Horizontale lijn mist in preek

Al vanaf mijn jonge jaren ga ik naar een reformatorische kerk. Ik voel mij daar op zich thuis, alleen de laatste jaren zie ik wel steeds meer dat veel preken doorwrocht zijn van dogmatiek, waardoor -mijns inziens- de tekst veel te weinig onder het stof vandaan komt. Thema’s als wedergeboorte en bekering worden in veel teksten zo ingekleurd dat het soms lijkt dat de Bijbel meer een bekeringsboek is geworden dan het Woord van de levende God. Ook merk ik dat het weinig uitmaakt in welke refokerk je zit, want de dogmatiek regeert volop! Of je nou een Kerstiaan bent of een Brinkiaan. Ik vind dit erg jammer.

De laatste tijd ben ik daardoor meer gaan lezen van de ‘Amsterdamse school’. Helaas zijn veel van deze predikanten vrijzinnig. Toch vraag ik mij af waarom er niet meer waardering is voor deze stroming in onze gezindte. Juist de horizontale lijn in de tekst en toepassing daarvan zou toch een veel diepere uitleg geven en daardoor zorgen voor veel minder voorspellende preken. Ik begrijp natuurlijk dat ik niet iedere predikant over een kam kan scheren (denk aan de prachtige boeken van ds. P. den Butter), maar toch zie ik een grote buiging voor de dogmatiek, wat zorgt voor verschraling. Wat ik niet wil is dat de verticale lijn wordt weggepoetst, maar ik zoek naar meer evenwicht tussen beide.

Mijn vraag is deze. Waarom is er niet meer oog voor een bredere kijk op de schriftuitleg en een meer horizontale lijn in de prediking?

Het is inderdaad een gevaar dat de dogmatiek heerst over de tekst. Nu is dogmatiek op zich niet verkeerd. Integendeel zelfs. Het geeft orde in het denken. En het is goed om bij de uitleg van een tekst de dogmatiek in je achterhoofd te hebben. Wanneer nagedacht wordt over "uit genade bent u zalig geworden" (Efeze 2) kun je in de dogmatiek iets opzoeken over de redding van de mens, of over de plaats van de genade in de Bijbel, of over de rechtvaardiging door het geloof alleen. Dat geeft dan licht over de tekst. Daardoor zie je soms meer de Bijbelse verbanden.
 
Het gebeurt echter ook wel dat een bepaalde bekeringsweg wordt ingelezen in de tekst, zodat steeds weer een zelfde soort boodschap voren komt. Dat geeft soms het gevoel dat het niet uitmaakt welke tekst gekozen wordt, want het is toch steeds weer hetzelfde verhaal.

Het gevaar is er dan ook dat er te weinig oog is voor het horizontale. Daar bedoel ik dan de omgang met elkaar en hoe je christen staat in deze wereld, terwijl daar in de Bijbel juist heel veel aandacht aan besteed wordt. 

Het lijkt me goed dat de tekst zelf tot spreken komt. Daardoor krijg je steeds weer een andere boodschap. Daarbij zal er oog zijn voor het verticale en het horizontale.

Je vraag is concreet waarom er niet een brede kijk op de schriftuitleg en een meer horizontale lijn in de prediking is. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn:

-Het kan zijn dat iemand van het begin af aan een behaalde bril op heeft waarmee hij de Heilige Schrift leest;
-Het kan ook zijn dat dat de gangbare prediking is die in een bepaalde kerk steeds weer naar voren komt;
-Het kan ook zijn dat extra accent op het horizontale als oppervlakkig wordt gezien.

Het lijkt me het beste als je denkt dat bepaalde dingen niet juist belicht worden, dat je daar een vraag over stelt aan de betreffende predikant. Daarbij moet je bedenken dat je zelf ook dingen eenzijdig kunt zien. In ieder geval gaat het erom dat de gehele boodschap van de Bijbel aan de orde komt. En dat we de levende stem van God kunnen horen als we luisteren naar de prediking.

Hartelijke groet,
Ds. W. G. Hulsman

Dit artikel is beantwoord door

Ds. W.G. Hulsman

• Geboortedatum:
  08-11-1956
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Barneveld
• Status:
  Actief

166 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven