Dodenherdenking

Ds. J.D. Heikamp / 52 reacties

11-05-2010, 09:58

Vraag

Ds. Heikamp, mogen we wel meedoen aan de jaarlijkse dodenherdenking? We zien immers kransen en bloemen liggen, terwijl we zelf tegen bloemen op begrafenissen zijn?


Antwoord

Ik heb vorige week een herdenkingsdienst geleid en met de gemeente twee minuten stilte gehouden om klokslag acht uur. Ook in voorgaande jaren heb ik in plaatselijke gemeenten tijdens de dodenherdenking uit Gods Woord gelezen en gebeden tezamen met andere predikanten en meestal de burgemeester. Dat mensen dan kransen leggen is ter nagedachtenis aan hen die voor ons gevallen zijn in de diverse oorlogen die tot vandaag toe gevoerd zijn. Persoonlijk doe ik niet mee aan de kranslegging, ook niet als me dat gevraagd wordt.

Toch vind ik een kranslegging tijdens dodenherdenking van een andere orde als de bloemen op de begraafplaatsen. Daar zijn we niet zo voor, nietwaar? Toch nog eerlijke opmerking. Mijn vrouw en ik kwamen enkele jaren geleden op het graf van ons kleinkind (dat graf is normaliter vrij van bloemen) en schrokken want er lag een roos op de grafsteen. Het bleek van een kleinkind die dat in zijn eentje had gedaan. Hij moest, zei hij, zo vaak aan Willijan denken. Mijn vrouw en ik keken elkaar aan en kregen een traan in onze ogen. Een nadenkertje...

Met hartelijke groeten,
Ds. J. D. Heikamp

Dit artikel is beantwoord door

Ds. J.D. Heikamp

  • Geboortedatum:
    09-11-1939
  • Kerkelijke gezindte:
    Hersteld Hervormd
  • Woon/standplaats:
    Staphorst
  • Status:
    Actief
283 artikelen
Ds. J.D. Heikamp

Bijzonderheden:

Emeritus

website: http://dsheikamp.refoweb.nl


Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
52 reacties
Cloudsadmirer
11-05-2010 / 10:09
Vraagstelster: alles moet je aan de Bijbel toetsen. Staat er ergens dat je geen bloemen mag gebruiken bij het graf? Is dat uit de Bijbel te herleiden? Zo nee, dan vind God het niet belangrijk genoeg om je er druk over te maken. Een dodenherdenking is méér dan een neergelegde bloemenkrans.
Alphonsus
11-05-2010 / 10:42
Gewoon: bloemen neerleggen daar waar je aan een vorm van medeleven uiting wilt geven waar dat dan ook passend is.
Wat "pijnigen" sommigen zich met allerlei (opgelegde) regels die geen grond in Gods woord vinden.
wpluimers
11-05-2010 / 11:23
Mooi genuanceerd antwoord van ds. Heikamp. Al zou ik persoonlijk wèl de krans leggen omdat ik denk dat daar een positievere christelijke boodschap van uit gaat.

Ik zou de vraagsteller een spiegel willen voorhouden: wat voor indruk zou je geven aan niet-christenen als je bewust niet aan de dodenherdenking mee doet?

Ik betreur het als christenen om soms onduidelijke redenen zich onttrekken aan maatschappelijke evenementen waar niet gelijk een christelijk stempel op ligt. Alsof alles wat geen christelijke signatuur draagt daarmee direct fout zou zijn. Deze vraag als over de dodenherdenking is zo'n voorbeeld wat mij betreft.

Soms hebben niet-christenen er evenveel moeite mee als 'wij' ervoor kiezen geen bloemen bij dergelijke trieste gelegenheden te gebruiken, omdat sommige mensen bloemen juist heel belangrijk vinden in het eerbetoon aan de overledene.
Tradities hebben zeker hun waarde, maar wat mij betreft: meer ook niet. Tradities hebben geen Bijbels fundament.
Catherine
11-05-2010 / 12:55
Ik bezocht het graf van mijn ouders en achter de steen was 1 wilde roos omhooggeschoten. Ik vond het zo mooi. Wij leggen ook geen bloemen, zeker omdat mijn ouders dat niet wilden, maar in die ene roos zag ik een symboliek en was erdoor ontroerd.
pannenkoek
11-05-2010 / 14:07
De bloem wordt in ps 103 gebruikt als teken van vergankelijkheid.

