Vraag
Hoe belangrijk is het dat Woord en Belijdenisgeschriften één zijn en elkander niet tegenspreken? En wat is doorslaggevend voor een kerk: de Belijdenis of Gods verbondstrouw?
Antwoord
Het is altijd lastig om de verhouding tussen Schrift en belijdenis aan te geven. Er zijn twee gevaren die altijd op de loer liggen als er over deze verhouding wordt gesproken. In de eerste plaats mag de belijdenis niet als een stolp over de Bijbel heen komen te liggen. Dat gevaar kan nog wel eens aanwezig zijn in catechismuspreken. Hoe gezaghebbend dit onderdeel van de drie formulieren van enigheid ook is, er mag nooit in een preek gezegd worden dat iets Bijbels is omdat de catechismus het zegt. Andersom is het wel waar dat de catechismus een aangelegen punt uit de Bijbel wil vertolken. Maar met deze restrictie dat het niet gelijk aan, of boven de Bijbel staat. Aan de andere kant mogen we ook weer niet in het andere uiterste vervallen door de belijdenisgeschriften heel sterk te relativeren. Dat het eigenlijk alleen maar documenten zijn uit een ver verleden en daarom maar relatieve waarde hebben. Natuurlijk mogen we ze niet tot Gods Woord verheffen, maar ze kunnen wel dienen als leesregel voor het Woord. De belijdenisgeschriften kunnen ons meer zicht geven op het geheel van Gods Woord en ook behoeden en alert maken op gevaren die het gezag van het Woord ondermijnen. In die zin kan de bestudering van de belijdenisgeschriften goede diensten bewijzen en is het aan de orde stellen van bijvoorbeeld de Heidelberger Catechismus in de prediking van onschatbaar belang.
Dit gezegd hebbende, nu concreet antwoord op de twee vragen die gesteld worden. Allereerst mogen we stellen dat de Bijbel en de belijdenisgeschriften elkaar niet tegenspreken. Als dat het geval zou zijn zou de tweeslag Schrift en belijdenis erg kwetsbaar zijn. Aan de andere kant moeten we wel heel eerlijk zijn dat niet alles wat in de Bijbel staat in de belijdenisgeschriften staat. De Bijbel is rijker, voller, dieper, evenwichtiger en genoegzamer dan één van de belijdenisgeschriften. Een belijdenisgeschrift kan daarentegen wel gebruikt worden om de reikwijdte, de diepte, de volheid en de grote waarde van de Schrift te ontdekken. Maar het is de Schrift die je wijs maakt tot zaligheid, niet een belijdenisgeschrift, hoe mooi en diep ook van inhoud.
Dat brengt direct ook tot het antwoord op de tweede vraag. Natuurlijk is het Woord van God, en alles wat daarin naar voren komt, o.a. Gods verbondstrouw, van doorslaggevender aard dan de belijdenis. Niet wie de belijdenis heeft geloofd, maar wie Gods Woord heeft geloofd zal zalig worden. Laat dat duidelijk mogen zijn. Dat betekent niet dat de belijdenisgeschriften daarin, in die overgave aan Gods Woord en Hem die daarin ons verkondigd wordt, geen plaats en functie hebben. Niet voor niets zei de vermaarde theoloog en prediker uit Elberfeld, dr. H. F. Kohlbrugge, op zijn sterfbed: “De Heidelberger, houd daaraan vast, kinderen!” Waarmee gezegd wil zijn dat de waarde van de belijdenisgeschriften, ook al komen ze uit een ver verleden, zaken verwoorden die het geloofsleven ook van nu nog steeds raken en vormen. Laat dat de waarde mogen zijn van de belijdenisgeschriften, ook in deze tijd. Het gaat om de Schrift, maar het belijden van de kerk verwoordt wel op heerlijke en inhoudsvolle manier het hart van de Schrift. Daarom heeft ooit iemand gezegd, naar ik meen dr. O. Noordmans, dat de belijdenisgeschriften van de kerk een staf zijn om te gaan, een stok zijn om te slaan en een lied om te zingen.
Ds. R. W. van Mourik, Sommelsdijk
Dit artikel is beantwoord door
Ds. R. W. van Mourik
- Geboortedatum:07-02-1958
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Alblasserdam
- Status:Actief
