Zoon met depressieve gedachten

Wij als ouders zitten met een lastig probleem. Onze zoon van 13 jaar heeft soms negatieve of misschien wel depressieve gedachten. Wij vinden het heel moeilijk om daar mee om te gaan, omdat we niet goed weten of dit nu met de puberteit te maken heeft of dat we ons echt zorgen moeten maken. Hij zit pas op het voortgezet onderwijs, dus een grote verandering, veel nieuwe dingen qua school en leren, maar ook het fietsen,vrienden, mobiele telefoons enz. Hij schrijft vaak zijn gedachten op en wij mogen dat dan lezen en proberen dan met hem te praten. Vooral schrijft hij vaak over de dingen die ik net schreef: school, vrienden enz. "Ze zijn eigenlijk niet belangrijk, daardoor ben ik zo weinig met de dingen van God bezig", maar vooral schrijft hij, "ik heb geen zin in de toekomst, ik wil niet groot worden, ik wil zo graag altijd bij jullie zijn." Hij geniet wel van de zeer kleine dingen in ons gezin. Het is een echt gezelligheidskind. Aan de andere kant heeft hij ook veel vrienden en is daar ook wel mee bezig, maar regelmatig komen deze vragen en opmerkingen toch weer opzetten. Wij zijn ontzettend blij dat hij zo open naar ons toe is, maar toch hebben wij wel eens het gevoel, is dit normaal? Wij hopen dat u wat tips kan geven? Alvast bedankt!

Beste ouders,

Het is goed te begrijpen dat u zich zorgen maakt. U beschrijft uw zoon als open naar u toe, een jongen met vrienden, een jongen die houdt van gezelligheid. Uw zoon heeft echter ook negatieve gedachten over het nu en de toekomst. Uit uw beschrijving kan ik niet zo makkelijk opmaken hoe negatief die gedachten werkelijk zijn en wat zijn motivatie is om deze gedachten aan jullie te laten lezen. Hebben jullie de indruk dat hij deze gedachten al lang heeft of is dit plotseling sterker geworden nu hij naar het voortgezet onderwijs gaat?
 
Terecht linkt u naar deze situatie, omdat het een kenmerkende overgangsperiode is met veel nieuwe ervaringen. De puberteit is in het bijzonder een periode waarin jongeren een steeds sterker wordende identiteit ontwikkelen. Het nadenken over zichzelf, zoals uw zoon doet,  is daar een bouwsteen van. Ook zelfkritiek  hoort daarbij. Het nadenken hierover is vaak wat zwart-wit. Hierbij maken kinderen zich geleidelijk los van de wereld van ouders en het gezin. Dit proces kan soms emotionele spanning geven, bijvoorbeeld door meer ambivalente (wisselende tegenstrijdige) gevoelens ten opzichte van de ouders. Ook door de toenemende druk van vrienden en school, inclusief andere gedragsregels dan die binnen het gezin vanzelfsprekend zijn. Voor jongeren is het belangrijk dat ze voelen dat die groter wordende afstand door ouders begrepen wordt en de focus meer buiten het gezin gericht mag zijn. Discussies en conflicten horen daar ook bij. Moedig de contacten met vrienden aan en biedt binnen het gezin ook een plaats waar vrienden welkom zijn. Uw zoon leert zo dat hij loyaal kan zijn aan het gezin en aan vrienden.

Het gezin blijft belangrijk! Ook voor ouders is het een proces van meer loslaten. Dat is extra moeilijk als je je zorgen maakt over je kind. Gelukkig kunnen jullie open met elkaar spreken. Ik raad dan ook aan om wat meer door te vragen op de opmerkingen. Probeer wat concreter te krijgen hoe hij over dingen denkt en waar hij echt van geniet of waar hij zich zorgen over maakt. Het kan zijn dat hij zich onzeker voelt, weinig vertrouwen heeft in de omgang met vrienden. Of er tegen opziet om naar school te gaan en door negatieve uitspraken hier aandacht voor wil. Laat hem weten dat jullie wel vertrouwen hebben en bevestig hem. Dat kan ook door weinig woorden, bijvoorbeeld door hem meer verantwoordelijkheden te laten ervaren en daar waardering voor te geven. Praat met elkaar over de verwarde gevoelens die je kunt hebben. Onze neiging is om snel tegenwerpingen te geven, "nee joh je bent niet..." Begrijpelijk, zeker bij negatieve gedachten. Een gevolg kan echter zijn dat een jongere zich niet begrepen voelt en zijn gedachten steeds sterker onder woorden brengt en deze ook meer voor waar gaat aanzien. Je kunt zeggen dat je je zorgen maakt over de uitspraken. Maak dat wel concreet en kijk hoe uw zoon reageert. Sommige kinderen gaan zich meer schuldig voelen en meer afsluiten, dat is natuurlijk niet de bedoeling. Bovendien kan een stevige uitspraak, toch niet zo zorgelijk zijn als deze lijkt.

De grens tussen normaal en niet meer normaal is niet zomaar te leggen, zeker niet op deze afstand en met beperkte informatie. Als u zich zorgen blijft maken, bijvoorbeeld door toenemende stress van uw zoon, bespreek dan met uw zoon mogelijkheden voor hulp. Dit kan via de huisarts of via school bijvoorbeeld.

Alle goeds bij de opvoeding gewenst,
Drs. Anja van der Marel

Dit artikel is beantwoord door

drs. A. Diepeveen- van der Marel

• Geboortedatum:
  19-10-1976
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Inactief

52 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven