Vraag
Ik heb enkele vragen over de onveranderlijkheid van God en de relatie tot de tijd, ook in relatie met het nemen van besluiten. Klopt het dat de Heere buiten de tijd staat en daarom toekomstige gebeurtenissen beleeft alsof ze nu al gebeuren? Ik stel me er dan iets bij voor dat de Heere alles wat er in de eeuwigheid gebeurt is of zal gebeuren op één moment voor Zich ziet alsof dat nu gebeurt. Er staat dat de Heere van eeuwigheid het besluit tot redding heeft genomen, maar dat besluit kan pas genomen zijn nadat er besloten is tot het scheppen van de wereld. De Heere is echter onveranderlijk dus kan geen nieuwe wilsbesluiten nemen, als ik het goed begrijp. Is er echter een moment geweest dat de Heere nog niet het besluit genomen had dat Hij zou scheppen? Relatie met deze vraag: kan God een nieuw besluit nemen zonder dat Zijn eeuwig wilsbesluit en onveranderlijkheid wordt aangetast? Ik heb in de stad Gods van Augustinus gelezen over dit onderwerp, maar toch kom ik er daar niet uit wat hij precies wil zeggen. Ik weet dat het moelijke vragen zijn die we met ons beperkte verstand niet (volledig) kunnen beantwoorden. Toch zou ik erg blij zijn als u me een beetje de weg kunt wijzen.
Antwoord
Beste vragensteller,
Hoe de Heere (toekomstige) gebeurtenissen beleeft en hoe alles dat je vraagt precies zit, weten we niet. Het zijn inderdaad moeilijke vragen. In de (systematische) theologie -dogmatiek- wordt er vanouds nagedacht over de onveranderlijkheid Gods, maar dat betekent nog niet dat mensen precies weten hoe en wat. Ik vraag me bovendien af hoe deze vragen jou bezighouden? Is het vooral een verstandelijk zoeken naar de Heere, of een meer bevindelijke zoektocht? In het eerste geval kan je eindeloos zoeken, vragen, lezen, praten en denken. In het tweede geval (wat het eerste overigens natuurlijk niet uitsluit) geldt de belofte dat je Hem zult vinden (Jes. 55:6; Lucas 11:9). God is niet ver weg van ieder die Hem zoekt (Hand. 17:27).
Verder geef ik een paar inzichten door van Bavinck, misschien heb je er wat aan. God is God. Hij is zowel veranderlijk als onveranderlijk. Veranderlijk: God openbaart en verbergt zich, wendt zijn aangezicht af en keert het weer toe in Zijn genade. Hij komt en Hij gaat, Hij heeft berouw, wordt toornig en Hij verandert weer ten goede. Tegelijkertijd is God volgens de Schrift altijd dezelfde (Ps. 102:26-28); Hij is die Hij is, Deut. 32:39, cf. Joh. 8:58, Hebr. 13:8. Hij is onveranderlijk in Zijn bestaan en wezen, in Zijn gedachte en wil, in al Zijn voornemens en besluiten. Hij is geen mens dat Hij liegen of berouw hebben zou. Wat Hij zegt, doet Hij, Num. 15:29, 1 Sam. 15:29.
Bavinck maakt voorzichtig onderscheid tussen Gods veranderlijkheid in de relatie tot mensen (tot ons behoud!) en Zijn onveranderlijkheid in Zichzelf. Bavinck: "Er is verandering om Hem heen en buiten Hem, er is verandering in de relatie tot Hem, maar er is geen verandering in God zelven." Bavinck noemt dit de "onbegrijpelijke grootheid Gods en tevens de heerlijkheid der christelijke belijdenis, dat God onveranderlijk in zichzelf, toch veranderlijke schepselen in het aanzijn roepen kan; dat Hij eeuwig in zichzelf, toch in den tijd kan ingaan; dat Hij onmetelijk in zichzelf toch ieder punt der ruimte met zijn wezen doordringen kan; dat Hij die het absolute zijn is, toch ook aan het wordende schepsel eene eigene plaatse schenken kan."
Het belang van de leer over de onveranderlijkheid Gods kan verder worden verduidelijkt aan de hand van een bekend citaat van Augustinus, in mijn eigen woorden: Mensenharten zijn veranderlijk, altijd op zoek naar rust en bevrediging, maar vinden die rust alleen in God, die op Zijn manier rust, onveranderlijk is. Of, dichter bij de manier waarop de Bijbel over God spreekt: God wordt vaak "rotssteen" genoemd (Deut. 32:4,15,18,30,31,37. 1 Sam. 2:2, 2 Sam. 22:3,32, Ps. 19:15, 31:3, 62:3,7, 73:26; enz.) Dat betekent: op Hem kan je bouwen en vertrouwen.
Dat wens ik jou ook toe.
Hartelijke groet,
Ds. H. J. Roosenbrand
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J. Roosenbrand
- Geboortedatum:05-07-1978
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerd Vrijgemaakt
- Woon/standplaats:Hoofddorp/Haarlemmermeer
- Status:Inactief
