Vraag
Mijn vrouw is zwanger en zal begin juni bevallen in een het ziekenhuis. Bij ons vorige kindje vroeg men of men de navelstreng mocht gebruiken voor onderzoek. Wij vragen ons af of aan dit onderzoek ethische bezwaren kleven. Graag zou ik deze vraag willen voorleggen aan iemand uit de PKN, Chr.Ger. of de Hersteld Hervormde Herk, zodat wij een goede afweging kunnen maken.
Antwoord
Het gebeurt steeds meer dat rond de geboorte van een kind gevraagd wordt of de navelstreng gebruikt mag worden voor het winnen van stamcellen. Dat gebeurt o.a. uit beenmerg. Maar ook uit embryo's. Het lijkt me duidelijk dat -ook al zijn er strenge voorwaarden aan verbonden via de zogenoemde Embryowet- we aan deze vorm van het genereren van stamcellen uit embryo's niet meedoen.
Op zich lijkt het mij niet verboden om de navelstreng te gebruiken voor onderzoek zoals ook uit beenmerg cellen gewonnen worden. Zo kan men bijv. bij leukemie weer beenmergcellen inspuiten na een chemo-kuur. Uit de stamcellen van een oog kan men hoornvlies kweken, enz. De mogelijkheden zijn legio. Wel zullen we ons de vraag moeten stellen waar de grenzen liggen aan dit onderzoek. Wetenschappers verwachten er heel veel van. Maar als christenen zullen we ons altijd realiseren dat ons lichaam toebehoort aan de Heere. En dat 'reparaties' niet oneindig zijn. Dat maakt ons voorzichtig om zomaar mee te gaan in een ontwikkeling waarvan we het einde niet kunnen overzien. Anderzijds gebiedt de eerlijkheid dat we al veel -zonder het vaak te weten- gebruik maken van allerlei behandelmethoden waarbij 'geëxperimenteerd' wordt met leven. Voor zover ik het nu kan overzien, lijkt het me niet bezwaarlijk om navelstrengbloed af te staan. De navelstreng wordt immers anders toch ''weggegooid'. Wel kan de vraag gesteld worden of we nu al een soort private levensbank met 'reserve-onderdelen' moeten gaan aanleggen. Vroeger openden we voor onze kinderen een spaarbankboekje. Nu lijkt het wel alsof ouders bijna moreel verplicht zijn/worden om een medisch bankboekje voor hen te openen. Het lijkt me daarom beter dat de navelstreng niet bij een private stamcellenbank terechtkomt maar dat we kiezen voor een donorbank.
Ik zie dus zelf geen zwaarwegende, theologische bezwaren maar mocht u aarzelen, dan is het beter om het niet te doen. Om tot een goede afweging te komen wil ik u verwijzen naar onderstaande site via internet, waar de nodige informatie is te vinden.
Waarom Stamcellen opslaan?
Sinds enkele jaren bestaat er de mogelijkheid om een kindje bij de geboorte nog iets extra's mee te geven, en wel door bij de geboorte de stamcellen die zich in in de navelstreng en in het navelstrengbloed bevinden te laten opslaan. Stamcellen uit de navelstreng en het navelstrengbloed bieden een aantal voordelen. De afname is eenvoudig en pijnloos uit te voeren (in tegenstelling tot de beenmergpunctie). De stamcellen uit navelstreng en navelstrengbloed zijn jong en vitaal. Ook zijn er geen ethische bezwaren tegen het gebruik zoals wel het geval is bij embryonale stamcellen. Bovendien bij een transplantatie met eigen stamcellen ontstaan geen afstotingsverschijnselen en geen inbreng van ziektekiemen zoals bij ‘vreemde' stamcellen van een andere donor. Daarnaast is de kans 1 op 4 dat de stamcellen ook gebruikt kunnen worden voor de behandeling van broer of zus.
Waarom navelstreng?
De navelstreng die moeder en kind tijdens de zwangerschap verbindt, is een rijke bron van speciale stamcellen genaamd Mesenchymale stamcellen (MSC's). Navelstrengbloed heeft deze Mesenchymale stamcellen in mindere mate beschikbaar. Mesenchymale stamcellen worden vaak gevonden in beschadigd weefsel en hebben de unieke capaciteit om te helpen bij het herstellen van een beschadigd orgaan. MSC's worden gebruikt om vele ziekten te behandelen waaronder hartaandoeningen, darmziekten, bot, kraakbeen en afweersysteemdefecten.
Waarom navelstrengbloed?
Het bloed dat zich bevindt in de navelstreng is rijk aan hematopoietische stamcellen (HSC's) die niet in de navelstreng zitten. Deze stamcellen kunnen gebruikt worden voor bloedaandoeningen en zijn wereldwijd al bij meer dan 20.000 mensen gebruikt.
Welke behandelingen met stamcellen bestaan al?
Stamcellen worden op dit moment al in de geneeskunde ingezet. Bij bloedziekten zoals leukemie past de geneeskunde al decennialang beenmergtransplantaties toe om het zieke beenmerg van de patiënt te vervangen door gezond beenmerg. Sinds 1988 worden ook stamcellen uit navelstrengbloed gebruikt bij de behandeling van leukemie en auto-immuunziekten. Het succespercentage is even hoog als bij stamcellen uit beenmerg. Maar ook bij andere aandoeningen worden stamcellen al ingezet. Daartoe behoren bepaalde vormen van bloedkanker, ziekten van het lymfesysteem zoals de ziekte van Hodgkin en bij bepaalde tumoren (o.a. aan borst en eierstok). Ook bij hartfalen worden al stamcellen ingezet. Men gebruikt stamcellen ook om na chemotherapie bij kankerbehandeling het beenmerg te helpen regenereren.
Welke stamceltherapieën worden er in de toekomst verwacht?
De medische wetenschap heeft hoge verwachtingen van stamcellen. Daarom wordt momenteel veel onderzoek gedaan op de verschillende soorten stamcellen en hun therapeutische toepassingen. Veel toepassingen vervangen of herstellen beschadigd of verloren gegaan weefsel, bijvoorbeeld bij hartfalen, ziekte van Parkinson, Multiple Sclerose, nieraandoeningen, ALS en Diabetes.
Al deze toepassingen van stamcellen bevinden zich nog in een experimenteel stadium. Het kan dus nog enige tijd duren voordat ze tot het standaardarsenaal behandelmethoden van de geneeskunde gaan behoren. Wetenschappers zijn het er wel over eens dat stamcellen een rol zullen spelen in de ‘regeneratieve geneeskunde van de toekomst'.
Is stamcelopslag iets voor mijn kind?
Tot voor kort werden de navelstreng en het navelstrengbloed bij de overgrote meerderheid van de geboorten gewoon weggegooid. Sinds enkele jaren wordt de mogelijkheid geboden om het navelstrengbloed en sinds kort ook de navelstreng, bij de geboorte af te nemen en stamcellen daaruit te laten isoleren en opslaan. Dit kan kosteloos bij een donorbank, maar de stamcellen kunnen niet voor eigen gebruik opgevraagd worden. Ook bestaat de mogelijkheid om deze stamcellen op naam van het kindje op te slaan bij een zogenaamde private stamcelbank. Op deze manier kan het kind in de nabije of verre toekomst beschikken over eigen, hoogst vitale stamcellen, die op dat moment wellicht de sleutel tot een aantal therapieën kunnen vormen. Ook naaste verwanten zoals broers en zussen kunnen baat hebben bij de ingevroren stamcellen.
Op basis van de huidige stand van de wetenschap zijn de medische wetenschappers van mening dat er een grote kans bestaat dat een kind in een latere levensfase stamcellen van zijn eigen navelstrengbloed zal gebruiken. Deze kans bedraagt ten minste 1 op 400 en wordt steeds groter.
Kijk voor meer informatie op: www.cryo-save.nl
Hartelijke groet,
Ds. M. A. Kuijt, Huizen
Dit artikel is beantwoord door
Ds. M.A. Kuyt
- Geboortedatum:17-04-1957
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Wijk en Aalburg
- Status:Inactief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Misschien een aantal punten om over te denken of te reageren:
- zijn er ouders van wie hun kind leukemie heeft (gehad) en zouden zij, als zij daar nu op terugkijken, graag de mogelijkheid hebben gehad van de stamcellen van de navelstreng?
- zou je dit kunnen vergelijken met inenten? Dat is een preventieve behandeling, waarbij soms levende cellen (BMR) worden ingespoten. Nu zijn het in dit geval dan wel stamcellen, maar wel van het kind zelf, dus eigenlijk fijner?
- zou je hierbij in de toekomst dezelfde houding kunnen krijgen als bij het "gewone" donorschap? M.a.w. de mening dat als je zelf geen donor bent, je eigenlijk ook geen recht hebt op het gebruiken van een ander?
Ik heb er zo de antwoorden niet op. Vind het wel een heel heldere en uitgebreiden reactie van de ds. Fijn om dat even te kunnen laten bezinken.
Het blijft inderdaad natuurlijk altijd een geval dat we geen el aan ons leven kunnen toevoegen, maar goed... we hebben ook weer de hersens gekregen om dingen te kunnen.
Lastig, sterkte en succes ermee, maar bovenal; geniet straks, als alles goed mag gaan, van jullie baby en de kraamtijd!
Voor heel veel leukemie, hodgkin, lymfoompatienten, maar ook bij ernstige vormen van anemie en nog veel meer ziekten, zijn deze stamceltransplantaties heel erg nodig.
Op dit moment gebeurt dit met name via:
-stamcellen van de patient zelf, die bijvoorbeeld al op een eerder moment in het leven gewonnen zijn, de zogenaamde autologe stamceltransplantaties
-stamcellen van een familielid van de patient. Dit is vaak niet mogelijk, omdat, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een niertransplantatie, het transplantaat heel goed moet matchen met de ontvanger, nog veel meer dan bij een andere orgaantransplantatie. Dit heet een 'verwante allogene stamceltransplantatie'
-stamcellen van een donor via de donorbank. Op basis van de stamcelgegevens van de patient wordt een donor gezocht die matcht. Helaas is nog niet voor alle patienten een donor voorhanden en kan dus niet iedere patient die deze behandeling nodig heeft geholpen worden met een 'onverwante allogene stamceltransplantatie'
De nieuwste optie is de optie waar je vraag over gaat, de 'cord-blood transplantatie'.
Hierbij worden stamcellen uit navelstrengbloed gehaald. Omdat bloed uit de navelstreng nog zo 'nieuw' is, hebben deze stamcellen nog maar heel weinig 'eigenschappen', waardoor ze ook nauwelijks afgestoten kunnen worden.
Hierdoor kan iedere patient dus ook bloed krijgen van een willekeurige cord blood donor.
Voor een volwassene zijn 2 cord blood donors nodig en voor een kind maar 1.
Natuurlijk is het denkbaar dat met de stamcellen on-ethisch werk verricht wordt. Er wordt ook onderzoek mee gedaan bijvoorbeeld, maar de vraag is hoe slecht dat is.
De verschillende hematologische maligniteiten komen veel voor, maar met deze nieuwe behandelingen is er een wat grotere kans op genezing.
Daarom zou ik zeggen: doen! Je kunt er zoveel goed mee doen, het kost jullie geen moeite of pijn, en er zijn patienten die hier heel blij mee zijn.....!
De voordelen zouden voor mij heeel erg opwegen tegen de nadelen, zeker omdat ik in mijn werk zoveel patienten zie die hier zo erg bij geholpen zijn!
Vraag jezelf eens af: zou ik zelf een cord-blood transplantatie willen als ik die nodig zou hebben? Als je antwoord ja is, geef dan dit bloed! Het kost je geen enkele moeite en heeft geen nadelen voor jezelf, zoals bij andere vormen van donorschap!
