Vraag
Wij, ouders van een 14-jarige zoon, zijn ten einde raad. Onze zoon is van jongs af aan al veel te veel aan het gamen. Wij hebben van alles geprobeerd om hierin anders te sturen. We stimuleren hem om met vrienden om te gaan. Maar daar heeft hij niet zoveel behoefte aan. Hij heeft een goede vriend en daar heeft hij genoeg aan. Zijn schoolwerk doet hij wel goed. Maar daarnaast onderneemt hij niets.
We proberen van alles. Hij mag op sport, maar hij heeft nergens zin in. Hij wil niet naar de jeugdvereniging. Echt een hobby heeft hij ook niet. De verhouding is verder goed. Het is een lieve jongen. Praten helpt ook niet. Maar het probleem is dat hij veel te graag en te veel achter de computer en zijn mobiel zit. We hebben een programma op zijn telefoon en op de computer gezet om de tijd te beperken. Maar hij weet dit te omzeilen. We voelen ons echt machteloos.
Zijn vriend krijgt van zijn ouders onbeperkt toegang tot alles. Maar dat willen wij niet. Dan blijft onze zoon de hele dag op zijn kamer. Hij doet echt niets anders meer. We willen graag begeleiding hierin. Hoe moeten we hier mee omgaan? Op dit moment weten we het niet meer.
Antwoord
Wanneer is er sprake van overmatig gamen? Vandaag gamen heel veel jongeren en heel veel jongeren gamen heel veel. Maar wanneer is het te veel? Het is duidelijk dat u als ouders zich zorgen maakt of het bij uw zoon qua gamen niet uit de hand aan het lopen is.
Het is wellicht goed om je te realiseren dat gamen ook z’n goede kanten kan hebben. Zo blijkt uit onderzoek dat gamen zorgt voor een bevordering van de creativiteit, voor een betere oog/hand-coördinatie en voor een beter oriëntatievermogen. Daarnaast kan het functioneren als een manier om te leren strategieën uit te denken en betere beslissingen te nemen. Nogal wat games verhogen bij de speler het ruimtelijke inzicht en de reactiesnelheid. Ook leert de speler om samen te werken, door te zetten, et cetera. Niet in de laatste plaats: gamen kan gewoon een manier van ontspanning zijn, net als dat voor ‘gewone’ spelletjes ook kan gelden.
Natuurlijk, er kunnen zeker ook risico’s zitten aan gamen of aan bepaalde games: soms fungeert het gamen als een ontsnapping uit de dagelijkse werkelijkheid die als te moeilijk/belastend wordt ervaren; bij bepaalde games is er sprake van een soort van grenzeloosheid in tijd en ruimte: je kunt altijd maar doorgaan, zonder dat er een natuurlijke begrenzing is. En inderdaad, bij sommigen neemt het digitale sociaal netwerk de plaats in van het reële sociaal netwerk. En bij bepaalde games kun je vanuit een christelijke levensovertuiging ook vraagtekens zetten bij het morele gehalte ervan, vanuit Bijbels perspectief van ethische grensoverschrijding.
Of er sprake is van problematisch gamen, wordt in de hulpverlening meestal opgehangen aan een aantal kenmerken: hoe korter de tijd die zit tussen inzet en resultaat/beloning, hoe verslavender een activiteit wordt: kortetermijnbevrediging. Voor gamen is dat vergelijkbaar. Wanneer iemand geen controle meer heeft over de tijd die aan gamen besteed wordt, andere (normale) onderdelen van het leven worden veronachtzaamd en de gamer in toenemende mate lichamelijke, psychische, sociale en/of financiële problemen ervaart. Lichamelijke klachten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit vermoeidheid, hoofdpijn, futloosheid, irritatie van de ogen, verkrampte schouders en pols(en). Bij psychische klachten kan het gaan om onrust, spanning, somberheid, geïrriteerd en/of depressief zijn. Financiële problemen betreffen met name het opbouwen van schulden.
Het laat onverlet dat er sprake kan zijn van een zich ontwikkelend manier van leven, die uiteindelijk problematisch kan worden. Uw vraag lezend, krijg ik niet het idee dat hiervan (al) sprake is bij uw zoon. Hij verwaarloost zijn huiswerk niet. Het lijkt erop dat uw kind iemand is die simpelweg wat minder behoefte heeft aan sociaal contact. Iemand die graag op zichzelf is. Hij is een lieve jongen, schrijft u. Zeker, hij omzeilt het programmaatje dat de tijd voor gamen inperkt? De puberteit waarin uw kind zich bevindt is er een waarin hij zijn eigen grenzen leert ontdekken en soms daar ook overheen gaat. Dit betekent niet dat u dit hoeft te gedogen. Als er sprake is van een onderlinge afspraak waaraan hij zich ook gecommitteerd heeft, mag hij daarop aangesproken worden. Bespreek samen de ‘gevolgen’ van het overtreden van de afspraken.
