Zelfverdediging voor zelfvertrouwen

Mij is op seksueel gebied al meerdere keren wat aangedaan. Ik ben een erg kwetsbaar meisje (dus misschien ook een 'makkelijk' slachtoffer!?). Over straat gaan doe ik hierdoor met veel angst. Ik ben erg alert en voel me niet op m'n gemak. Een vriend van me tipte me dat ik wat meer vertrouwen in mezelf moet krijgen en dat ik eraan moet werken om mezelf beter te kunnen verweren. Waarschijnlijk zal dit mijn angst ook meer wegnemen. Maar nu is mijn vraag; wat is een Bijbelse manier om je in zoiets te verweren? Je mag jezelf verdedigen, maar in hoeverre?

Beste vraagstelster,

Je vraag bevat diverse aspecten en ook wat vaagheden. Maar aan hetgeen je over jezelf loslaat (en dat is waarschijnlijk al moeilijk genoeg) zal ik proberen wat duiding te geven.

Er is je meerdere keren wat aangedaan op seksueel gebied. Dat is ingrijpend, hoewel je er wat onduidelijk over bent. De wet kent hierin diverse gradaties: was het aanranding of verkrachting? Bij aanranding vindt er seksueel contact plaats tegen je wil in (maar zonder dat er sprake is van binnendringen), zoals ongewenst kussen, betasten, gedwongen tot uitkleden of gedwongen worden om die ander seksueel aan te raken. Bij verkrachting wordt je lichaam via een lichaamsopening (mond, vagina, anus) wel binnengedrongen, bijvoorbeeld met de penis, vingers of een voorwerp, tegen je wil in. In beide gevallen is er sprake van geweld, dreiging met geweld, chantage of psychische druk.

In juridische zin is er dus verschil, hoewel beide vormen strafbaar zijn. Of je nu verkracht of aangerand bent, het heeft altijd effect op je geestelijk welzijn. En afhankelijk van de daad ook heeft het ook lichamelijke effecten. Je kunt je er onveilig, bang, somber, onzeker of verdrietig  door voelen en je geeft dat ook aan in je vraag. Ook kunnen er lichamelijke klachten zijn, zoals pijn of verkramping. Hoewel je zelf niets verkeerd hebt gedaan, kun je toch last hebben van schaamte en/of een schuldgevoel en het gevoel smerig of bezoedeld te zijn. Dat kan lang voortduren, maar soms is een slachtoffer in eerste instantie in staat om de gevoelens ‘weg te stoppen’. Vroeg of laat (en dat kan na vele jaren zijn) komen die gevoelens toch weer terug, zeker als er geen begeleidings- en behandeltraject is gevolgd. Ik zou je dringend willen adviseren om professionele hulp te zoeken.
 
Je noemt jezelf een kwetsbaar meisje. Ik weet niet precies wat je daarmee bedoelt. Iedereen, en zeker een meisje in een bepaalde leeftijdsperiode, is op een bepaalde manier kwetsbaar. De conclusie dat je misschien een ‘makkelijk slachtoffer’ bent is echt onjuist en suggereert zelfs enige schuld (door uitlokking?) maar je bent iemand die onrecht is aangedaan en dat is nooit jouw schuld! Die ander heeft van je af te blijven, al zou je er bij wijze van spreken uitdagend bij lopen (hoewel dat in deze context heel onverstandig zou zijn want de praktijk bewijst helaas dat er wel degelijk individuen of groepen zijn die niet bestand zijn tegen die verleiding).

"De conclusie dat je misschien een ‘makkelijk slachtoffer’ bent is echt onjuist maar je bent iemand die onrecht is aangedaan en dat is nooit jouw schuld!"

 

Helaas geeft angstig, onzeker gedrag sommige jongens en mannen een prikkel om zich dan juist bruut te gedragen. Dat is geen verwijt naar jou toe, maar helaas wel een gegeven. Bij het volgen van therapie zullen die houdingsaspecten aan de orde moeten komen. En een zelfverzekerde houding wordt inderdaad versterkt als je het gevoel hebt dat je je goed (fysiek) kunt verdedigen. Die twee kanten versterken elkaar.

Je focust nu sterk op fysieke zelfverdediging en dat is op zich zeker geen nutteloze zaak. Maar daarmee probeer je het ‘eenvoudigste’ probleem aan te pakken. Vooral de geestelijke weerbaarheid is erg belangrijk. Ik denk dat die vriend (onder andere) daar ook op doelde. Maar dat gaat niet zonder dat je ook geholpen wordt met de trauma’s uit het verleden. Dus: zoek professionele hulp bij een (bij voorkeur christelijke) GGZ.
 
Neem ook, indien mogelijk, een vertrouwenspersoon in de arm (via school of kerk). Die is misschien niet zo direct therapeutisch bezig, maar wel heel laagdrempelig te benaderen en biedt een veilige omgeving en een luisterend oor. Met morele steun. Maar hierbij geldt: het ene doen (psychische, zo mogelijk psycho-pastorale hulp en psychosociale begeleiding) en het ander niet nalaten (weerbaarheidstraining).

De Bijbel erkent het recht op zelfverdediging. In Exodus 22:2 staat: “Indien een dief gevonden wordt in het doorgraven, en hij wordt geslagen, dat hij sterft, het zal hem geen bloedschuld zijn.” Dit vers schetst een situatie waarin een dief 's nachts inbreekt en de huiseigenaar zichzelf of zijn gezin verdedigt, waarbij (onbedoeld) de inbreker sterft. De wet spreekt de huiseigenaar vrij van moord, omdat het wordt gezien als een noodzakelijke daad van zelfverdediging tegen een ernstige bedreiging. Met andere woorden: de Bijbel erkent het recht om jezelf en je naasten te verdedigen tegen een (levensbe)dreigende aanval of ernstige schade.

"De Bijbel erkent het recht om jezelf en je naasten te verdedigen tegen een (levensbe)dreigende aanval of ernstige schade"

 

Echter: de nadruk ligt hier op verdediging. Het doel is veiligheid, het afwenden van gevaar. Geen aanval, geen wraak, daar is de Bijbel duidelijk over. Romeinen 12:19: “Wreekt uzelven niet, beminden, maar geeft den toorn plaats; want er is geschreven: Mij komt de wraak toe; Ik zal het vergelden, zegt de Heere.” Maar nogmaals: (zelf)verdediging is dus voluit te rechtvaardigen vanuit Gods Woord. Er bestaan christelijke weerbaarheidstrainingen die aan veel reformatorische scholen gegeven worden. Via internet zijn deze makkelijk op te sporen.

Als slachtoffer van seksueel geweld heb je het gevoel met 2-0 achter te staan in deze maatschappij: je moet het verleden verwerken en je moet je extra voorbereiden op een veilige toekomst. Gelukkig sta je er niet alleen voor. En daarmee bedoel ik niet alleen de hulpverleners, vanuit welke achtergrond dan ook. Dan bedoel ik vooral de hulp van Boven. Hij wordt niet voor niets aan het begin van elke kerkdienst aangeroepen: “Onze hulp is in de Naam des Heeren…”  Zonder Hem kunnen wij niets doen. Dáár moet en mag je zijn, Hij kent je beter dan welke aardse hulpverlener dan ook. Bij Hem kun je altijd ‘op consult’ komen door de weg van het gebed. En ach, dat bidden is vaak zo gebrekkig. Maar je mag Hem ook vragen om de woorden in je mond en de zaken in je hart te leggen. Als zelfs Jezus’ discipelen, die zó direct bij Hem betrokken waren en zóveel hemelse wijsheid uit Zijn mond hadden gehoord, nog aan Hem moesten vragen: “Heere, leer ons bidden…”, dan mag jij dat toch zéker aan Hem vragen!

We hoeven de Psalmen er maar op na te slaan, daar komen we ook zo vaak mensen tegen die in de diepte zaten, die hulpeloos, krachteloos, moedeloos waren. De Heere Jezus heeft zulke mensen op het oog, als Hij zegt (Mattheüs 11:28): “Komt herwaarts tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven.”

Heel veel sterkte. De Heere zegene mensen en middelen.

Johan Boeijenga