Heere als stopwoord in gebed

Tijdens de gebeden in de kerkdienst wordt door onze dominee bijna in iedere zin aan het begin of eind het woordje “Heere” onbewust gezegd. Ik krijg de neiging om te gaan tellen waardoor ik niet meer hoor waarvoor gebeden wordt. Het is dan een stopwoord waarin de naam van de Heere ijdel wordt gebruikt, lijkt mij. Ik zie al van te voren tegen de gebeden op omdat ik erop zit te wachten tot het weer komt. Wat zou ik kunnen doen?

Beste vrienden, 

Je zult bedoelen dat hij het woord “Heere” steeds zegt aan het begin en aan het eind van elke gebedsregel. Het gevaar is zeker aanwezig dat de heilige Naam van God als een stopwoord wordt gebruikt. Nu is het voor elke voorganger altijd een gave en een opgave om op een passende wijze voor te gaan in het gebed. Het gaat om heilige zaken in elke kerkdienst of bijeenkomst waarin hij voorgaat. Ieder mag dat doen met zijn eigen gave. Daarvoor moeten we ook oog hebben. Bidden en preken is heilig werk. Daarbij kunnen spanningen soms ook heel veel doen in het leven van een voorganger. Hoe belangrijk is het dat de gemeente en vooral de kerkenraad de voorganger voortdurend opdraagt in het gebed, zowel met het oog op de prediking als met het oog op de gebeden die hij uitspreekt, opdat God daarin verheerlijkt wordt. Het is ook belangrijk dat de predikant van te voren de gebeden voorbereid. Sommige gemeenten maken aanmerkingen dat een predikant zijn gebed uitschrijft. Maar daarmee ben ik het niet eens. Kijk bijvoorbeeld eens naar de commentaren van Calvijn: hoeveel gebeden heeft Calvijn bij deze Schriftverklaringen niet uitgeschreven! Dit kan getuigen van eerbied voor de heilige handelingen Gods in de eredienst. Je vermijdt daardoor dat je al te gemakkelijk de Naam van God te pas en te onpas gebruikt. 

Het tweede wat ik zou willen zeggen is dat in de aanroeping van God een zekere wisseling mag zijn van het gebruik van de Naam van God, daar God met vele Namen in de Bijbel verheerlijkt wordt. Dat zie je toch ook in de Psalmen, die allen gelden als gebeden. Denk bijvoorbeeld aan de verschillende lofpsalmen. Het zou goed zijn om eens na te gaan  hoe rijk de Heere wordt aangebeden in de Namen, Die van Hem staan beschreven. De Heere reikt die Psalmen ook Zijn dienaren aan als gebeden om Hem te verheerlijken. Als je alleen al denkt aan de Naam HEERE en Heere. Het eerste woord (dus met hoofdletters) betekent “Ik ben” of “Ik zal zijn, Die Ik zijn zal.” Het tweede woord Heere betekent Koning of Rechter. Zo heeft de Heere Zich rijk en veelkleurig geopenbaard. Met die Namen mag de Heere ook aangebeden worden.

Dit ter inleiding. Maar nu is het zeker waar dat we de Naam van de HEERE voorzichtig moeten gebruiken. Deze Naam HEERE werd door de vrome Joden zelfs helemaal niet in de mond genomen omdat Hij te heilig was om uit te spreken. In plaats van die heilige Naam spraken ze vaak het woord Naam alleen uit of Adonai (Heere), omdat die Naam te heilig was om uitgesproken te worden. Dat voorbeeld moeten we maar wel in acht nemen. De Naam van God geeft Zijn wezen aan. Elke Naam van God heeft een betekenis en houdt een openbaring van Zijn wezen in. Daarom geeft de HEERE ons in het derde gebod aan dat we Zijn Naam niet ijdel, leeg of zomaar gebruiken. IJdel betekent dus in het Hebreeuws zomaar of leeg, zonder doel gebruiken. We bidden toch ook in het Onze Vader “Uw Naam worde geheiligd.” Zo wordt het Onze Vader ook wel eens genoemd de grootste martelaar, omdat dat gebed zo vaak te pas en te onpas wordt gebruikt. We kunnen immers het Onze Vader gedachteloos en zonder inhoud gebruiken.

Dat betekent niet dat we het Onze Vader niet zouden mogen en moeten gebruiken in onze gebeden, want Jezus Zelf heeft Zijn discipelen dit gebed geleerd, toen de discipelen Hem erom vroegen om te leren bidden (Lukas 11). Zo mag dit allervolmaaktste gebed een leerproces zijn in het geestelijke leven. Dat gebed leert ons nu ook dat we voorzichtig inderdaad Gods Naam moeten gebruiken: immers maar één keer wordt de Naam “Vader” gebruikt, alleen aan het begin. 

Ook geeft de Zaligmaker in het Hogepriesterlijk gebed, een lang gebed, de “Naam” of de “Vader” slechts enkele keren weer in die 26 verzen van Johannes 17. De Zoon van God heeft ons hiermee duidelijk gemaakt dat we zo ook met bescheidenheid en voorzichtigheid Zijn heilige Naam moeten gebruiken. Zo is er voor ons als dienaren van het Woord Gods inderdaad heel veel te leren om te bidden. Dit moet steeds maar een oefening blijven. Vraag de Heere om de gave van het gebed en ook dat we ons erin oefenen. Niet alleen  is dat nodig voor de dienaren des Woords, maar ook voor de gemeente. In de Psalmen zien we zo Christus in het hart, maar ook de christen hoe we de Heere mogen aanroepen. Laat het daarom voor predikanten en voor ons allen een gebed zijn: “HEERE, leer ons bidden!”

Ds. P. Molenaar,
Lunteren

Dit artikel is beantwoord door

Ds. P. Molenaar

• Geboortedatum:
  22-05-1945
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Lunteren
• Status:
  Actief

106 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven