Vraag
Als Maria zwanger blijkt te zijn, staat er in de Bijbel dat Jozef van plan is haar te verlaten om haar de schande te besparen. Maar als zij alleen achter gebleven zou zijn, zou dat toch helemaal een schande geweest zijn? Dan hadden de mensen misschien gedacht dat ze het met een ander had gedaan en dat Jozef haar daarom had verlaten o.i.d.. Bovendien gaat het er toch niet in de eerste plaats om wat de mensen van je denken maar of je eerlijk bent voor God?
Antwoord
Beste...,
Ik kan me goed voorstellen dat je deze gang van zaken vreemd vindt. Daar is een oorzaak voor. Wij leven in een heel andere wereld dan Jozef en Maria. Wij vinden andere dingen gewoon dan de mensen toen. Juist dat is belangrijk in deze geschiedenis: wat vinden de mensen gewoon, of wat vinden ze fatsoenlijk, of slecht.
Je schrijft hier iets over, ik citeer: “Bovendien gaat het er toch niet in de eerste plaats om wat de mensen van je denken maar of je eerlijk bent voor God?” Je hebt groot gelijk als je zegt, dat eerlijk zijn voor God veel belangrijker is dan wat mensen van je denken. Maar mensen denken wel hun gedachten over andere mensen en dat kan behoorlijk zeer doen. Daarom was het ook zo moedig van Maria om de moeder van de Heere Jezus te zijn. Want zij moest trotseren wat de mensen van haar dachten. Zij wist dat ze eerlijk was voor God, maar had wel met het gevaar van een heel slechte behandeling door mensen te maken. Want al ben je eerlijk voor God, mensen kunnen er soms rare ideeën op na houden en je vervolgens heel lelijk behandelen. En die behandeling moet je dan wel ondergaan. Dat zal soms heel onaangenaam geweest zijn. Om haar dat te besparen heeft Jozef haar niet verstoten, maar haar aangenomen en haar kind als zijn kind geadopteerd, nadat de engel hem had verteld wat de stand van zaken was.
Het is soms wel belangrijk te weten wat mensen denken. Er zijn landen waar het bijvoorbeeld als heel onfatsoenlijk geldt om je vragen zo te stellen dat de ander met NEE moet antwoorden. Want NEE zeggen op een vraag vinden ze onbeschoft en dus mag je het ook een ander niet aandoen NEE te moeten zeggen. Wij Nederlanders hebben daar geen idee van en dus stellen we allerlei vragen die buitenlanders dan weer onfatsoenlijk vinden, zonder dat we er erg in hebben. Hadden we maar geweten wat de anderen dachten, dan hadden ze ons niet onfatsoenlijk gevonden.
Misschien vind je dit een raar voorbeeld, maar ik wil je ermee duidelijk maken, dat het wel belangrijk is te weten wat mensen van allerlei dingen vinden. Zo is het ook belangrijk te weten wat de mensen in de tijd van Jozef en Maria fatsoenlijk vonden. Want al is het veel belangrijker om eerlijk te zijn voor God, toch doen mensen wat ze gewoon vinden en het is handig om daar een beetje van te begrijpen.
In de tijd van Jozef en Maria behoorde een fatsoenlijk mens een man of een vrouw direct aan te klagen bij de overheid als er sprake kon zijn van overspel. De overheid kon dan straffen uitdelen en die waren lang niet mis, ze liepen van een grove vernedering tot een steniging. Jozef was een fatsoenlijk mens, die graag wilde leven naar de geboden van God. Dus was hij eigenlijk verplicht om Maria aan te geven bij de overheid toen hij merkte dat ze zwanger was. Want al waren ze nog niet getrouwd, ze waren wel ondertrouwd en daarom behoorde Maria volgens de mening van de mensen toen Jozef helemaal toe. Ze mocht dus niet zwanger worden van iemand anders, dat zou overspel zijn, ontrouw aan Jozef. Ze was wel zwanger en daarom concludeerde Jozef tot overspel. Dus moest hij haar aangeven. Dat wilde hij niet, hij wilde Maria alle ellende besparen. Jij schrijft, dat Jozef haar de schande wilde besparen, maar dat is niet helemaal zoals wij dat tegenwoordig opvatten. Zo staat het inderdaad wel in de Bijbel, maar het is goed te weten dat in die tijd bij de schande ook een heleboel ellende hoorde. Hij wilde haar alle ellende besparen.
De beste manier was in stilte van haar te scheiden. Dat is niet zomaar verlaten, want in die tijd was het verbreken van ondertrouw even heftig als het verbreken van een huwelijk. Het was een complete echtscheiding. Hij wilde dat in stilte, in het geheim doen, want alleen zo kon hij voorkomen dat hij haar moest aanklagen. Dat was dus niet stiekem. De tegenstelling van in stilte scheiden is officieel scheiden, met alle afkondigingen erbij. Dat kon niet anders dan met een aanklacht tegen Maria gebeuren en dat wilde Jozef niet. Natuurlijk kon een van beiden dan niet in Nazareth blijven, want anders zou alles nog officieel moeten worden. Waarschijnlijk zou dan Maria naar een andere plaats verhuizen, waar ze zonder al te veel ellende verder kon leven.
Je kunt op deze manier ook begrijpen waarom er staat dat Jozef een rechtvaardig man was. Hij kon haar eigenlijk niet meer als vrouw accepteren, maar wilde haar alle narigheid besparen. Pas toen de engel Jozef in de droom duidelijk maakte dat Maria geen overspel had gepleegd, kon Jozef ertoe komen Maria als zijn eigen vrouw aan te nemen en het kind als zijn eigen kind te adopteren. Zo gaat de geschiedenis dan ook verder. Hij neemt Maria bij zich in huis en is straks de naamgever van de Heere Jezus. Voor de ogen van de mensen is hij dan de echtgenoot van Maria en de vader van de Heere Jezus.
Ik hoop dat je ziet dat het wel belangrijk is te weten hoe mensen ergens over denken. Dan begrijp je ook waarom mensen doen zoals ze doen. Als wij iets doen wat andere mensen verkeerd vinden, laten die andere mensen op hùn manier merken dat ze het verkeerd vinden. We krijgen grote misverstanden als we dat niet begrijpen. De mensen in de tijd van Maria dachten er anders over dan wij in onze tijd. Dat zullen we beseffen om te begrijpen waarom Jozef toen deed wat hij deed. Zo handelde Jozef in zijn tijd zo goed mogelijk om Maria en later ook de Heere Jezus in bescherming te nemen.
Ds. G. van ‘t Spijker
Dit artikel is beantwoord door
Ds. G. van 't Spijker
- Geboortedatum:17-12-1943
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Baarn
- Status:Inactief
