Vraag
In het RD van zaterdag 31 oktober zegt dr. Herman Paul dat er in de late middeleeuwen niet zo'n aandacht was voor individuele geloofservaring, voor de beleving van het geloof. Maar dit is toch wel een wezenlijk iets in het geloof? Hoe geloofden Gods kinderen dan voor de reformatie?
Antwoord
Laat ik allereerst beginnen door te zeggen dat geloofsbeleving en geloofservaring niet wezenlijk zijn voor het geloof. Wezenlijk voor het geloof is de vergeving van zonden in het bloed van Jezus Christus en Gods genade! Daarmee zeg ik niet, dat het geen belangrijke factor en/of menselijk onderdeel van het geloof is! Veel wezenlijker is Gods belofte in Jezus Christus. Soms kun je ervaren dat je in het water ligt en als een baar der zee gelijk bent, ook dan werpt Christus vanaf de vaste grond van Zijn Woord het Evangelietouw naar je toe. Soms ervaar je dat je te midden van die twijfel (in het water liggend) toch dat koord door genade hebt mogen vastgrijpen en soms mag je ervaren dat Christus je op de kant trekt en vaste geloofsgrond onder de voeten geeft en je misschien wel samen met Hem vis en brood mag eten. Het gaat erom heb ik dat beloofde touw, dat mij is toegeworpen in dat Woord dat vast en zeker IS (niet wordt door mijn gevoel en ervaring) ook mag vastgrijpen!
Het is grote onzin dat men in de middeleeuwen niets met geloofservaring deed (Bernard van Clairveau en Thomas a Kempis, enz.) en natuurlijk was er tegelijk ook de scholastiek (een combinatie tussen de wijsbegeerte en godgeleerdheid onder impuls van Thomas van Aquino, aansluitend bij Aristoteles). En stelde men vragen als: hoeveel engelen kunnen er op de punt van een naald en kan God in Zijn almacht ook een steen scheppen die Hijzelf niet kan tillen. Dat waren serieuze vragen waar men zich mee bezig hield. MAAR dat was niet het geloof van de gewone man! Laten we niet vergeten dat de grote kerkvader Augustinus aan de wieg van de Middeleeuwen staat (5e eeuw) en je moet zijn Confessiones maar eens lezen en zelf maar oordelen of dat geen bevinding/ervaring is!
Feit is dat vele mensen in die tijd nog nauwelijks of helemaal niet konden lezen en daarom communiceerde men het geloof en de ervaring ook vaak d.m.v. allerlei vormen van kunst (m.n. schilderijen). Zo probeerde men a.h.w. het Evangelie inzichtelijk te maken als een soort beeldtaal voor de gewone man en vrouw.
PS. Maar ervaring mag nooit een voorwaarde zijn voor de beloften Gods die in Christus ja en amen zijn!!
Ds. J. Hoekman
Dit artikel is beantwoord door
drs. J. Hoekman
- Geboortedatum:27-01-1962
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Urk
- Status:Actief
