jezus Christus) moeiten overkomen is nooit bedoeld om ons te pesten of te straffen of het moeilijk te maken maar zijn altijd bedoeld tot ons voordeel en onze opbouw, dat is tot een afbraak van ons zelf en een groei in geloof, ook al duurt het een tijd vor de uitwerkimg komt.
Maar is aan ons hoe we hier op reageren, of we klampen ons telkens meer vast aan Jezus Christus zoals Petrus, of we gaan juist verder weg van Hem zoals Judas...
Je zegt eerst "Laten we ervoor waken om een oordeel te geven", en vervolgens kom je met een oordeel: "Mensen die het zo goed weten hebben volgens mij nog nooit psychisch zo in de put gezeten anders reageer je niet zo".
Wat weet jij van de mensen die zo reageren? Misschien weten ze het juist uit eigen ondervinding.
Hoe het ook zij, pas de maatstaf die je anderen oplegt eerst toe op jezelf. Dat is de kern van het 'niet oordelen'.
Naardense vert. Geen beproeving heeft u aangegrepen die niet menselijk was;
Ik vraag mij af of je ziekte, lichamelijke en/of psychisch, onder verzoekingen kunt rekenen.
Ws wel (Paulus met z'n doorn in het vlees?) maar het hoeft niet persé.
Ik denk niet dat alle ziekten verzoekingen zijn, anders zouden we altijd alle ziekten kunnen doorstaan omdat God niet boven vermogen verzoekt/beproeft.
Wat de ds. zegt: je kunt niet alleen aan een lichamelijke ziekte als kanker sterven, maar net zo goed aan een ernstige psychische aandoening.
En we zeggen toch ook niet dat God ons boven vermogen verzocht heeft als we aan een lichamelijke ziekte sterven?
Dus als iemand vanwege zijn psychische gesteldheid sterft door zelfmoord te plegen, dan is dat niet omdat de verzoekingen te zwaar waren, maar vanwege zijn psychische ziekte/gesteldheid.
Kun je natuurlijk zeggen dat hij vanwege die verzoekingen in die psychische gesteldheid
gekomen is maar 1 Kor.10:13 leert: De verzoekingen zijn menselijk en niet boven vermogen.
Normaal gesproken kan een gezond mens best een griepje doorstaan maar als je weinig of geen weerstand hebt kun je er ook aan sterven, en m.i. werkt dat psychisch net zo.
Dan kom je natuurlijk op de vraag of God dan geen rekening kan houden met je geestelijke en lichamelijke gesteldheid wanneer Hij ons beproefd, maar ik geloof niet dat we zover moeten door redeneren.
Het is de mens gezet te sterven Heb.9:27 dat kan door verschillende dingen gebeuren: door lichamelijke ziektes, psychische ziektes, ongelukken, moord ......
Bij zelfmoord ben je zelf schuldig aan je dood, maar bij hoeveel lichamelijke ziektes die de dood tot gevolg hebben staan we zelf ook niet (mede) schuldig door de ongezonde levensstijl die we erop na gehouden hebben? Het is alleen wat meer indirect.
Laten we dus maar heel voorzichtig zijn in deze dingen en vooral niet oordelen.
Ik probeer ook niets goed te praten, we hebben zeker onze verantwoordelijkheid, en er zijn misschien ook wel mensen die uit lafheid voor zelfmoord kiezen.
Peter is er doorheen gekomen en dat is iets om dankbaar voor te zijn.
Er zijn ook mensen die door een lichamelijke ziekte heenkomen waaraan anderen die precies dezelfde ziekte hebben sterven.
zie http://kijkdaar.jijdaar.nl