Hoe eerder/jonger deze afspraken gemaakt worden, hoe beter het is. Begrenzing blijft belangrijk. Aan bepaalde regels dient niet getornd te worden, bijvoorbeeld: ter bewaking van het slaapritme is gamen na 22 uur niet meer toegestaan. Niet gamen voordat het huiswerk af is. Schermgebruik tijdens het eten is simpelweg verboden (ook voor de volwassenen!). Maar je redt het niet met alleen verboden: toon interesse voor de games die uw zoon speelt, benader hem positief, spreek er met hem over, leef je in. Speel samen met hem een game. Doe een ‘echt’ spelletje. Bespreek de inhoud van de games: worden in de game ethische (Bijbelse) normen overtreden? Als dat zo is, vraag aan hem hoe hij daar tegenaan kijkt. Stel open vragen, wees in gesprek: vraag of hij weet wat jullie als ouders bij hem opmerken, vraag hoe hij zijn huiswerk combineert met zijn gamen, vraag of hij zelf nadelen ervaart van het gamen, etc. Zorg ook voor alternatieven: doe samen iets wat hij leuk vindt maar dat niet met gamen te maken heeft.
Niet in de laatste plaats: geef zelf het goede voorbeeld. Als je zelf altijd met de smartphone of de computer bezig bent, wordt je gezagspositie om iets over het gamen van je kind te zeggen wat minder. Uiteindelijk voedt u uw kind op zodat hij uiteindelijk zelfredzaam kan worden wordt – waarin hij heeft geleerd hoe hij zijn tijd kan indelen, discipline te ontwikkelen en waarin hij weet hoe gezonde beloning werkt. En mocht u zelf helemaal vastlopen, neem dan contact op de hulpverlening, bijvoorbeeld die van De Hoop (website: www.dehoop.org, telefoon: (078) 6111222) of met de chatmogelijkheid van Chris en Voorkom!
Frans Koopmans,
Beleidsmedewerker De Hoop ggz
Hij volgt nu ICT opleiding en loopt nu stage. Zit nu 8 uren achter scherm alleen voor stage.
Wat helpt, als kind het wil is zelf iets doen met kind. Kijk documentaires, ga samen fietsen, strand enz.
Overtreden van regels heeft consequenties, nietwaar? Datzelfde geldt voor de telefoon. Die kan zomaar een paar uur/ dagen ingeleverd worden... wat hij waarschijnlijk persé niet wil. En dus gemotiveerd wordt om zich aan de regels te houden.
Wel belangrijk natuurlijk dat je dat van tevoren duidelijk communiceert en de regels waarover het gaat met hun consequenties bij overtreding evt op schrift stellen. Benadrukken dat je verwacht dat hij groot genoeg is om zelf de grenzen te bewaken, zodat straf niet nodig zal zijn.
Spreuken 29:15: 'maar een kind, dat aan zichzelf gelaten is, beschaamt zijn moeder'.
Kinderen bepalen tegenwoordig wat er gebeurt en ouders geven toe.
Maar als het kind zelf mag uitmaken wat hij doet en wil, wordt dat dus een teleurstelling.
Opvoeden is jezelf de vraag stellen: Wat voor een mens ben ik aan het vormen, hoeveel invloed heb ik daarop, hoe wil ik graag dat mijn kind in de maatschappij komt te staan en, de allerbelangrijkste: hoe ga ik met dit geleende pand van God om?
Wordt een kind vrij opgevoed, zal hij hier ook verder mee opgroeien. En als je niet leert dat je met sommige dingen anderen kwetst of dat anderen zich daaraan kunnen storen, dan begrijp je dat gewoon niet en houdt je daar al helemaal geen rekening mee.
Grenzen stellen is uitermate belangrijk! Jullie zijn toch de OUDERS?
Het kan veel opleveren.
Ga er naast zitten. Wat is nu eigenlijk zo leuk aan de games die hij speelt? Hoe gaat het precies in zijn werk? Waar is je kind goed in? Met welke vrienden speelt hij? Wat wil hij nog ontwikkelen? Welke soort games zou hij graag ook nog willen spelen? Zonder oordeel... Gewoon kijken en vragen stellen. Ik denk dat je kind in het begin onwennig op zal kijken. Maar, iedereen vindt het toch fijn om aandacht en interesse te krijgen?
Je geeft daarmee niet aan dat je het wel of niet eens bent met de games, maar dat hoeft toch ook niet?
Op die manier kan de relatie met je kind verdiept worden, en ik geloof dat je kind dan vanzelf ook gaandeweg meer beneden komt zitten en dat er meer contact gaat komen.
