Vraag
Mag je een foto op een grafsteen plaatsen?
Antwoord
Een lastige vraag! Wanneer ik nee zeg, kunnen nabestaanden onnodig gekwetst worden omdat hun gevoelens voor het plaatsen van een foto miskend worden. Stel je voor dat een zoon met zijn vader over een kerkhof loopt en opeens zegt: “kijk vader, daar hebben ze een foto, dat mag niet”, terwijl hij zelf in het weekend dronken was, of wel eens gokt of drugs gebruikt.
Er is geen duidelijk verbod in de Bijbel dat het plaatsen van een foto op een grafsteen niet zou mogen. Het is in het tweede gebod wel verboden een afbeelding te maken om daarvoor te buigen of te dienen. Hoeveel mensen hebben thuis geen foto’s van gestorven ouders of andere dierbare verwanten? En daar zal niemand vragen over stellen.
Er zijn bij de vraag echter twee dingen om aan te denken: a. Waarom zou je een foto op een grafsteen willen plaatsen en b. Wat is de bedoeling van een grafsteen op het kerkhof?
Een foto van een overledene is meestal een teken van herinnering en uiting van een gevoel van respect en dankbaarheid. Daarom hebben mensen thuis foto’s aan de wand. Maar waarom ook op een grafsteen? Zijn de gevoelens van herinnering en respect groter op het kerkhof? Is de foto daar speciaal voor de familie en nabestaanden, of willen we ook aan anderen laten zien: Kijk zo was mijn vader of moeder of kind, zo zag hij er in leven uit? Ik vermoed dat men een zo mooi mogelijke foto wil laten zien. Soms is de overledene in het laatst van zijn of haar leven ernstig getekend door ziekte of ongeluk, en dat willen we toch niet laten zien. Gaat het met de foto op de grafsteen om het contrast tussen leven en dood? En wat bedoelen we met dat contrast? Het kan een heimelijk protest zijn tegen de dood. We willen dan alleen het leven in herinnering houden.
Daarmee komen we op het tweede punt. Wat is een kerkhof? Vaak wordt gezegd, ook wel door predikanten, dat het kerkhof de laatste rustplaats is. Voor gelovigen en ook voor ongelovigen is dat niet waar! Het graf is voor gelovigen een tijdelijke rustplaats van het lichaam, voor de grote dag, van de opstanding en de komst van het nieuwe Jeruzalem uit de hemel, aanbreekt. En voor de ongelovigen en onbekeerden breekt uiteindelijk de dag van de eeuwige onrust en onvrede aan. De overledene ligt ook niet in het graf, slechts zijn stoffelijk lichaam dat vergaat.
Maar daardoor ook is het kerkhof een bewijs van de zonde van de mens. De dood is de bezoldiging of betaling van de zonde. Al ontkent de slang het in het paradijs: Wie van de vruchten van de verboden boom eet zal sterven. Lees het begin van Genesis 3 er maar op na.
Daarom past op een kerkhof geen echte blijdschap, of uitbundigheid, maar soberheid en erkenning van ons gebroken bestaan. Ik moet bekennen en zeg met schaamte: hier ligt mijn geraamte. Of met Bijbelse woorden: dorre doodsbeenderen die wachten op de jongste dag.
Een grafsteen behoort daarom naar mijn inzicht eenvoudig te zijn. Met daarop wel de naam van de overledene, de datum van zijn geboorte en afsterven. En voor christenen ook eventueel een aanduiding dat we weten van vergeving, van de Heiland, van de opstanding van het lichaam, van het nieuwe Koninkrijk. Voor de gelovigen is die heerlijkheid oneindig groter dan de afbeelding op de mooiste foto. Voor de niet-gelovigen kan de foto niets afdoen aan de ellende van de uiteindelijke veroordeling en eeuwige straf.
Kortom: er is geen duidelijk verbod een foto op de grafsteen te plaatsen, maar ik zou het niet doen.
Maar mogelijk heeft iemand een andere motivatie. Wanneer we maar geen verwachtingen koesteren die uitgaan van eigen meningen en wensen en niet berusten op wat onze Schepper en onze Heiland over de mens, over mij, over u en jou, zegt.
Ds. J. J. Tigchelaar
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.J. Tigchelaar
- Geboortedatum:05-12-1931
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Putten
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Emeritus predikant en adviseur predikantenopleiding Church of Central Africa
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Soms ook erg confronterend.
Vooral als ze bij een ongeval om het leven gekomen zijn en wij als brandweer er bij betrokken waren.
Mijn schoonouders liggen begraven vlakbij een plaats waar ook 5 jongeren begraven liggen, die met z''n vijven in een auto zaten die vlabij ons in het water geraakte. Wij hebben ze helaas niet meer kunnen redden.
Dan zie je een foto van een broer en zus, samen lachend op de foto, en nu samen in het graf.
Dat raakt je wel.
Het is belangrijk om met je partner, als je die hebt, al te spreken over je begrafenis enz.
Dat die dingen geregeld zijn en bespreekbaar gemaakt hebt
Het hoort net als je geboorte bij het leven.
In plaats van een foto kan je ook nog een mooie getuigenis op de steen zetten.
Van mij mag dit op mijn steen staan.
Jezus zegt:
Wie in Mij gelooft, zal leven,
zelfs als hij gestorven is.
Een een foto, och, het gaat niet om mij, voor mij hoeft dat niet.
