Vraag
Binnen een kerkverband (in mijn geval Geref. Gem.) kan er veel verschil zijn in de prediking e.d. Zelfs binnen een gemeente kan dit heel veel spanning geven. Hoe moeten we hier mee omgaan? Gewoon de verschillen naast elkaar laten bestaan? Maar de kerkenraad volgt vaak maar één lijn. Moet je dan maar uit elkaar gaan? Als de kerkenraad maar één richting vertegenwoordigd, kan dat voor andere mensen in de gemeente heel moeilijk zijn.
Antwoord
Verschillen in de prediking zijn er altijd geweest. De brieven van de apostelen tonen dit al. Laten we evenwel onderscheid maken in wezenlijke verschillen en niet-wezenlijke verschillen. Je zult begrijpen dat het dan nu even gaat over alle kerkverbanden.
Een wezenlijk verschil is het al of niet buigen voor Gods Woord; gelooft men in de inspiratie ervan? Ook het al of niet blijven binnen de grenzen van onze drie formulieren van enigheid moeten we tot de wezenlijke verschillen rekenen. Predikanten die deze grenzen overschrijden, moeten worden geschorst en als ze geen schuld belijden en herstellen, worden afgezet. Dan gaat het dus over de rechtzinnigheid in de leer.
Nu is er ook een prediking waarbij de leer wel rechtzinnig is, maar de bevinding afwezig is. Voorwerpelijk is de prediking zuiver, maar je hoort niet hoe God een mens bekeert en hoe de Heilige Geest Gods kinderen leidt. Weinig komt aan de orde van hoe de Heere Jezus Zich openbaart in het leven van de Zijnen. Predikanten die hierin tekort schieten moeten niet worden afgezet. Zijn ze onbekeerd -dat was Van der Groe ook in de eerste tijd van zijn ambtsbediening!- de Heere kan ook hen bekeren. Hebben ze weinig geestelijke oefeningen, Apollos moest ook nog nader onderwijs krijgen aangaande weg Gods (Hand. 18:26). Hier hebben met name de ouderlingen een belangrijke taak. Men moet ook niet van hen weglopen, maar voor hen bidden.
Niet-wezenlijk zijn accentsverschillen in de prediking. Niet iedere predikant is eender geleid en opgeleid. Ten aanzien van deze zaken is een ieder aangenaam in hetgeen hij heeft, niet in hetgeen hij niet heeft. Ieder moet zich wachten voor een te eenzijdige tekstkeuze en zich inspannen om -over een heel jaar bezien- uit heel het Woord van God te preken. Laat men elkaar opscherpen, maar niet aanvallen of afvallen.
Het is een heel slechte zaak als sommige mensen vanwege niet-wezenlijke verschillen predikanten tegenover elkaar willen zetten. Er schijnen in onzer tijd nogal wat mensen een onheilig behagen te hebben in polarisatie, waarbij van bijzaken hoofdzaken gemaakt worden terwijl de hoofdzaken voorbij worden gezien. Paulus geeft duidelijk aan hoe men met verschillen om kan gaan in Filippensen 1: Hij heeft het over sommigen die Christus prediken uit nijd en twist, terwijl anderen het uit goedwilligheid doen. Ze doen het "onder een deksel", terwijl de anderen het in der waarheid doen; ze doen het terwijl ze aan zijn banden verdrukking willen toebrengen, terwijl anderen de liefde in hun vaandel hebben staan. En toch verblijdt hij zich dat Christus gepredikt wordt. Liefde en ootmoed sieren hem. Uit elkaar gaan om niet wezenlijk verschillen is duidelijk tegen Gods Woord.
Nu is er een heel groot gevaar dat mensen een prediking zoeken die hen behaagt. Voor predikanten is er het grote gevaar dat ze een prediking brengen die mensen behaagt. Zo dreigt men elkaar wel tegemoet te komen, maar Gods gunst te verliezen! God komt ons dikwijls in Zijn Woord tegen om ons terecht te brengen. Wee, wie zich afkeert, omdat hem dit niet aanstaat! Het is een oude kwaal om een leer te zoeken, die bij ons past. Zowel in het Oude Testament als in het Nieuwe Testament treffen we dit kwaad aan, zelfs in een heel erge vorm. In het Oude Testament is dikwijls sprake van valse profeten en in het Nieuwe lezen we wel van dwaalleraren. Ze hadden dikwijls veel aanhang omdat ze een boodschap brachten die men graag wilde horen Zoeken naar een prediking die ons aangenamer is, is levensgevaarlijk, tot welk kerkverband men ook behoort. We behoren ons niet lichtvaardig los te maken van de gemeente waar we geboren en getogen zijn
Dit zijn wat algemene opmerkingen die geleden voor alle kerkverbanden
Omdat de vraagsteller uit de gereformeerde gemeenten komt, wil ik een enkele opmerking maken meer zijn richting uit, hoewel ik zijn persoonlijke omstandigheden niet ken. Zit hij onder de prediking die sterk voorwerpelijk is, vooral appellerend, waarbij weinig bevinding gehoord wordt (een deur zonder huis), of hoort hij daar juist veel van, maar is de prediking meest in de derde persoon en klinkt niets door van het aanbod van genade (een huis zonder deur)? Er kunnen tussen predikanten zeker enige verschillen zijn, hoewel nagenoeg allen toch wel beide zijden laten horen. We proberen elkaar op te scherpen op onze predikantenconferenties. Brakel zegt dat de luisteraars deze zaken ook in handen van de ouderlingen moeten laten, die de taak hebben op de prediking toe te zien. Evenwel, binnen de Gereformeerde Gemeenten zij de verschillen in prediking over het algemeen minder dan in veel andere kerkverbanden. Er zal niet worden getolereerd dat een predikant de belijdenisgeschriften weerspreekt. Ook wordt gestimuleerd dat de hele geloofsleer aan de orde komt, o.a. door de catchismuspreken.
Eigenlijk onbegrijpelijk dat mensen die klagen over verschillen binnen de Gereformeerde Gemeenten soms een kerkverband zoeken waar de verschillen veel groter zijn. De vrees die je dan voelt, betreft de grotere ruimte die er dan ongetwijfeld in dat andere kerkverband moet zijn om een prediking te zoeken die ons behaagt, maar die niet vanzelfsprekend samenvalt met wat God behaagt!
Ds. C. J. Meeuse
Dit artikel is beantwoord door
Ds. C.J. Meeuse
- Geboortedatum:05-10-1945
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerde Gemeenten
- Woon/standplaats:Apeldoorn
- Status:Inactief
