Heere met één E of met twee EE's

Ik vraag me af of je de naam van Heere nu met één E moet doen of met twee EE's? Mijn ouders nemen het mij hoogst kwalijk als ik het met één E schrijf, omdat ze vinden dat ik een naam heb en God dus ook en die ga je niet veranderen in één E en daarbij is het evangelisch. Ik weet het echter niet zo goed. Wat is nu het beste, of maakt het gewoon niet uit?

Beste vriend(in),

Een naam is heel belangrijk; zeker de Naam van de Heere! Daarom begrijp ik je vraag ook heel goed. En juist deze rubriek is geschikt voor dit soort vragen.

Het is waar -zoals je ouders aangeven- dat je een naam niet verandert. Ook al verandert de spelling, namen vormen hierop een uitzondering en blijven (nagenoeg in de meeste gevallen) ongewijzigd. Als ik denk aan een achternaam als “Van den Bergh” (met naamval en een “h” aan het eind) of aan een plaatsnaam als  “Heerenveen”. Zo is het ook met de Naam van God. HEERE is vanouds de vertaling in het Nederlands van het Hebreeuwse JHWH.

Namen veranderen in de regel dus niet. Iets anders ligt het bij bijvoorbeeld titels. “Heere” met kleine letters is geen naam in de eigenlijke zin van het woord. Het is de  vertaling van het Griekse “Kyrios”, oorspronkelijk de titel die alleen voor de Romeinse keizer gebruikt werd. De vertalers van de Septuaginta (de Griekse vertaling van het Oude Testament) gebruiken “Kyrios” als vertaling van de Gods Naam. De volgelingen van Jezus gebruiken “Kyrios” ook om hun geloof in de Zoon van God tot uitdrukking te brengen. “Jezus is Kyrios” is een belijdenis; en dat brengt de eerste christenen in conflict met de Romeinse machthebbers, omdat ze de keizer niet (meer) als kyrios, als de hoogste macht, willen erkennen.

Consequent doorgeredeneerd zou je de Gods Naam JHWH altijd als “HEERE” moeten vertalen; en zou je de titel “Kyrios” wel kunnen vertalen met: “Heere”, “Here” of zelfs “Heer”. Zelf schrijf ik ook bewust altijd “HEERE”  en “Heere”. Dat heb ik zo geleerd en ik vind dat ook eerbiedig. We hebben immers te maken met een heilig God!

Nu begrijp ik uit je vraag dat je ouders zeggen die schrijfwijze mag jij niet veranderen. En daar zit het hem nu juist op vast. Want het gebruik van HEERE of HERE en Heere of Here, of zelfs Heer hangt af van de Bijbeluitgave die je gebruikt en wat je op dat punt hebt geleerd. Als je thuis bent opgevoed met een vertaling waarin HERE en Here (óók wel in oudere uitgaven van de Statenvertaling!) staat en je hebt deze schrijfwijze van jongs af aan aangeleerd, verander jij dan iets? Nee, toch?!

Bovendien als je andere Bijbelvertalingen ernaast legt, neem bijvoorbeeld de King James Version, zeg maar de Engelse “Statenvertaling” uit 1611, dan staat daar ‘gewoon’ LORD en Lord.  Het vergelijking van Bijbelvertalingen in een andere taal maakt je gelijk ook weer een stuk milder. Je realiseert je dan dat het inderdaad om vertalingen gaat, óók daar waar het de vertalingen van de Naam des Heeren en de schrijfwijze daarvan betreft.   

Bovendien hangt het geloof af van Wie de Heere Jezus voor ons persoonlijk is, en niet hoe wij Zijn Naam in onze Nederlandse taal precies schrijven!

Ds. J. Noordam