Gelijk het gras is ons kortstondig leven
Gelijk een bloem die op het veld verheven.
Wel sierlijk pronkt maar krachtloos is en teer,
Wanneer de wind zich over 't land laat horen
Dan knakt haar steel haar schoonheid gaat verloren
Men kent en vind haar standplaats zelfs niet meer.

Ik ben het niet gewend. Maar ik kan niet zeggen dat ik het 'slecht' vind.
Catherine
11-05-2010 / 14:10
Als ik langs het huis van mijn ouders rijd, denk ik dit altijd: men kent en vindt haar standplaats zelfs niet meer ! Het wordt veel gezongen op begrafenissen, erg plechtig en toepasselijk !
1a2b3c
11-05-2010 / 14:40
Men kent en vind haar standplaats zelfs niet meer.
Als er op grond daarvan geen bloemen mogen op een graf dan vind ik dat een grafsteen helemaal niet kan.
Wat is eigenlijk de reden dat bloemen niet kunnen, behalve dan traditie?
Ooit is er toch iemand mee begonnen met te zeggen dat bij een graf bloemen niet kunnen!!
Catherine
11-05-2010 / 15:09
@1a2b3c: je hebt daar best een punt ! Bij ons was het eigenlijk meer, geef maar iemand bloemen in het leven, daar heeft iemand wat aan. Ik ken ook mensen die geen grafsteen willen. Maar daar staat weer tegenover: en daar heb ik Lea begraven. Ik vind een overdaad van bloemen beetje vreemd, maar een enkele bloem ? Nee, daar kan ik geen bezwaar tegen hebben.
Die psalm die Pannenkoek aanhaalde, slaat meer op het feit dat mensen weggaan. Iemand kan groots en meeslepend leven, maar eens komt er een einde aan. Ook al zijn er foto's/films/beeld, de standplaats van iemand is weg !
Arie2009
11-05-2010 / 15:46
Volgens mij heeft het veel meer te doen met wereldgelijkvormigheid. Hoe vaak zie je niet dat de kist is omgeven door een zee van prachtige, geurige bloemen. De ene krans moet nog mooier, groter etc. zijn dan de andere.

Ik zou de vraag eens een keer willen omdraaien: waarom zou je WEL bloemen leggen op een begrafenis? En dan niet zo'n afgezaagd antwoord als: ter nagedachtenis, want nagedachtenis TIJDENS een begrafenis slaat natuurlijk nergens op.
Catherine
11-05-2010 / 15:53
Arie2009: de herdenking op de Dam, maakt op mij geen indruk. Meer de herdenking op de waalsdorpervlakte, waarin dan een vlag te zien is, door bloemen gemaakt a.h.w. De soberheid, de oprechtheid, ontroeren mij, meer dan die hoeveelheid kransen, vips, gefrobeld gedichtje.
Ik voel geen behoefte bloemen neer te leggen.
Net zomin als er iemand vermoord is, daar zie je ook allerlei spullen naar toe gaan, waxinelichtjes, beertjes, de mens is op zoek naar "iets", verbondenheid, men mist toch wel een essentieel iets, en dat beseffen ze niet.
Daarom ook die stille tochten.
Waarom laten mensen een lichtje branden op een graf ? Ook zoiets. Bij kindergrafjes maakt men het helemaal bont. Fietsjes, grote beren, enz.
Annet76
11-05-2010 / 16:22
Ik denk dat het zeker niet aan ons is om daar een oordeel en of invulling aan te geven. Pas als het je zelf overkomt, staat het je vrij daar invulling aan te geven op de manier waarop je er de meeste troost in vindt. Laat dat aan een ieder zelf over. De één vind troost in een stille tocht, de ander in het leggen van bloemen, weer een ander met het branden van veel kaarsen.

@Arie2009,
De vraag: ‘waarom zou je WEL bloemen leggen op een begrafenis’ is gelijk aan de vraag: ‘waarom zou je GEEN bloemen leggen’.
Al zou er een afgezaagd (??) antwoord komen ‘ter nagedachtenis’ dan is daar helemaal NIKS mis mee. Dat slaat wel degelijk ergens op! Of iemand nou bloemen legt ter nagedachtenis of omdat de persoon bijvoorbeeld van bloemen hield, of als uiting van rouw, of voor mijn part voor je eigen genoegdoening, het gaat in eerste instantie om de beleving van de nabestaanden en wat zij als troost en bemoediging ervaren.
Om te zeggen dat ‘het nergens op slaat’ is omdat JIJ dat vindt, dus doe jij het niet. Evenzogoed!

@ Catherine, wat jij denkt dat mensen missen? Ik begrijp die opmerking niet zo goed.
Jij hebt geen behoefte aan stille tochten, bloemen, fietsjes, grote beren (ik ook niet trouwens), maar als er maar één iemand is die na het verlies van een dierbare daarin enige vorm van troost of medeleven ervaart dan kan daar toch geen enkel bewaar tegen zijn?
Zo kan een begrafenis met een zee van bloemen evenveel indruk achterlaten als een begrafenis zonder één enkele bloem.

Voor wat betreft de dodenherdenking; dat is inderdaad veel meer dan het leggen van bloemen, dus om daar nou vanaf te zien om de kransen die worden gelegd is natuurlijk wat kort door de bocht!
Ik heb er nog nooit geen seconde over nagedacht tijdens de herdenking, volgens mij is het daarvoor ook niet bedoeld!
Catherine
11-05-2010 / 17:55
@Annet76: mensen die nergens in geloven, missen een essentieel iets, DAT bedoelde ik er mee. Daarom is die troost ook zo dun. Het blijft allemaal bij "sterkte" hangen. Een begrafenis met veel bloemen, maakt op mij geen indruk. Als je bij een geopende groeve staat, moet het tot je doordringen dat het een waarschuwing is voor de omstanders. Nu hij, morgen ik ? Het is de straf op de zonde. Bloemen is om te verhullen hoe erg het is. De dood mag eigenlijk geen plaats meer hebben.
Annet76
11-05-2010 / 18:31
@ Catherine,

Het past ons niet om te oordelen over de grootte van het verdriet van mensen die nergens in geloven. Ik kan me de gedachte wel voorstellen, maar het is niet aan ons om te bepalen hoe groot, klein, of dun de troost is die ze op welke manier dan ook ontvangen. Een begrafenis met bloemen maakt op mij juist wél indruk, een begrafenis zonder bloemen vind ik eerder kaal. Maar dat is persoonsafhankelijk.
Bloemen worden in mijn beleving niet gelegd om de dood te verhullen. Bloemen leggen is zelfs een heel oud Chirstelijk (!) gebruik.

Bloemen als symbolische waarde. Een bloem kun je vergelijken met de menselijke ziel. Zoals een bloem zich opent naar het zonlicht, zo opent een overleden persoon zijn ziel ook naar de zon, naar het licht, naar God. Of je nu gelovig bent of niet, een ieder zal zijn ziel vanaf dat moment in Gods handen (moeten) leggen. Zo ook een bloem!
Dus of je nou gelovig bent of ongelovig, bloemen kunnen op elke begrafenis zijn eigen functie hebben.

Zoals een zonnebloem zijn hoofd draait naar de zon, naar het licht, zo heeft datzelfde licht de betekenis van Christus. De roos – ook veel gebruikt op begrafenissen – heeft als betekenis o.a. kwetsbaarheid. Dat vind ik mooi om op een begrafenis te (laten) zien. Als je nou ergens kwetsbaarheid ziet, dan is het op een begrafenis.
Voor mij heeft dat helemaal niets met verhullen van de ‘dood’ te maken, maar meer met een pure overgave aan God, en het licht!
floddertje
11-05-2010 / 19:11
Annet, ik zie dat toch ook een beetje anders.

Wij openen niet onze ziel naar de zon, naar het licht, naar God....!
Dat kunnen wij niet!!!
Op het moment dat de Heere onze adem weg neemt, gaat onze ziel uit ons lichaam. De Heere vraagt dan rekenschap van ons leven, hetzij goed, hetzij kwaad! Daar hebben wij geen enkele invloed op, net zo min als wij zelf kunnen bepalen wanneer wij de laatste adem zullen uitblazen.
Dan kun je nog zulke mooie bloemen op de kist leggen, maar wat als het een leven zonder God is geweest?
Leg je dan distels en doornen op de kist?
Of is het dan juist een verbloemen van de zonde?!
De dood is een straf op de zonde, die moeten we niet mooier willen maken.
Ik zie het zoals Catherine het waarschijnlijk ook bedoeld, ik voel meer indruk van een begrafenis zonder allerlei poespas/bloemen, dan een begrafenis omhuld met bloemen.
Dan voel ik juist ook een enorme leegte.
bakvis
11-05-2010 / 20:14
hallo zeg!
wat een heftige toon word er gelijk weer aangeslagen!
Besef even dat dit héél gevoelig kan liggen!
Zeker als je spreekt over kindergrafjes!! Als jíj daar geen behoefte hebt om iets op te leggen; prima! Maar hou lekker voor je hoe je daar over denkt!
Laat een ander in zijn/haar waarde!!Laat ieder rouwen op de manier die bij hem past zonder daar een oordeel aan te hangen dat ze 'iets' missen of wat dan ook.
Annet..ik ben het zowaar een keer met je eens! ;)
zeker met de eerst posting; de tweede is denk ik gevoelsmatig maar ik kan d'r ook wel een eind in meekomen!
Enne...in één van de eerste posts op dit bericht staat dat bloemen het teken van de vergankelijkheid is..nou dan passen ze uitstekend bij een begrafenis of op een graf, zou ik zo zeggen! Misschien wel beter als bij een verjaardag ;)
Hanna
11-05-2010 / 20:53
Toen ons nichtje van 7 weekjes jong! werdt begraven, was er een klein bloemstukje van groen, met van ieder kind uit de naaste familie/vriendenkring een witte roos...

Wij hebben er niet aan meegedaan, vond het ontzettend moeilijk, aan de ene kant wil je alles doen om de pijn, het verdriet te verzachten, aan de andere kant ben je het niet gewoon om bloemen te doen, en waarom dan wel bij een kindergrafje?! Het is voor ons moeilijk geweest om aan te geven waarom niet, en ik zou het nog niet goed kunnen verwoorden, maar ons gevoel was het er niet mee eens...

Dus ik denk dat het persoonlijk is: wel of geen bloemen...
davinci
11-05-2010 / 21:13
Nou weet je: het gaat ook om de ceremonie. Mensen willen wat tastbaars, je wilt je uiten. Natuurlijk kun je het hele circus zwart interpreteren, maar bekijk ook eens de andere kant. Ik zie het zelf als -naast ook woorden- een manier van uiten.

Voorbeeld:
Kijk, het is echt geen kunst hoor om er een negatieve interpretatie op los te laten; dit kun je bijna overal wel voor doen. Let op voorbeeld:

Je bent jarig. Er zijn veel gasten en het is gezellig. Dan komt je oom ook binnen. Iedereen lacht maar je oom niet. Hij kijkt de mensen in de kamer strak aan en vraagt wat er te lachen valt. De jarige is immers weer een dag eerder bij zijn dood. Dat zijn geen zaken om te lachen. De oom verzoekt de aanwezigen naar huis te gaan en te gaan overdenken wat ze van deze verjaardag hebben kunnen leren... snap je?
Catherine
11-05-2010 / 21:15
@Hanna, als je pijn wilt verzachten, luister dan naar de ouders als ze hun verdriet willen uiten. Ook 1 jaar daarna, ook 3 jaar daarna. Bloemen verwelken !
Hanna
11-05-2010 / 21:34
@Catherine: hierin wilden we toch ons eigen gevoel volgen!
voor het verdere is het idd zoals je zegt: wat de ouders fijn vinden proberen we aan te houden! En we merken ook dat dat gewaardeerd wordt!
Catherine
11-05-2010 / 22:03
@Hanna: jullie zijn dus wel meelevend, ook langere tijd. Maar als men rond de begrafenis met een bloemetje wordt afgescheept. Dat lijkt heel erg aardig en gevoelvol, of weet ik wat. Maar mij zegt het niet zo veel, en vele anderen zijn zo bitter teleurgesteld. Waar is nu het meeleven ? wordt vertwijfeld gezucht. Zoals je zegt, jij voelt aan wat de ouders fijn vinden en waarderen ! Heel goed.

Terug in de tijd

Kunnen we wel Bevrijdingsdag vieren als we allemaal slaaf zijn van de zonde?
3 reacties
11-05-2017
De scriba van de Protestantse Kerk in Nederland heeft aangegeven in een afscheidsinterview met het Nederlands Dagblad dat hij nog nooit vertegenwoordigers van de Gereformeerde Gemeenten heeft ontmoet ...
Geen reacties
11-05-2016
Wij, mijn lieve vrouw en ik, zijn bijna negen jaar getrouwd. Mijn vrouw heeft in een tijd van acht jaar veel te verwerken gehad. Ik was een man waar iedereen naar keek en zakelijk bewondering voor had...
5 reacties
11-05-2011
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering