Predikanten uit traditionele kerken

Ik heb vaak de indruk dat predikanten uit traditionele kerken niet open staan voor de vele vragen die er ook onder hun gemeenteleden leven. Alles moet stroken met de belijdenisgeschriften en een aantal oude schrijvers, zoals Kersten, Calvijn, enz. Maar de mensen van nu kunnen toch net zo goed denken als schrijvers van vroeger? Door de betere vertalingen, meer kennis en meer vergelijkingsmateriaal weten wij eigenlijk veel meer dan vroeger. Waarom wordt er bijvoorbeeld nooit eens toegegeven dat er nergens in de Bijbel staat dat de doop in plaats van de besnijdenis gekomen is? En er staat ook niet dat de zondag in plaats van de sabbat gekomen is. De eenzijdigheid wordt zo sterk benadrukt ten koste van de eigen verantwoordelijkheid, met een beroep op Calvijn en Kersten. Ik hoor nauwelijks dat er mensen bekeerd worden in traditionele kerken, dat zegt mij wel iets. In evangelische gemeentenen bij JijDaar en HeartCry komen mensen wel tot geloof. Daar hebben ze alleen de Bijbel, moet ons dat niet wat zeggen? Ze doen daar ook niet moeilijk als je er in een broek komt, of er een beetje anders uitziet dan zoals 'men' het graag wil hebben.

Beste lezer,
 
Het is nog niet zo makkelijk om op deze vraag antwoord te geven, omdat er nogal wat algemene typeringen in staan. Bijvoorbeeld: de indruk dat predikanten uit traditionele kerken niet open staan voor de vele vragen die er ook onder hun gemeenteleden leven. Dat kan een indruk zijn, maar die is moeilijk te bewijzen. Dat zal ook per predikant verschillen. Maar je mag van predikanten uit de gereformeerde gezindte wel verwachten dat ze antwoorden geven die conform Gods Woord zijn en die staan in de lijn van de belijdenisgeschriften die ze van harte ondertekend hebben, omdat ze geloven dat die in alles met Gods Woord overeenkomen. Met citaten van Calvijn en Kersten etc. ligt het wat anders. Die staan niet op één lijn met Gods Woord, en hebben ook niet het kerkelijk gezag van een belijdenisgeschrift. Daar kun je dus op bepaalde punten kritiek op hebben, waarbij opnieuw de Bijbel het richtsnoer is.

Er is niets op tegen wanneer we ook schrijvers van vandaag lezen en raadplegen en soms meningen met elkaar confronteren. Als we altijd maar bedenken: het oude is niet goed omdat het oud is, en het nieuwe is niet goed omdat het nieuw is. Ik moet denken aan wat we lezen in 1 Corinthe 3:21-23: "Niemand dan roeme op mensen; want alles is uwe. Hetzij Paulus, hetzij Apollos, hetzij Cefas, hetzij de wereld, hetzij leven, hetzij dood, hetzij tegenwoordige, hetzij toekomende dingen, zij zijn alle uwe. Doch gij zijt van Christus, en Christus is van God."

Met andere woorden: er kunnen mensen zijn in de geschiedenis van de kerk die veel betekend hebben. Wij mogen dankbaar van hun inzichten gebruik maken, maar geen afgoderij met hen bedrijven. Christus staat centraal. Daarom zijn vanuit dit gezichtspunt allerlei schrijvers welkom, oude en nieuwe, als ze ons maar terugleiden tot de bron: Gods Woord.

Hetzelfde geldt van vertalingen en verklaringen: we mogen ze op een gezond-kritische manier gebruiken. Overigens betekent dat voor mij niet dat bijvoorbeeld vertalingen allemaal op een lijn staan; voor gebruik in de kerk moeten we streven naar het beste. Maar in persoonlijke bijbelstudie is vergelijking van diverse vertalingen zeker zinvol. Dus: gebruik allerlei, ook hedendaagse, hulpmiddelen dankbaar, maar wees tegelijk over de hele linie kritisch. Ik maak het ook wel mee dat iemand iets van internet geplukt heeft en daarmee aan de haal gaat, terwijl het bepaald geen Bijbelse geest ademt...
 
De vragen of de doop in plaats van de besnijdenis gekomen is en of de zondag in plaats van de sabbat gekomen is, vergen een veel bredere bespreking. Maar ik heb de indruk dat u/jij dit meer als voorbeelden opvoert van dingen die vast zouden liggen. Nu, ik meen te mogen zeggen dat er op dit punt veel bezinning binnen de gereformeerde gezindte is geweest en nog steeds is: over de doop wordt heel veel gepubliceerd, waarbij ook op bovengenoemde vraag wordt ingegaan. Hetzelfde geldt over sabbat/zondag: ik denk alleen al aan de zeer grondige manier waarop ds. R. van Kooten in zijn boek over het vierde gebod op deze problematiek ingaat. Maar we kunnen ook denken aan materiaal uit de kring van de RMU. Ik zou zulk materiaal eerst eens opsporen en grondig doornemen alvorens een oordeel te vellen.
 
Over het verband tussen verkiezing en verantwoordelijkheid zijn ook boeken vol geschreven. Er komen inderdaad op dit punt eenzijdigheden in de gereformeerde gezindte voor. Aan de ene kant sterk denken en preken vanuit de verkiezing, aan de andere kant een zodanig beklemtonen van de menselijke verantwoordelijkheid dat het werk van de Heilige Geest in de bekering in het gedrang komt.

De manier waarop onze belijdenisgeschriften over deze dingen spreken is zeer evenwichtig: ik wijs in dit verband alleen maar naar hoofdstuk 1 en 2 van de Dordtse Leerregels, waar je heel veel verwijzingen naar de Bijbel vindt.

Of er bij JijDaar en HeartCry meer mensen tot geloof komen dan in de traditionele kerken, weet ik niet. Wie zal dat beoordelen? Ik weet wel dat de Heere nog werkt, onder ouderen èn jongeren. Soms heel stilletjes, geleidelijk. Soms heel plotseling. Het belangrijkste is maar dàt mensen tot Christus komen. En dat zal dan ook blijken in de vruchten in hun leven.
 
Dat uiterlijke dingen niet doorslaggevend mogen zijn: daar ben ik het mee eens. Het komt inderdaad voor dat iemand op grond van uiterlijke verschijning wordt veroordeeld. Dat is zeker niet in de lijn van Christus (Matt. 7:1-5).

Tegelijk moeten we, wanneer we weten dat we in een gemeente komen die een bepaalde stijl heeft, ook geen aanstoot geven. Ik bedoel nu dus niet een situatie waarin een willekeurige buitenstaander in zo'n kerk komt - die weet het niet, en zal hartelijk ontvangen moeten worden.

Maar als je zelf als kerkmens weet dat er in een gemeente bepaalde stijlgewoonten zijn, moet je geen aanstoot geven door demonstratief de stijl te doorbreken. Zou dat in de stijl van Christus zijn? "Wees zonder aanstoot te geven, en voor de Joden en voor de Grieken en voor de gemeente Gods" (1 Corinthe 10:32).

Het is een vrij lang antwoord geworden, omdat deze ene vraag in feite vele vragen bevatte. Hopelijk is er het een en ander verhelderd.

Van harte Gods zegen toegewenst!

Ds. P. D. J. Buijs

Dit artikel is beantwoord door

Ds. P.D.J. Buijs

• Geboortedatum:
  02-11-1961
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Nunspeet
• Status:
  Actief

198 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven